Karpaz'da susuzluk ve kuraklık çok büyük sorun...

Kıbrıs Postası - Serhat İncirli

Üzümüyle, bağlarıyla ünlü Mehmetçik'te (Galatya) susuzluk ve kuraklık çok büyük sorun... Türkiye'den gelen suyun, tıpkı Güzelyurt'ta olduğu gibi, Galatya'da da bağlara taşınması şart...

Bu köyde yıllardır çiftçilik, bağcılık ve fırın kebapçılığı yapan Hasan Efe, bağlarının yarısını susuzluk nedeniyle söktü... Efe, "bağlarımıza su giderse, söktüğüm yarısını tekrar ekeceğim. Su gitmezse ekemem. Su giderse bağlar hayat bulacak... Su gitmezse kalan yarısı da sökülecek" dedi.

Efe, Karpaz'da en büyük sorunun susuzluk olduğunu kaydetti ve bu yılın kurak geçtiğinden yakındı. "En büyük sıkıntı susuzluktur... Devletten ilgi görmüyoruz. Bakın bu yıl kuraklık oldu. Açık ve seçik kuraklık vardır. Her yıl dört – beş kamyon arpa buğday verirdim. Bu yıl bir kamyon veremedim. Tohumluğumu çıkaramadım. Başkasından parayla tohum almak zorunda kaldım. Yüzde 70 kuraklık olmuş Mehmetçik'te... Kardeşim, olur mu böyle şey?" diye yakındı.

Geçmişte Mehmetçik'te hayatın daha güzel olduğunu, insanların günümüzde biraz bozulduğunu ve kıskançlığın arttığını belirten Hasan Efe, "Bozulduk yani kabul etmek lazım... Biri bir iş yapsa, devrisi gün öteki o işe dalıyor. Kıskançlık arttı" dedi.

Galatya'nın ünlü fırın kebabı konusunda bilgi veren ve bu işin son ustalarından biri olarak kabul edilen Hasan Efe, "Etin pahalı olması kaliteyi değiştirmemeli. Doyurucu olmalı... Patates de pahalı oldu. İlla da para gelsin diye bir derdim yok. Daha çok bu işi zevk için sürdürürüm. Para azalsın ama et ve patates ve kalite azalmasın" diye konuştu.

Bafra Bölgesi'ndeki lüks beş yıldızlı otellerle ilişkiye girip, bölgede onlara yönelik üretim yapılması konusunda ciddi bir çabaya tanık olmadığını kaydeden Hasan Efe, "... Mesela zeytinyağı alanlar var diye biliyoruz... Yağ alınıyor... Ama büyük oteller var, ona göre planlama yapılsa, ciddi anlamda su gelse, köylü üretse ve bu otellere satsa, eminim her şey değişik olur... Ama çaba harcayan olduğunu sanmıyorum. Bunun için uğraşan yok. Oteller de mecburen ne yapıyor, Türkiye'den getiriyor... Ben diyorum ki sadece yumurta bile satsak, organik köy yumurtası verebilsek, bir çok köylümüz belini doğrultacaktır" diye konuştu.

SORU: HASAN EFE KİMDİR?

Cevap: 1958 yılında doğdum... Babam Mehmetçik'in (Galatya) en ünlü üç dört kebapçısından biriydi... Ben de baba mesleğini ve çiftçiliği birlikte yürütüyorum... 1974'te 16 yaşındaydım ve tüfek elimizde nöbetteydik... Asker değildik ama askere çağrıldık... Babamın av tüfeği ile mevziye çağırdılar. Köyün dışında görev yapardık. Köyümüzü korurduk. Mehmetçik köyü esir düşmedi...

GEÇMİŞTE HAYAT DAHA GÜZELDİ

SORU: GEÇMİŞTE MEHMETÇİK'TE HAYAT DAHA MI GÜZELDİ?

Cevap: Evet, çok daha güzeldi... Eskiden her şey daha iyiydi... Babam kebapçıydı, biz de O'nun çırağı olarak devam ettik. Bu arada Kooperatif'te şoförlük yaptım. Kebapçılığı hiç bırakmadım...

