"Üçlü tarife ambalajlı zamdır"

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu, çalışanlar, hakları, kurum üzerindeki siyasi otorite, yüksek meblağlı yatırımlar, her daim tartışılıyor.

Bu tartışma vatandaş açısından fatura endeksli.

Öyle bir dönemdeyiz ki elektrik faturaları herkesin canını yakıyor.

Geçim sıkıntısını anlatmaya gerek yok, herkesin ilk önceliği cebi ile zaruri faturaların dengesi.

Durum böyle olunca, kimseye cebinden çıkacak paranın artışını ve sebeplerini anlatamazsınız.

Mecburi faturaların başında elektrik geliyor.

Nisan ayı ile beraber, yani önümüzdeki haftadan itibaren yeni bir dönem başlayacak.

"Üçlü tarife dönemi" birçok ülkede uygulanıyor, ama bizde artış, yani zamla beraber gündeme gelmesi kamuoyunda eleştiri ve önyargı yarattı.

Peki, ülkede ekonomik konularda önden gelen isimler ne diyor?

Ekonomist Göksel Saydam ve Vedat Yorucu ile KIB-TEK ve üçlü tarifeyi konuştuk.

Göksel Saydam'ın görüşleri şöyle;

" Bu yapılan uygulamanın adı zamdır. Yapılan zammın ambalajlanmaya, halkın dikkatini başka yere çekme çabası var. Yani belli saatlerde daha ucuz elektrik tarifesi olacak. Kesin mi, ölçüldü mü? Böyle bir şey yok. Bu zam piyasaya, üretime yansıyacak. Dolayısı ile yine halka başka ürünlerle yansıyacak bir zam dalgası olacak.

Bugün akaryakıt fiyatlarında bir düşüşle, durgunluk var. Buna rağmen zammın sebebi nedir? Bir toplum mühendisliği yapılıyor. Neden bir Nisan'dan sonra, çünkü elektrik tüketiminin en düşük olduğu aylara giriyoruz.

KIB-TEK zordaysa, yeni toplu iş sözleşmesinde bu dikkate alındı mı? Kurum korunacaksa tasarruf yapılıyor mu? Kurum personeline 22 tür ödeme var.

Devletin her kademedeki memurundan %18 daha fazla ödenekleri var. Her çalışana ayda 1400 TL elektrik tahsisatı ödeniyor. Bu haklar emekliye çıkanlar içinde aynen devam eder. Ayda bin kusur her çalışana aile yardımı ödeneği var. Şube amiri, müdür, üst düzey yöneticilere ekstra ödenekler var. Herkese hayat sigortası. Kıyafet yardımı, teşvik tahsisatı, yılda beş günden az rapor getiren çalışana prim ödeneği, iş riski ödeneği, santral çalışanlarının günlük yemek giderinin yarısı kurum tarafından karşılanıyor.

Vardiya iş riski ödeneği, gürültü tahsisatı, bakım tahsisatı, nöbetçi mühendislere ekstra ödenek, araç sürüş ödeneği, ağır araç ödeneği her saat için, vezne çalışanlarına ek ödenek, on-call beklenen her gün için ekstra ödenek, işçi çalışanlara bayramlık, bekâr ve evli personele yerleşme ödeneği ve 13.maaş ödeneği.

Çalışanlara asla sözüm yok. Sorun onlara bu hakları verenlerde. Emekliler de dâhil. Zorda olan bir kurum bu kadar bonkör olamaz."

Vedat Yorcu'nun görüşleri ise şöyle;

"Bütçemiz iyi durumda değil. Ekonomik durgunluk var. Böyle bir ortamda elektrik zammı kararı alındı. Farklı tarife daha öncede vardı. Bir yıl önce ki faturamla, bugün gelen faturamı karşılaştırdım. Kullandığım dilimlere göre hesapladım, %200 zam var. Hayat pahalılığı bu kadar artmadı, akaryakıt fiyatları, döviz uzun zamandır durgun. Bugün bu zammın sebebi nedir?

Biz, Kıbrıs Türk Ekonomi Kurumu olarak analiz etmek istiyoruz. Biz kurumdan belli dökümler istedik. İndirimli denen saatlerde toplam tüketim eğilimi nedir? Bu ülkede monopol olan vahşi kapitalizmle, fahiş karlar sağlayan bir kurum. Bu durum kurumun suçu değil. Bu kararlar Bakanlar Kurulu kararlarıdır.

Türkiye'de 2015 yılından bu yana elektrikte ciddi zam olmadı, olan zam %5 civarı son dört yılda. Türkiye de akaryakıtı ithal ediyor. Dünya piyasasında petrol fiyatları düştü. Bu %200 zam nasıl olur? Ekstra istidam mı ki personel gideri %20'yi geçmez. Yeni bir ihale mi var, rant mı var? Bu mu? Finanse edilecek. Bu iş böyle gidecek ve bu vahşi düzen sürecekse, bu kurum varsın özelleşsin.

Bir de AKSA var. Ona da vatandaşın cebinden ekstra yüksek fiyat ödenecek. Üstelik alım garantili.

Özetle, bu halk, bu elektrik faturalarını ödeyemeyecek. İlgili Bakan bir daha seçilemeyecek, sandıkta kalacak."