Yenilenebilir Enerji Kaynaklarından Elektrik Üretimi Teşvik Edilecek

Turistik tesisler, fabrikalar gibi yatırımlar yanında evlerde de güneş enerjisiyle elektrik üretilebilecek ve üretim fazlası şebekeye aktarılarak satılabilecek.

AB Komisyonu'nun Ocak 2007'de hazırladığı yeni "enerji-iklim değişikliği paketi"nde 2020 itibarıyla toplam enerji tüketiminin yüzde 20'sini yenilenebilir enerjilerin oluşturması hedefi doğrultusunda KKTC'de de çalışmalar yapılıyor.

Cumhuriyet Meclisi'nin 26 Eylül tarihli toplantısında oybirliğiyle kabul edilen "Yenilenebilir Enerji Yasası"yla, elektrik veya ısı üretiminde alternatif kaynaklardan daha fazla yararlanılması amaçlanıyor.

Alternatif kaynaklarla enerji üretilmesiyle ülkenin tasarruf edeceği belirtilen yasada, çevre dostu yeni yöntemlerin teşvikinin amaçlandığı kaydedildi.

ATUN: "TÜKENMEYEN DOĞAL KAYNAKLARLA…"

Yasa konusunda TAK muhabirinin sorularını yanıtlayan Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, yasanın yenilenebilir enerji kaynaklarından istifade edilmesini düzenlemek ve teşvik etmeyi amaçladığını söyledi.

Atun, dünyada uzun yıllar ve halen enerji üretimi için kullanılan katı yakıt türelerinin hem tükenen enerji kaynakları olduğunu ve ciddi çevre kirliliğine yol açtığını anlatarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının ise doğanın geliştirdiği, tükenmeyen kaynaklar olduğuna işaret etti.

Atun, yenilenebilir enerji kaynaklarının uygar dünyada daha yaygın kullanılmaya başlandığını belirterek, elektrik üretiminde çeşitliliğin önem taşıdığını, çünkü fiyat ve arz risklerine karşı sistemleri koruduğunu kaydetti.

Türkiye'de fuel oil, doğalgaz, sıvı gaz, rüzgar ve güneşin, hidrokarbonun kullanıldığına işaret eden Bakan Atun, "Ama bizde tek bir enerji üretim sistemi vardır o da bir fosil yakıt türü olan fuel oil kullanılarak makinalar enerji üretmektedir. Bu yasayla birlikte ülkemizde güneş enerjisi ve rüzgar enerjisi kullanılarak elektrik üretilebilecektir" dedi.

20 MEGAWATTLIK RÜZGAR ENERJİSİ

Ekonomi ve Enerji Bakanı Atun, bu ay içinde rüzgar enerjisinden 20 megawatt dolayında elektrik üretimi için yap-işlet modeliyle, alım garantisi olan, vadeli sözleşmeli bir ihale açacaklarını ifade etti. Atun, üretilecek miktarın KKTC'de halen var olan kurulu gücün yüzde 7'sine; tüketimin ise yüzde 10-15'îne denk geleceğini ve makul bir rakam olduğunu açıkladı.

Atun, ihalenin 3 ay içinde tamamlanarak projenin hayata geçmesini hedeflediklerini; rüzgar enerjisi için tesis kurulacak bölgenin de Güzelyurt, Akdeniz ve Serhatköy olduğunu ifade etti.

Yasada öngörülen tüzüklerle, evlerinin çatılarında da güneş enerjisi panelleri kurularak elektrik üretilebileceğini kaydeden Sunat Atun, ihtiyaç fazlası elektriğin de şebekeye aktarılarak satılabileceğini söyledi.

Bakan Atun, güneşten evlerde üretilecek elektrikle birlikte ülkede yenilenebilir enerjinin payının kurulu güç içindeki payının yüzde 15-20'sine ulaşmasını beklediklerini kaydederek, şöyle konuştu:

"Böylece AB'nin yenilenebilir enerjiyle ilgili direktifleri göz önünde bulundurulduğunda- yani kurulu gücün yüzde 10'u ve tüketimin de yüzde 20'sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından olması- AB'nin yenilenebilir bir enerji kriterlerine de uyum gösteren bir sistem kurulmuş olacaktır."