KEBABI SEVEREK YAPMAK LAZIM, MALZEMEDEN ÇALARAK DEĞİL!

SORU: KEBAPÇILIĞIN SIRRI NEDİR? YANİ GALATYA FIRIN KEBABINI BİLMEYEN, DUYMAYAN YOK... GALATYA'DA, YANİ MEHMETÇİK'TE BU KEBABIN ÜNÜ NEDENDİR?

Cevap: Çok zevkli bir iştir. Yeter ki becer... Severek yapmak lazım, malzemeden çalarak değil... Doğrudan fırının yanması önemlidir. Suyu çok önemlidir. Hazırladıktan sonra, tepsiye sıralamak bile ustalık ister... Tuzu, yağı önemlidir... Yağ kesinlikle kuyruk yağı olacak... Sadece kuyruk yağı...

İNSANIMIZ BOZULDU AMA KEBABI BOZMADIK

SORU: İNSANLARIMIZ BOZULDU, KEBABIMIZ DA MI BOZULDU?

Cevap: Bozulduk yani kabul etmek lazım... Biri bir iş yapsa, devrisi gün öteki o işe dalıyor. Kıskançlık arttı...

İNATÇILIK VAZGEÇİLMEZİMİZDİR

SORU: MEHMETÇİK'TE DE Mİ VAR BU KISKANÇLIK? BEN İNATÇILIĞINIZI ÜNLÜ BİLİRDİM...

Cevap: Vardır Galatya'da da kıskançlık vardır. İnatçılık vazgeçilmezimizdir...

ETİN PAHALI OLMASI KALİTEYİ DEĞİŞTİRMEMELİ

SORU: ESKİDEN KEBAP DAHA MI İYİYDİ?

Cevap: Babamın devrinde en az üç tane daha kebapçı vardı. Hepsi çok iyi çalışırdı. Son kebap kaldığında, örneğin dört şilinse, iki şiline verirdi babam... Kalmasın ertesi güne... Tadı kaçar o kebabın. Kesinlikle kalmaması lazım... Şimdi ben haftada bir kebap koyuyorum, köylülerim çok destek veriyor, Lefkoşa'dan misafirlerim vardır... Kelle de koyarız tabii ki...

Soru: Etin pahalı olması neyi değiştirdi?

Cevap: Etin pahalı olması kaliteyi değiştirmemeli. Doyurucu olmalı... Patates de pahalı oldu. İlla da para gelsin diye bir derdim yok. Daha çok bu işi zevk için sürdürürüm. Para azalsın ama et ve patates ve kalite azalmasın... Ben oradayım... Ben öyle düşünüyorum...

SU YOK, BAĞLARIMIZ YARI YARIYA AZALDI

SORU: GALATYA'NIN YA DA MEHMETÇİK KÖYÜNÜN KEBABI ÇOK ÜNLÜ AMA BAĞLARI DAHA DA ÜNLÜ... NEDİR BAĞLARIMIZIN VE YAN ÜRÜNLERİNİN DURUMU?

Cevap: Bağlarımız yarı yarıya azaldı. Su yok... Su bitti. Yağış yok. Yağmur yamadı...

TÜRKİYE'DEN GELEN SU BAĞLARA DOĞRUDAN ULAŞMALI

SORU: TÜRKİYE'DEN GELEN SU KÖYE ULAŞMADI MI?

Cevap: Bahçelere, bağlara ulaşmadı... Şirketimiz vardır, onu canlandırmaya çalışıyoruz. Belediye başkanımız bu konuda çalışıyor. Bağlar bölgesine, Balalan yolu üzerine su gelmesi planlanıyor. Bağlarımız oradadır... Su giderse, yarısını söktüğüm bağlarımı tekrar ekeceğim. Su gitmezse ekemem. Su giderse hayat bulacak... Su gitmezse kalan yarısı da sökülecek...

