Yağmur yağdı. Paralar gitti

Yayın Tarihi: 06/12/18 07:00
okuma süresi: 9 dak.
A- A A+

Yağmur yağdı. Paralar gitti

Ülkemizin yetiştirdiği başarılı ve genç bir ekonomist olan Görkem Çelebioğlu ile dün yine bir araya gelip uzunca bir sohbet ettik.

Görkem hem Kuzey hem de Güneydeki ekonomik yapıyı oldukça yakından izleyen ve bununla ilgili ciddi araştırmalar yapan bir ekonomist. Görkem özellikle ülke ekonomisinin ve bu ülke de dönen sıcak paranın da izlediği yolları yakından takip ediyor. Tek derdi KKTC ekonomisinin nasıl hızla kalkınabileceği meselesi. Küçük nüfus ama çok sıcak parası olan bir ülke nasıl olur da ekonomik darlık çeker diye konuştuk uzun uzun. Yurt dışından ülkemize şube açan bankaları ve bu ülkedeki hareketlerini değerlendiren bir yazı almış kaleme. Son derece de ilginç ve okunası bir yazı çıktı aslında.

Ilginizi çekeceğini düşündüğümden sizlerle paylaşıyorum. İşte Görkem'in incelemeleri…

"Ülkemizde 6 Adet çok uluslu Şube Bankası ve 14 adet Yerel Banka var… Kıbrıs Türkü ülkeden çıkan her kuruşun hesabını sormak zorunda. Çünkü kapalı bir ekonomide ülkeden çıkan paranın dönüşü yok!

Şube Bankaları Kıbrıs Türkü'nün mevduatlarını toplarken çok düşük mevduat faizi ödüyor. Buna karşın kredi verirken Yerel Bankalardan hiçbir farkları yok!

Bu yolla Şube Bankaları her sene 100 Milyon TL'yi KKTC dışına çıkarmakta!

Bu rakamın karşılığı çalışan başına senede 1,000TL! Her sene Kıbrıs Türkü çok uluslu bankalara kendi devletinin de desteği ile ''Yardım'' ediyor! Adı ''Yardım'' çünkü karşılığında Kıbrıs Türkü'nün aldığı hiçbir şey yok… Zavallı dev bankalar eminiz çok mutlular…

TMT'li yıllarda ülkeye gelen subayların Şube Banka personeli olarak görev yaptıkları doğru. Türkiye merkezli Şube Bankaları'na milli duygular besleyebilirsin. Anavatan'a giden para gene Kıbrıs Türkü'ne geri dönecektir diyebilirsin…

Bu yüzden ufak bir hatırlatma yapmalı…

Garanti Bankası'nın %40'ı İspanyol BBVA'nın, Türk Ekonomi Bankası'nın %50'si Fransız BNP Paribas'ın, HSBC Bankası'nın %100'ü İngilizlerin…

İngiltere'ye gittiğinizde yollara iltifat edeceğinizde aklınıza gelsin. O yollarda sizin de paranız var… Anayol olmasa da Enfield'de bir sokak yapmışızdır…

Şube Bankaları Kıbrıs Türkü'nün sırtından nasıl anormal karlar kazanmakta? Bu paralar cebinizden nasıl çıkıyor? En önemlisi kimse bu duruma dur demeyecek mi?

Şube Bankalarının Kazancı Neden Haksız?

Finansla hiç ilginiz alakanız olmasa da faiz oranlarıyla mutlaka günlük hayatınızda karşılaşmışsınızdır.

Bu yazıyı yazdığım sıralarda mevduat faizlerinde şube bankaları ile yerel bankalar arasında %2-%3'lük bir fark var…

Bu rakamı kısa bir internet araştırması ile teyit edebilirsiniz.

Bütün Ev ve Araba satışlarını Sterlin ve Euro ile yapılıyor. Döviz mevduat faizlerinde fark daha da büyük. Şube Bankaları neredeyse %0 faizle paranızı alırken, yerel bankalar %3 ve üzerine faiz vermeden mevduat toplayamamakta.

Şube bankalarındaki 4,3 Milyar TL'lik mevduat var. Mevduat faizi farkıyla Şube Bankaları her sene 100 Milyon fazladan kar elde ediyor.