TÜKETİCİLERE ÜRETİM HAKKI

Yenilenebilir Enerji Yasası'nın, serbest tüketicilere üretim hakkı vereceğini, böylece yatırımcıların önünün açılacağını kaydeden Sunat Atun, kendi ihtiyaçları dışındaki enerjinin şebekeye satılabileceğini ve böylece yatırıma devlet desteği sağlanacağını söyledi.

Atun, yasanın öngördüğü kurulun oluşumu ve tüzüklerin hazırlanmasını yeni yıla kadar tamamlanmasını öngördüklerini ifade ederek, "Sisteme satılacak kullanım fazlası enerjinin şebekeye alınıp karşılığının ödenmesi için 2012 bütçesinde kaynak ayıracağız" dedi.

TAMAMEN ÇEVRE DOSTU

Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, yenilenebilir enerjinin tamamen çevre dostu olduğuna işaret ederek, politikalar üretilirken bugün kadar yarını da planlamak gerektiğini vurguladı.

"Çocuklarımıza hem sürdürülebilir bir enerji sistemi, hem de sürdürülebilir çevre bırakmak en büyük görevimizdir" diyen Bakan Atun, yanlış yapılan her işin bedelini arkadan gelen nesillerin ödediğini; o nedenle çocukların daha temiz, daha sürdürülebilir bir çevre ve enerji sistemine sahip olabilmesi için yenilenebilir enerjinin çağdaş ve çevre dostu bir uygulama olduğunu anlattı.

Atun, yenilenebilir enerji üretimiyle, elektrik fiyatlarında denge de oluşacağını belirterek, fosil yakıtların fiyatlarının borsalardaki spekülasyonlar nedeniyle dengesiz olduğuna işaret etti.

GÜNEŞ ENERJİSİYLE ELEKTRİK ÜRETİMİ 2012'DE

Sunat Atun, güneş enerjisinden elektrik üretimine yönelik çalışmaların ise 2012 yılında yapılacağını bildirdi.

Evlerinde güneş enerjisiyle elektrik üretmek isteyenler için faiz destekli kredi programını da hayata geçireceklerini açıklayan Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, bir evde güneş enerjisiyle elektrik üretimi için ortalama 12 bin Euroluk yatırım gerektiğini ancak uzun vadeli düşünülünce bunun makul olduğunu kaydetti.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, yeni evlerde insanların merkezi ısıtma yatırımlarının arttığına işaret ederek "Ki onun teşviği, gümrük muafiyeti, sisteme satıp mahsuplaşma imkanı yok. Burada üretilen enerjinin fazlasının şebekeye satılma imkanı var. Ben buna da önemli ölçüde rağbet olacağına inanıyorum. Ayrıca bir sektör de yaratılmış olacak. Müteahhitliğine ve mühendisliğine yönelik bir sektör yaratılacak. Artık güneş enerjisi panellerinin ithalatçıları, uygulayıcıları, bakım onarımını yapanlar da oluşacak. Bu da önemli bir istihdam alanı yaratacak" diye konuştu.

365 GÜN GÜNEŞ

Kıbrıs'ın 365 gün güneş gören bir ülke olduğuna işaret eden Atun, rüzgar enerjisi üretiminin maliyetlerinin nispeten güneşinkinden daha düşük ve daha kolay uygulanabilecek bir yatırım olduğu için ilk yatırımı rüzgar enerjisi için düşündüklerini de ifade etti.

Atun, devlet kanalıyla yapılan rüzgar enerjisi yatırımlarının Güney Kıbrıs'ta da Türkiye'de de güneşe göre daha fazla olduğunu sözlerine ekledi.

