Ombudsman Dizdarlı, kurumun 6 aylık raporunu yayınladı

Rapor şöyle:

"Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi veya Ombudsmanlık müessesi bireyler ve İdare arasındaki sorunların çözümlenmesine katkı koymak amacıyla oluşturulmuş bağımsız anayasal bir kuruluştur. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)'ın görev ve yetkileri 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)Yasası'nın 9'uncu maddesinde yer almaktadır. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi'nin bağımsızlığı veya korunmasına ilişkin kurallar söz konusu Yasa'nın 12'nci maddesinde düzenlenmiştir ve/veya Ombudsman'ın korunması bu madde altında güvence altına alınmıştır. Söz konusu Yasa maddesi tahtında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) 38/1996 sayılı Yasa uyarınca görevlerini yerine getirirken ve yetkilerini kullanırken açıkladığı görüşlerinden ve sunduğu raporlarından dolayı sorumlu tutulamaz ve hakkında dava açılamaz.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi tarafından tanzim edilen raporlarımız basın ve medya yoluyla halkımızla da paylaşılmak suretiyle, Dairemizin faaliyetlerinin kamuoyu nezdinde bilinirliğini artırmıştır. Dairemizin yaptığı çalışmalar veya yayımladığı raporlar neticesinde kamuoyunun ilgisini kazanmış ve halkın en güvendiği ve çalışmalarından memnuniyet duyduğu kurum haline gelmiştir.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi faaliyetlerini İsmet Paşa Mahallesi, Celaliye Sokak No 2 - 4, İnönü Meydanı, Lefkoşa adresinde yürütmektedir.Dairemizin erişilebilirliğinin artırılması amacı ile açılan www.ombudsman.gov.ct.tr adresine her daima ulaşmak mümkündür. Web sitemize ilaveten facebook sayfamız ve info.ombudsman @gov.ct.tr mail adresimiz de mevcuttur.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi'nin icraat ve faaliyetlerinin altı aylık dönemler itibariyle kamuoyuyla paylaşılmasının hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkesinin yerleşmesi açısından büyük önem taşımaktadır.Bu kapsamda kamuoyunun bilgi sahibi olmasını sağlamak amacıyla Dairemiz tarafından 2018 yılı boyunca gerçekleştirilen faaliyetlerimize Raporumuzda ayrıntılı bir şekilde yer verdik.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi temel hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi konusunda önemli bir işlev üstlenmiş durumdadır. Daire olarak amacımız toplum içerisinde etkin bir rol oynamak, hak arama kültürünü geliştirmek, İdarenin hukuka aykırı uygulamalarını azaltmak ve kötü yönetimden doğan haksızlıkları önleyen bir sistemin oluşturulmasına katkı koymaktır.

Toplumun hak ve çıkarlarını korumak ve desteklemekle görevli olduğumuzun bilinciyle altı aylık raporumuzu bilginize saygıyla sunuyoruz.

Kişisel Başvurular

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman'ın) harekete geçmesine ilişkin kurallar ve çalışma yöntemi 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası'nın 15'inci maddesinde yer almaktadır. Söz konusu Yasa maddesi tahtında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), bir konuda haksızlığa uğradığını iddia eden herhangi bir kişinin Dairece öngörülen formu doldurmak ve imzalamak suretiyle şahsen yapacağı başvuru üzerine harekete geçebileceği gibi basında çıkan haberler, elde ettiği duyumlar ve yaptığı gözlemler sonucu resen de harekete geçebilir.

Yıllar İtibariyle Kişisel Başvuru Sayısı

Yıl	Toplam Başvuru Sayısı
2012	17
2013	4
2014	2
2015	33
2016	114
2017	127
2018	80

Yıllara Göre Başvuru Sayısı

2018 yılının ikinci 6 ayında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi'ne başvuru yapan kişi sayısı 30'dur. 2018 yılı içerisinde toplam başvuru sayısı 80'dir. Bu süre zarfında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) toplam 249 kişiyle yüz yüze görüşme gerçekleştirmiştir. Bunun yanında Ombudsman Sayın Emine Dizdarlı410 telefon görüşmesi yapmış ve bu görüşmelerin çoğunluğu İdarenin yaptığı işlemler ile ilgili şikayetler ve bilgi edinme gibi konuları kapsadığı cihetle söz konusu kişileri bilgilendirerek ilgili mercilere yönlendirmiştir.

