Besim, İstanbul'da konuştu: "Sağlıkta, bölgesel ve küresel işbirliği çok önemlidir"

Sağlık Bakanı Filiz Besim, "Sağlık alanında gerek sektörel gerek kurumlar arası gerekse de ülkeler arası (hem bölgesel hem de küresel düzeyde) iş birliği bizler için çok önemli ve değerlidir" dedi.

Besim, Marmara Group- 22. Avrasya Ekonomi Zirvesi'nin 2. Günü'nde "Küreselleşmenin Yeni Boyutları, Popülizm, Sağlıkta İş Birliği" oturumunda, "Koruyucu Sağlık ve Sağlık'ta İşbirliği" konulu bir konuşma yaptı.

Besim, sözlerine, "bugün sizlerle Asya ile Avrupa'yı birleştiren bu efsane tarihi şehir İstanbul'da birlikte olmaktan ve Marmara Vakfı gibi gerek bölgesel gerekse uluslararası düzeyde Barış için, insan hakları için, daha iyi bir ekonomi ve sürdürülebilir kalkınma için 1985'ten beri çalışan bir kuruluşun davetlisi olarak burada yer almaktan duyduğum mutluluğu sizlerle paylaşmak istiyorum.

Bu yıl 22. si düzenlenen Avrasya Ekonomi Zirvesine ilk kez katılma şansım oluyor. Daha önce KuzeyKıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni temsilen birçok devlet insanımız gerek Cumhurbaşkanı gerekse deBakan veya Belediye Başkanı düzeyinde farklı oturumlarda ülkemiz adına söz almıştır. Kıbrıs'ta Marmara Vakfı temsilcileri ile yaptığımız görüşmede bu yıl "sağlıkta iş birliği" konusu ile ilgili biroturum yapma hedefleri olduğunu öğrenmek beni çok mutlu etti" diyerek başladı.

"DAHA ÇOK DİYALOG…"

Marmara Vakfı'nın "daha çok diyalog" bakış açısının kendi dünya görüşü ile eşleşen bir tutum olduğunu vurgulayan Bakan Besim, "özellikle sağlık gibi en temel insan haklarından biri olan bir konu siyasi popülizme alet edilmeyecek kadar değerli ve gerek siyasetler gerekse de ülkeler üstü bir konu olması hasebi ile iş birliğine en çok ihtiyaç duyulan alanlardan biridir. Bu anlamda sağlık alanında gerek sektörel gerek kurumlar arası gerekse de ülkeler arası (hem bölgesel hem de küresel düzeyde) iş birliği bizler için çok önemli ve değerlidir. Ülke olarak içerisinde bulunduğumuz siyasi konjonktürden dolayı bu iş birliği uluslararası anlamda daha kısıtlı bir düzeyde kalmasına rağmen sağlığın sınır tanımayan boyutu bizlere çoğu zaman farklı iş birliği alanları yaratmıştır" ifadelerini kullandı.

"ÖNEMLİ OLAN; KORUYABİLMEK…"

"Türkiye'nin özellikle son 10 yılda sağlık alanında yapmış olduğu reformlar, sağlıkta kalitenin artırılması ve standartlaşma, insan odaklı bir sağlık sistemi oluşturulma hedefi, genel sigorta sistemiyle halkın sağlık hizmetlerinden daha eşit koşullarda yararlanabilmesinin önünün açılması ve gelişen, ilerleyen sağlık teknolojisi ülke olarak da bizlerin de takdirini kazanan düzeydedir. Ayrıca iki ülke arasında gerek iki Bakanlık düzeyinde gerekse de sağlık kuruluşlarıyla ve üniversiteler ile yapılan protokoller, ortak çalışmalar, hasta sevkleri, doktorların ve sağlık çalışanlarının eğitimleri anlamında gerçekleşen iş birlikleri bizler için çok önemlidir" de diyen Besim, bir yıldır görevde olan bir hükümetin Sağlık Bakanı olarak sağlıkta öncelikli politikalarından birininkoruyucu sağlık hizmetlerini güçlendirerek halkı hasta olmadan önce koruyabilmek olduğunu kaydetti.