EMO BAŞKANI AKSOY: "GÜNEŞ, RÜZGAR VE ÇÖPTEN ELEKTRİK ÜRETİLEBİLİR"

Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Mustafa Aksoy da, hazırlamasına katkıda bulundukları Yenilenebilir Enerji Yasası'ndan oldukça memnun. Aksoy, KKTC'de, güneş, rüzgar ve çöpten elektrik üretilebileceğini söyledi.

Yasanın, yatırımcıların önünü açacağını; güneş, rüzgar ve atıklardan elektrik üretimini teşvik edeceğini belirten Aksoy, vatandaşların da kendi üretimlerini yapması ve üretecekleri enerjiyi sisteme verip alabilmesi için tüzükler hazırlanacağını anlattı.

Alternatif enerji üretimi için rüzgar, güneş ve çöp gibi alternatifler konusunda araştırma yapmak gerektiğini kaydeden EMO Başkanı Aksoy, AB ülkelerinde yüzde 20-30 oranında elektriğin alternatif enerji kaynaklarından sağlanmasının bir kural olduğunu belirtti.

Aksoy, bu bağlamda Güney Kıbrıs'ta Baf'ın Kukla köyü civarında 84 megawattlık rüzgar enerjisinden elektrik üretim tesisi bulunduğunu ve şu anda devrede olduğunu ifade etti.

SERHATKÖY'DE 1.25 MEGAWATTLIK GÜNEŞ ENERJİSİ SİSTEMİ VAR

KKTC'de ise AB finansmanıyla bir süre önce KIB-TEK tarafından Serhatköy yakınlarında kurulan güneş enerjisi sistemiyle 1.25 megawatt enerji sağlandığını söyleyen Mustafa Aksoy, yeni yasayla esas amacın özel sektörün önünü açmak olduğunu vurguladı.

"Bizim de amacımız AB üyeliği olduğuna göre elektrik üretimimizin yüzde 20-30'unu yenilenebilir enerji kaynaklarından yapmalıyız" diyen Aksoy, bunun pahalı ancak çevreci bir yatırım olduğunu anlattı.

EMO Başkanı Aksoy, bir evin elektrik ihtiyacının 3-5 kilowatt olduğunu ve bunu üretecek güneş sellerinin maliyetinin 10-12 bin Euroluk yatırım gerektirdiğini bildirdi. Yasada teşvik için gümrük ve vergi muafiyetleri öngörüldüğünü kaydeden Mustafa Aksoy, yasanın öngördüğü kurulun oluşmasından sonra tüzüklerin hazırlanmasını beklediklerini söyledi.

KURUL-YAGA İŞBİRLİĞİ

Kurulun, Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) ile sıkı işbirliği içinde çalışması gerektiğini çünkü yatırımcıların başvuru yerinin YAGA olduğunu kaydeden Aksoy, ülkede bir Enerji Dairesi'nin kurulmasını da desteklediklerini ancak bunun KIB-TEK'i parçalayıp, bölmek ve satmak anlamına gelmemesi gerektiğini vurguladı. Aksoy, Güney Kıbrıs'taki gibi hem elektrik kurumu hem de enerji dairesi olabileceğini; amacın da enerji politikalarını belirleyip yatırımların önünü açmak olacağını kaydetti.

EMO Başkanı Mustafa Aksoy, KKTC'de halen toplam elektrik üretiminin 312.5 megawatt olduğunu ve bunun 225 megawattının Teknecik Santralı'nda üretildiğini; geri kalan 87.5 megawattın ise AKSA şirketi tarafından Kalecik Santralı'nda üretildiğini belirtti.

Ülkenin ortalama elektrik ihtiyacının 265 megawatt olduğunu kaydeden Aksoy, üretim fazlasının şu anda Güney Kıbrıs'a satıldığını hatırlattı.

Yenilenebilir Enerji Yasası'nda yer alan 7 üyeli kurulda "odanın atayacağı iki üyenin" de yer alacağını belirten Aksoy, bu maddenin daha açık ifade edilerek "Elektrik Mühendisleri Odası ile Makine Mühendisleri Odası'ndan atanacak birer üye" denmesinin daha doğru olacağını söyledi.

TAK