Temmuz 2018 ile Aralık 2018 Tarihleri Arasında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Sayın Emine Dizdarlı İle Görüşen Kişi Sayısı

Randevulu gelen	64
Randevusuz gelen	65
Telefon	225
Fax	18
E-mail yoluyla yazışma	7

2018 Yılında Sayın Emine Dizdarlı'nın Görüştüğü Toplam Kişi Sayısı

Randevulu gelen	133
Randevusuz gelen	116
Telefon	410
Fax	38
E-mail yoluyla yazışma	17

Dairemizin Görev Ve Yetki Alanına Giren Konularda Temmuz – Aralık 2018 Tarihleri Arasında Kamu Kurum ve Kuruluşlarından İstenilen Bilgi ve Belge Sayısı

Dairemize 2018 yılı sonu itibariyle gelen-giden evrak sayısıtoplamı1119'dur. Bunların takriben %98'i başvurulara ilişkin kurumsal belge ve/veya ek belgeler oluşturmuştur.

Giden – Gelen Evrak Sayısı

Giden Evrak	389
Gelen Evrak	383

2018 yılında toplam Giden – Gelen Evrak Sayısı

Giden Evrak	477
Gelen Evrak	642

Toplam 1119

Başvuru Sayısının 2018 Yılı İtibariyle Bölgelere Göre Dağılımı

Bölge	Toplam
Lefkoşa	37
Girne	12
Mağusa	13
İskele	4
Güzelyurt	3
Lefke	5

38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası'nın 13'üncü maddesi tahtında ilgili mercilere iletilen başvuru sayısı yukarıdaki dağılıma dahil edilmemiştir.

Başvuruların Bölgelere Göre Dağılımı

Lefkoşa %50

Mağusa %18

Girne %16

İskele % 5

Güzelyurt %4

Lefke %5

Dairemize 2018 yılında yapılan başvurular bölgelere göre değerlendirildiğinde en fazla başvuru %50 ile Lefkoşa bölgesinden yapılırken, bunu %18 ile Mağusa bölgesi ve az farkla %16 ile Girne bölgesi izlemiştir. Yine 2018 yılında başvuruların genel olarak tüm ilçelerimizden yapıldığı gözlemlenmiştir.

Temmuz 2018 ile Aralık 2018 Tarihleri Arasında Dairemize Yapılan Başvuruların Bakanlıklara ve Yerel Yönetimlere Göre Dağılımı

Bakanlık ve Yerel Yönetimlere Göre Dağılım	Toplam	%
KKTC Başbakanlığı	4	13
KKTC İçişleri Bakanlığı	4	13
KKTC Sağlık Bakanlığı	4	13
KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı	3	10
KKTC Milli Eğitim Bakanlığı	2	7
KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı	1	3.5
KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı	1	3.5
Yerel Yönetimler	9	30
Kaymakamlıklar	2	7

2018 yılının ikinci 6 ayında yapılan başvuruları Bakanlık bazlı değerlendirdiğimizde yapılan başvuruların büyük çoğunluğunu %30'luk oranla yerel yönetimler oluştururken bunu %13 ile KKTC Başbakanlığı, KKTC İçişleri Bakanlığıve %10 ile KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı takip etmektedir.

2018 Yılı İçerisinde Dairemize Yapılan Toplam Başvuruların Bakanlıklara ve Yerel Yönetimlere Göre Dağılımı

Bakanlık ve Yerel Yönetimlere Göre Dağılım	Toplam	%
KKTC Başbakanlığı	13	16
KKTC İçişleri Bakanlığı	17	21
KKTC Maliye Bakanlığı	2	3
KKTC Sağlık Bakanlığı	7	9
KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı	6	7
KKTC Milli Eğitim Bakanlığı	5	6
KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı	6	7
KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı	3	4
KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı	1	1
Yerel Yönetimler	17	21
Kaymakamlıklar	4	5

2018 yılına bakıldığında başvuru sayılarında ilk sırayı %21 ile KKTC İçişleri Bakanlığı ve Yerel Yönetimler alırken bunu %16 ile KKTC Başbakanlığı takip etmiştir.