BAŞKAN ÇOK İYİ ÇALIŞIYOR, ÇEVRE TEMİZ

SORU: ESKİYE GÖRE, KİMSE KUSURA BAKMASIN AMA DAHA GÜZEL, DAHA DERLİ TOPLU, DAHA TEMİZ BİR GALATYA VAR... BELEDİYE BAŞKANI CEMİL SARIÇİZMELİ İYİ ÇALIŞIYOR BENCE...

Cevap: Çevremiz tertemiz... Başkan ve ekibi çalışıyor...

SU GELİRSE GALATYA İKİ ADIM ÖNE GİDER

SORU: SUYA GELECEKTİM... SU GELİRSE, TÜRKİYE'NİN SUYU YANİ VE BAĞLAR BÖLGESİNE AKITILIRSA, GALATYA İKİ ADIM ÖNE GİDER Mİ?

Cevap: Evet gider... Su üzüme hayat verir bunu canı gönülden bekliyoruz...

SAHTE ÜZÜM SUCUĞUNA DİKKAT

SORU: EVET ÜZÜM BAĞLARINIZIN YARISI AZALDI AMA BUNA RAĞMEN PİYASADA GALATYA'DAN SUCUK, KÖFTER, ZİVANİYA GÖRÜYORUZ... TAM BİTME YOK YANİ DEMEK İSTİYORUM.

Cevap: Geçen sezon, su verdiğimiz, verebildiğimiz bağlar üzüm yaptı. Bir havuzumuz var... O havuza Türkiye'den gelen su aktarıldı. Biz de oradan tankerle su taşıyıp, depolarımıza verdik ve kalan bağları sulamaya çalıştık. Canlandırdık. Canlı tuttuk... Su önemli... Suyu oraya taşımamız lazım... Suvardığımız üzümler yenecek duruma getirildi, geldi... Hakiki üzüm suyundan yaparız biz sucuğu... Ama sahtesine de dikkat... Sahtesi de yapılıyor...

ŞEKERLİ SUDAN YAPILAN SUCUK DA VAR

SORU: SAHTE SUCUK MU VAR?

Cevap: Üzerine bunun saf üzümden değil de işte şekerli sudan, çaydan falan yapıldığını üzerine yazmak lazım... Toplumu kandırmamak lazım... Kebaptaki gibi... Ben toplumu, müşterimi patates de et de ne kadar pahalı olursa olsun kandırmıyorum... Babamdan öğrendiğim gibi yapıyorum. En iyi nasıl yapılacaksa... Ve bunu müşterim de görüyor... Sucukta da aynısını yapmak lazım... Muhteviyatı üzerinde yazmalı. Kimseyi kandırmadan... Yazmayanlar da var... Şekerden yapılana yazmak lazım...

ŞARAP İŞİ OLMADI

SORU: ŞARAP İŞİNE HİÇ GİREMEDİK...

Cevap: Olmadı. Bir fabrika yapıldı. Osman emre diye bir arkadaş kiraladı. Şarap yapılmıyor... Evde yapan bir kaç kişi var. Zivaniya yapılıyor, devamlı üretim vardır... Abimin oğlu doğrudan üzümün özüyle ve eskiden yapıldığı gibi yapıyor... Özü alınınca yani özüyle yapılan zivaniya muhteşem olur...

EN BÜYÜK SORUN SUSZLUK

SORU: EN BÜYÜK SORUN NEDİR KARPAZ ÇİFTÇİSİ İÇİN?