Besim, "gerek bulaşıcı hastalıklar gerekse de kanser, diyabet, kalp rahatsızlıkları gibi kronik hastalık ile mücadele halkımız için önce bu hastalıklardan korunma yöntemlerinin öğrenilmesi, gereklitetkiklerin zamanında yapılması, bu hastalıklarda erken tanının önemini vurgulayarak bu alandabir bilinç oluşturmanın yanı sıra özellikle sağlık merkezleri gibi bölgesel düzeyde halkın kolayulaşabileceği yerlerde bu hizmetin kaliteli ve herkesin rahat ulaşabileceği şekilde geliştirmek için çalışmaktayız. Hem halkımızın sağlığını korumak hem de etkin koruyucu sağlık hizmetleri ile sağlıkgiderlerinin ciddi oranda azaltılarak buraya harcanan ekonomik kaynağın gerek sağlığın gerekseyaşam kalitesinin artması için kullanılması hedefindeyiz. Bu vizyon ile hareketle sağlıkta gerekülke içerisindeki yerel düzeyde iş birliği gerekse bölgesel ve uluslararası düzeyde yapılacak işbirlikleri bizler için her zaman önem arz etmiştir. Yerel düzeyde, özellikle belediyeler ve yerel yönetim ile iş birliği çerçevesinde halkın sağlığını koruyucu önlemleri alma anlamında halkı bilinçlendirme, doğru beslenme alışkanlıklarını kazanma, hareket etme ve zamanında gerekli tetkiklerin yapılması anlamında ciddi çalışmalar başlatıldı" dedi.

"KURUMLARIN VE SEKTÖRLERİN EŞ ZAMANLI BİRLİKTE ÇALIŞMASI TOPLUM SAĞLIĞINI DAHA İYİYE TAŞIR"

Besim, bugün KKTC'de kanser vakalarının giderek arttığına dikkat çekerek, 2018 Mayıs yılında tamamlanan çalışma sonucuna göre "meme kanseri" toplam kanser vakalarının %21,3'ünü oluşturduğunu ve ülkede en çok görüler kanser türleri arasında olduğunu söyledi. Besim, bu çerçevede ülkede bulunan yerel düzeydeki 16 mevcut sağlık merkezinde kadın sağlığı anlamında ciddi öneme sahip olan simir tetkiklerinin düzenli olarak yapılmaya başlandığını da vurgulayarak şöyle konuştu:

"Halkımız meme kanseri, rahim ağzı kanseri gibi erken teşhisle önlenebilecek kanser türleri açısındanbilinçlendirilmeye başlandı. Bu anlamda ciddi koruyucu role sahip olan HPV (human papillomavirus) aşısı ulusal aşı programının bir parçası oldu. Millî Eğitim Bakanlığı ve Sivil Toplum Örgütleri ile başlatılan çalışma doğrultusunda ülkedeki 9-12 yaş arası tüm kız çocuklarınınaşılanması konusunda bir kampanya başlatıldı. 16 Sağlık Merkezinde yine kolon kanserinde erkenteşhis için gaita testleri yapılmaya başlandı.

Dünya genelinde büyük bir sağlık sorunu haline gelmiş obezite ile mücadele kapsamında ise halkı bilinçlendirmek doğru beslenme alışkanlığı kazandırmak için Kıbrıs Türk Diyetisyenler Birliği ile yapılan ortak bir çalışma sonucunda adanın kuzeyindeki tüm sağlık merkezlerinde bir diyetisyen bulunması için çalışmalar başlatılmıştır. Doğru beslenme kalp rahatsızlıkları ve diyabet gibi kronikhastalıklar dahil birçok hastalıkla doğrudan ilişkilidir. Bugün Kuzey Kıbrıs'ta diyabet hastası olankişilerin orası %11,5'tir ve yine Kıbrıs Türk Diyabet Derneği'nin yaptığı çalışmaya göre ülkemizdediyabet hastası ola kişilerin sadece %45'i tanısı konuşulmuş kişilerdir. Bu da hastalığın çok dahayüksek oranlarda olduğunu göstermektedir. Bunu biliyoruz ki diyabet yaşam tarzı değişikliği ileönlenebilen bir hastalıktır. Bu anlamda doğru beslenme alışkanlığı kazandırma, hareketi ve sporuyaşam tarzı haline getirebilmek için farklı kurumların ve sektörlerin eş zamanlı birlikte çalışmasıtoplum sağlığını daha iyiye taşıyacak bir süreçtir. Ayrıca mutlu yaşlılık için insanların sağlık hizmetlerine kolay ulaşacağına güvenmesi gerekir. Biz gerek altyapı gerek insan kaynaklarını eğitme anlamında bu açıdan çalışıyoruz. Adamız gerek güzel havası gerek doğası ile yaşlılığınızı geçirebileceğiniz güzel bir destinasyon. Siz buna sağlık turizmi diyorsunuz ben bir doktor olarak buna mutlu ve sağlıklı yaşlanma diyorum."