Başvuru Sayısının Bakanlıklara ve Yerel Yönetimlere Göre Dağılımı

KKTC Başbakanlığı %16

KKTC İçişleri Bakanlığı %21

KKTC Maliye Bakanlığı % 3

KKTC Sağlık Bakanlığı % 9

KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı % 4

KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı % 7

KKTC Milli Eğitim Bakanlığı % 6

KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı % 7

KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı % 1

Yerel Yönetimler %21

Kaymakamlıklar % 5

2018 Yılında Yapılan İlk Başvuruların Konularına Göre Dağılımı

1. Sosyal Sigortalar Dairesi Müdürlüğü /Yatırımların eksik yapılması
2. Kaymakamlıklar
3. Çevre Koruma Dairesi / Ses gürültü kirliliği
4. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu
5. Eski Eserler ve Müzeler Dairesi Müdürlüğü
6. Merkezi Cezaevi
7. İskan ve Rehabilitasyon Dairesi Müdürlüğü'nün yanlış uygulamaları
8. Hava Sporları Federasyonu
9. Şehir Planlama Dairesi /Planlama Onayı
10. Bayrak Radyo Televizyon Kurumu
11. Kooperatif Şirketler Mukayyitliği /Beyarmudu Kooperatifine olan borçlar
12. Din İşleri Dairesi
13. Milli Eğitim ve ona bağlı Daireler
14. Tüp Bebek Merkezi
15. Polis Genel Müdürlüğü / Polis Hizmetleri Komisyonu
16. Belediyelerin Uygulamaları / Yeşil alanların korunması
17. Çarter Mobil Denetim Protokolü /Teşvik
18. Hali/ Orman arazilerin kiralanması
19. Tapu ve Kadastro Dairesi /Hudut ölçümü
20. Psikolojik şiddet / Usulsüzlük
21. Tüp satışı, depolama, gürültü kirliliği
22. Su sayaçlarının sökülmesi
23. Meslek vergisi
24. Kuyu Tahsisi
25. Kültür Dairesi tarafından Derneklere yapılan yardımlardaki eşitsizlik ve Değerlendirme Komisyonun oluşumu
26. Ağıl yerleri
27. Sağlık Kurulu, Sağlık Bakanlığı'nın sağlık çalışanları ile uygulamaları; laboratuvar izni
28. Posta Dairesi
29. İstihdam teşvik ödemeleri

2018 Yılı İçerisinde Yapılan Başvuruların Belediyelere Göre Dağılımı

Lefkoşa Belediyesi	2
Gönyeli Belediyesi	3
Girne Belediyesi	2
Lapta Belediyesi	1
Dikmen Belediyesi	1
Mağusa Belediyesi	2
Dipkarpaz Belediyesi	1
İskele Belediyesi	2
Güzelyurt Belediyesi	1
Lefke Belediyesi	2
Alsancak Belediyesi	2
Geçitkale Belediyesi	1
Yeni Erenköy Belediyesi	1

Daha önce de belirttiğimiz üzere Belediyelere ilişkin başvuru konusu şikayetler incelendiğinde söz konusu şikayete bağlı olarak ilçe Kaymakamlıklarının da şikayet edildikleri görülmektedir. Bundan da anlaşılacağı üzere haksız uygulamalara maruz kalan veya idarenin eylem ve işlemlerinden etkilenen sorumluluk üstlenerek bireyler çareyi her iki kurumu şikayet etmekte bulmaktadırlar. Bu husus ayni şekilde belediyelerle ve Çevre Dairesi arasında da geçerlidir. Kurumlar sorunların çözümü için yetkilerini gerektirdiği şekilde kullanmadıkları sürece veya gereken sorumluluğu almadıkları sürece yetki karmaşası nedeniyle sıkıntılar devam edecektir. Bunun neticesinde yetki karmaşasının ceremesini de halk çekecektir. Belediyeler ve Kaymakamlıklar görevlerini veya verdikleri hizmetleri yetki karmaşasına neden olmadan sağlamaları gerekmektedir.