Cevap: Vallahi susuzluktur. En büyük sıkıntı susuzluktur... Şikayetimiz de budur... Devletten ilgi görmüyoruz. Bakın bu yıl kuraklık oldu. Açık ve seçik kuraklık vardır. Her yıl dört kamyon arpa buğday verirdim. Bu yıl bir kamyon veremedim. Tohumluğumu çıkaramadım. Başkasından parayla tohum almak zorunda kaldım. Yüzde 70 kuraklık olmuş Mehmetçik'te... Kardeşim, olur mu böyle şey? Ben en az dört kamyon zahire çıkarıyordum. Açsınlar tüm defterlere, kayıtlara baksınlar. Bu sene bir kamyon çıkaramadım ama Mehmetçik yüzde 70 kurak olmuş. Öyle karar verdiler... Bu doğru değildir... Senelerdir bu işi yapıyorum. Dört kamyon hatta be kamyon verirken, şimdi bin kilo veremedim ve bölge kurak değilmiş... E buyurun! Nasıl iş yapacağız? Nasıl kalkınacağız? Su yok, kuraklık var Allah vurdu... Bir taraftan da Mehmetçik'te yüzde yüz kuraklık yoktur kararını alan hükümet vurdu... Bu sene inşallah yağmur olur...

SU MUTLAKA GELMELİ

Soru: Türkiye'den gelen suya dönelim... Bu sudan bir havuza aktardık ve tankerle bağlarımıza, kalan bağlara taşıdık biraz rahatladık. Bağlar da su gördü ve yeşil kaldı. Eğer su gelirse, suyumuz olursa tam rahatlamaz mıyız?

Cevap: Bağımıza çiziler içerisine akıttık azacık suyu... Canını kurtardık... Hatlarla su getirebilirsek, parasını da ödeyeceğiz, kaçaysa öderiz, o su gelirse, Güzelyurt'ta olduğu gibi, su bizim için, bağların artması için hayat olur... Anladınız mı? Haaa biz de hata yaptık. Kimisi çapalarla, sabanlarla borulara zarar verdi. Kimisi söktü, aldı... Değer bilmeyiz. Bu da var. Ama su gelirse, hayat değişir.

OTELLERLE İLİŞKİ KURMAK ÇABA İSTER

Soru: Bafra bölgesine otellerin katkısı bölgeye nasıldır?

Cevap: Benim gördüğüm kadarıyla fazla bir ilişkimiz yok. Bunlar çaba isteyen şeylerdir. Kimse çaba göstermiyor... Ben kimsenin otellerle görüşüp, şu kadar patates, şu kadar patlıcan, soğan, domates, et isteyip istemediğini sorduğunu görmedim. Elli düzine yumurta isteyen de olmadı... Alsalar ayağa kalkarız... Alsalar resmen ayağa kalkarız... Bazı yerlerden alanlar var diyorlar. Mesela zeytinyağı alanlar var diye biliyoruz... Yağ alınıyor... Ama büyük oteller var, ona göre planlama yapılsa, ciddi anlamda su gelse, köylü üretse ve bu otellere satsa, eminim her şey değişik olur... Ama çaba harcayan olduğunu sanmıyorum. Bunun için uğraşan yok. Oteller de mecburen ne yapıyor, Türkiye'den getiriyor... Ben diyorum ki sadece yumurta bile satsak, organik köy yumurtası verebilsek, bir çok köylümüz belini doğrultacaktır.

ÇOK GÜZEL ZEYTİNLİKLER VAR

Soru: Zeytincilik ne alemde?

Cevap: Beş altı tane zeytinyağı fabrikamız var... Bölgede zeytincilik söz konusudur... Düzenli ekenler vardır... Çok güzel zeytinlikler vardır...

LONDRALILAR YA BASTONLA YA TABUTLA DÖNÜYOR...

Soru: Londra'da çok kalabalık Galatyalı toplumumuz var...

Cevap: Çok kalabalıktır Galatyalılar Londra'da... Gelip ev yapanlar da var... Ama ya bastonla ya tabutla gelirler... Gelip on – on beş yıl burada yaşasalar sanki daha iyi olur...

Soru: İskele ilçe merkezi oldu. Galatyalı kırılmıştı.

Cevap: Geçti o, unutuldu o mesele... Sağlık ocağı konusunda Osman Zorlu arkadaşımızın özel çabaları ve eski sağlık bakanı Faiz Sucuoğlu'nun girişimleri ile çok güzel bir ocak yapıldı... Ama fazladan bir doktorumuz olsa biraz rahatlarız... Buradaki doktor da rahatlar...