"SAĞLIKLI OLMA HALİ SADECE TIBBİ ANLAMDA DEĞİLDİR"

Bakan Besim, sağlıklı olma halinin sadece tıbbi anlamda bir sağlık anlamına gelmediğini belirterek şunları da söyledi:

"Sağlıklı olmak gerek temiz bir çevrede yaşamak, temiz hava solumak, temiz su içmek ve sağlıklı hormon, pestisit içermeyen gıdalar tüketmek demektir. Sosyal ve ekonomik belirleyicilerin sağlık üzerindeki etkisinin farkındalığı artıkça sağlıklı bir toplum için sadece sağlık sektörünün değil, diğer sektörlerinde faaliyetlerinin önemi de ön plana çıkmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre havakirliliği, gürültü, kimyasallar ve radyasyon çoğu kronik hastalıkları tetikleyen faktörlerdir. Benzerşekilde Avrupa Birliği sağlık araştırmaları kapsamında çevre ve sağlık arasında önemli bir linkolduğunu onayladı (Horizon 2020). Çevresel faktörlerin iyileştirilmesi ve gıda güvenliği anlamında gerek sektörler arası gerekse de ülkeler arası iş birliği ciddi önem arz etmektedir. Tüm bunlara ekolarak sağlıkta yapılan harcamalar bir ülkenin ekonomisinde ciddi bir yere sahiptir. Bu nedenledirki koruyucu sağlık ile toplumun sağlıklı olma halini sağlamak ve korumak sağlık giderlerine ciddianlamda minimize ederek ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayacak durumdadır. Bu anlamdaSağlık Bakanlığı olarak bizim görevimiz ise diğer paydaşları sağlık ve sağlığı koruma anlamındabilinçlendirme ve motive ederek bir araya getirmektir."

"ORTAK ÜRETİMİN ÖNEMİNİ KAVRAYALIM"

Besim sözlerini şöyle noktaladı:

"Günümüzde çoğu ülkenin benzer sağlık problemleri ile mücadele ettiğini ve benzer kaygılara sahip olduğunu görmekteyiz. Bu anlamda ülkeler arasındaki iş birliği gerek bilginin ve gelişmelerinpaylaşımı gerekse de sağlığı geliştirme anlamında ortak bir çalışma yürütülmesi açısından ciddiönem arz etmektedir. Dünya Sağlık Örgütü ülkelerin kapasitelerini kullanmak ve gelişmeleriaktarmak açısından ortak sağlık hedeflerinin önemi vurgulamaktadır. Aynı şekilde AB üye ülkelerarasında ortak bir politika ve hedefler belirlemiştir. Bugün Dünya genelinde kanser vakalarıgiderek artan bir sağlık problem haline gelmiş "çağın hastalığı" konumundadır, obezite ile mücadele, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını engelleme, çevre, hava, su ve toprak kirliliğini engelleme, kimyasalla mücadele, kalp rahatsızlıkları, diyabet gibi kronik hastalıklar ülkelerin genelsorunları durumundadır. Şunun önemini kavramak çok önemlidir sağlık alanında üretilen bilgi,teknoloji ve deneyimlerin paylaşılması halkın sağlığının gelişmesinde kilit öneme sahip. Bu anlamda ülkelerin bu alanda kendi tecrübe ve bilgilerini birbirleriyle paylaşması ve bu konuda işbirliği artırılması gerekmektedir. Çevre kirliliği, radyasyon kirli hava, bulaşıcı hastalıklar, kanser sınır tanıyan konular değildir. Bu sorunlar sadece sağlık sektörünü de ilgilendiren ve tek taraflı çözülebilecek konular değildir. Bu anlamda sınırları temel alan üst politikaları bir tarafa bırakarak iş birliğinin ve ortak üretmenin önemini kavramamız gerekiyor."