Bu problemin bir an önce çözümlenmesi veBelediyeler ve Kaymakamlıklar arasında olması gereken işbirliğinin ve koordinasyonun kurulması gerekmektedir.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yürütsel ve yönetsel yetkisi olan organ, makam, teşkilat, kamu kurum ve kuruluşlarının veya kişinin ifa etmiş oldukları hizmetlerin yürürlükteki mevzuata ve Yüksek Mahkeme kararlarına uygunluklarını, yerindeliklerini denetlemek, soruşturmak ve neticesinde Rapor Sunmakla görevlidir. Yine Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) görevleri arasında yönetimin herhangi bir biriminin görev alanında olan bir hizmetin yerine getirilip getirilmediğinin takibini yapmak ve ilgili birimden yerine getirilmeyen hizmetle ilgili gerekçeli bilgi istemek ve saptadığı yasa dışı bir işlemin düzeltilmesi için ilgili makamı uyarmak vardır.

Temmuz – Aralık 2018 Tarihleri Arasında Sonuçlanan Başvuru Sayısı

Soruşturması tamamlanarak Raporu yayınlanan	32
Soruşturması başlatılan ancak ilgili kamu kurumu ile yazışmalarımız neticesinde başvuru sahibi lehine işlemleri düzeltilen veya geri çekilen	17
Dava nedeniyle bekletilen veya sonlandırılan	5
38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası'nın 13'üncü maddesi tahtında ilgili makama iletilen	5
KKTC Polis Genel Müdürlüğüne iletilen	4

Toplam 63

2018 yılının ikinci altı ayı itibarıyla sonuçlandırılan/ Karara bağlanan başvuru sayısı 63'dür

2018 Yılında Sonuçlanan Toplam Başvuru Sayısı

Soruşturması tamamlanarak raporu yayınlanan	66
Soruşturması başlatılan ancak ilgili kamu kurumu ile yazışmalarımız neticesinde başvuru sahibi lehine işlemleri düzeltilen veya bu sebeple kapatılan/geri çekilen	30
Dava nedeniyle bekletilen veya sonlandırılan	11
38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası'nın 13'üncü maddesi tahtında ilgili makama iletilen	11
KKTC Polis Genel Müdürlüğüne iletilen	5

Toplam 123

Ocak – Aralık 2018 döneminde Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi toplam 123 başvuruyu soruşturarak karara bağlamıştır. Yukarıdan görüleceği üzere İdare 30 tane başvurudaki şikayeti ve/veya hatalı eylem ve işlemi geri alarak veya düzelterek çözüme ulaştırmıştır. Bunun neticesinde de Dairemiz ilgili başvuruları sonlandırmıştır.

İdare'nin İşlem Veya Eylemlerinde Yürürlükteki Mevzuata Aykırılık veya Hata Tespit Edilmeyen Başvuru Sayısı

2018 yılında yayınlanan ve hata tespit edilmeyen rapor sayısı	22

Daha önce de belirttiğimiz üzere, Dairemizin görevleri arasında İdarenin her türlü işlem veya eyleminin, tutum ve davranışının hukuka, hakkaniyete ve iyi yönetişim ilkelerine uygun davranması konusunda önerilerde bulunmak vardır. Bu doğrultuda Cumhuriyet Meclisi, Dilekçe ve Ombudsman Komitesine sunulan raporlarımız önem taşımaktadır. Şöyle ki, başvuru neticesinde hazırladığımız raporlar toplumda hangi konularda şikayetlerin yoğunlaştığını veya rahatsızlık oluşturan konuların neler olduğu hususunu Cumhuriyet Meclisinin dikkatine getirerek konunun Genel Kurul'da konuşulmasını veya tartışılmasını sağlamaktayız. Bunu yaparak Meclis ile toplum arasında bir köprü vazifesi oluşturmaktayız. Bu bağlamda, İdarenin Dairemizin tavsiye niteliğindeki kararlarına ve İdarenin hatalı veya hukuka aykırı işlemlerinin düzeltilmesi beklenmektedir. İdare tarafından düzeltilen hatalı uygulamalar kamu hizmetlerinin kalitesini ve etkinliğini artıracaktır

KKTC Cumhuriyet Meclisi Ombudsman Komitesi'nde Görüşülen Rapor Sayısı

2018 yılında Komitede görüşülen Rapor sayısı

31

2018 Yılında Televizyon Programlarına Katılım ve Röportaj Sayısı

Özel Röportaj	2
Kıbrıs TV Kanallarında canlı yayına katılım	6

Yurtdışı Temaslarımız

Uluslararası Ombudsman Enstitüsü'nün (International Ombudsman Institute (IOI) )dünya çapında 100 ülkeden 190 üyesi bulunmaktadır.

Dairemiz, Avrupa Ombudsman Enstitüsü (European Ombudsman Institute) ile Uluslararası Ombudsman Enstitüsü'nün (International Ombudsman Institute) bir üyesidir. Dairemiz üyesi olduğu Avrupa Ombudsman Enstitüsü'nde (EOI) Kuzey Kıbrıs Ombudsmanı olarak oy kullanma hakkına sahiptir. Sayın Emine Dizdarlı Belçika Federal Ombudsmanları Sayın Cathrine De Bruecker ve Sayın Guido Herman'ın daveti üzerine Uluslararası Ombudsman Enstitüsü'nün (IOI) 40. yılının kutlamaları çerçevesinde Brüksel'de 1 Ekim 2018 ile 3 Ekim 2018 tarihleri arasında gerçekleşen konferansa katılmıştır.

Federal Ombusdmanların ev sahipliğinde gerçekleşen konferans Federal Parlamentonun Senato'sunda (Hemicycle of Senate) yer almıştır. Söz konusu konferansa Avrupanın ve dünyanın değişik ülkelerinden Brüksel'e gelen 54 Ombudsmanın katılımı yanında Avrupa Konseyi Temsilcileri, İnsan Hakları Komiseri, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yargıçları, hukuk ve insan haklarında uzman birçok akademisyen bir araya gelerek bilgi ve deneyim paylaşımında bulunulmuştur.

Konferansa katılan Ombudsmanların Senato bünyesinde kendilerini ve dairelerini tanıtan birer kısa konuşma yapmaları öngörülmüştür. Bu çerçevede Sayın Emine Dizdarlı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi'nin ülkemizdeki çalışmalarını, 38/1996 sayılı Yasası'nı, Dairemizin oluşumunu, başvurularınnevi ve hedeflerimiz hakkında gerekli bilgilendirmeyi yaparak bu hususları katılımcılarla paylaşma fırsatı bulmuştur.

Ombudsman Emine Dizdarlı Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Sayın Didier Reynders'ın Egmont Palace'ta verdiği gala yemeğine de katılarak Dairemizi temsil etmiştir. Konferans, Temsilciler Meclisindeki toplantıdan sonra sona ermiştir.

Brüksel'de bulunduğu süre içerisinde Sayın Emine Dizdarlı KKTC Brüksel Temsilcisi Sayın Damla Güçlü ile bir araya gelerek bu süre içerisinde gerçekleşen temaslar hakkında kısa bir bilgilendirme yapmıştır.

SONUÇ:

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi'nin öncelikleri çerçevesinde görevlerini daha etkin bir şekilde yürütebilmesi için mevzuatımızda değişikliklerin yapılması kaçınılmazdır. Özellikle Avrupa'ya ve Paris prensiplerine uyumun sağlanması için Ombudsman'ın yetkilerinin artırılması gerekmektedir.

Başvuru sayısının 2015 yılından itibaren önceki yıllara göre kat be kat arttığı göz önünde bulundurulduğunda Dairemizin personel ihtiyacının ivedilikle karşılanması ve boş kadroların doldurulması gerekmektedir.Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi KKTC'de yönetimin ifa ettiği herhangi bir hizmetin, yürürlükteki mevzuata ve Yüksek mahkeme kararlarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetlemek ve/veya soruşturmakla görevlidir. Bu nedenle başvuruların mevzuat gereğince değerlendirilmesinde bir hukukçuya ihtiyaç duyulmaktadır. Denetçilerin Daire içinde Ombudsman'ın dışında ulaşabilecekleri bir hukukçunun olması şarttır ve/veya elzemdir. Bu nedenle Dairemize söz verilen ancak bir türlü alınamayan hukukçunun alınması ve bu eksikliğin giderilmesi gerekmektedir. Dairemizin yapısının güçlendirilmesinin denetimlerin daha hızlı bir şekilde yapılmasına katkı sağlayacağı gibi vatandaşın sorunlarına da daha hızlı bir şekilde çözüm üretebilecektir.