Eğer bu para halka geri düşük faizli kredi ile dönseydi hiçbir şikayetimiz olmazdı. %1'den topladığı Sterlin'i Halka senelik %5'den borç verseydi bizim için sorun olmazdı. İngiltere'deki gibi biz de 25 senede ev sahibi olurduk…

Bankaların 2016 Yılı'na ait mali verileri hesapları henüz yayınlanmadı.

Ancak en son verilere göre yerel bankaların kredi kazançları ile şube bankaları arasında bir fark yok! 2017'de de ses çıkarmazsak tablo değişmeyecektir.

Eğer daha önce kredi kullandıysanız, yerel ve şube bankaları arasında kredi maliyetinde fark olmadığını zaten biliyorsunuz. Siz kullanmadıysanız kredi borcu olana sorun. Ödedikleri faiz oranını ezbere bileceklerdir!

Parayı ucuza topladıkları için, kredi verirken de en ballı müşterileri Şube Bankaları toplamakta…

Şube Bankalarında ödenmeyen kredi oranları Yerel Banka'ya göre yarı yarıya daha düşük! Bu yüzden 100 Milyon Yıllık kayıp muhtemelen iyimser bir tahmin!

Şube Bankaları topladıkları parayı Kıbrıs Türkü'ne geri veriyor mu?

Şube Bankaları'na 330 Kişilik İstihdam

Düşük faizle para topladığı Kıbrıs Türkü'ne yabancı bankaların hiç mi faydası yok? En azından istihdama katkıları var diyeceksinizdir.

Yerel Banka ile Şube Bankası personel sayılarına baktığınızda tablo değişmiyor!

Şube Bankaları KKTC'deki bankacılık sektörünün %30'una hükmetmekte… Hem mevduat hem de kredi olarak... Buna karşılık çalışan banka personelinin ise sade %18'ini istihdam etmekte.

Yerel bankalar ile aynı istihdamı yapması için Şube Bankalara 330 kişi daha lazım.

KKTC Devleti'nin bir senede yaptığı istihdam ortalama 300 kişi.

O zaman bizim de hakkımız Eşitlik istemek!

Kıbrıs müzakerelerinde üstüne basa basa istediğimiz siyasi eşitlik günün birinde diğer tarafa ezilmemek için. Şimdi egemenliğimiz altında niye kendimizi ezdiriyoruz?

Uluslararası 6 Banka KKTC'de özgürce para toplayıp hissedarlarına aktarabiliyor. Peki, kaç KKTC Bankası Yurtdışında benzerlerinden farksız bir şekilde işlem yapıyor?

İngiltere'de faaliyet gösteren bir yerel bankamız ve bir Türkiye temsilciliği olan Yerel Bankamız haricinde Yurtdışı temsiliyetimiz SIFIR!

Zarardan dönmenin tam zamanı

Gururla politikacılar dile getiriyor: 93 Bin öğrenci 1 Milyon Turist ağırlayan KKTC diye.

Bu gelen yolcular ve öğrenciler kimin bankasını kullanıyor? Yerel Bankaları mı? Yoksa kendi ülkelerinde faaliyet gösteren, Televizyonda reklamları çıkan Bankaları mı? Cevabı ortada…

Halkın isyanı ve yabancı yatırımcıya öcü gözüyle bakması da bu yüzdendir...

Yurt dışından gelen misafiri yurtdışından gelen yatırımcı ağırlıyor. Yatırımcı daha sonra parayı alıp istediği ülkeye çıkarıyor.

Sene sonu geldiğinde KKTC devletinin maaş ödemeye parası yok… Yolları tamire parası yok…

Kıbrıs Türkü bu düzene destek verecek kadar enayi değil!

Zararın bir kısmından dönmek mümkün. Emsalleri ortada…

Kıbrıs Türkü'nün parasına kim sahip çıkacak?

Şube Bankaları'nın Yerel Rakiplerine göre ne kadar güçlü oldukları ortada. KKTC Merkez Bankası'nın 3 ayda bir yayınladığı bülten'de tüm veriler mevcut.

2005 Yılından itibaren 3 aylık bültene KKTC Merkez Bankası web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Mevduat faizlerindeki farkı görmek için bülten okumaya da gerek yok. Bankaların faiz oranları halka açık. Kafanızı kaldırıp camdan içeri bakmanız yeterli.

Bu bilgiler hepimizin gözü önünde. En önemlisi Siyasilerin gözü önünde! Onların işi bizim haklarımızı savunmak!

Neden bu güne kadar hiçbir politikacı bu adaletsizliği dile getirmedi? Ya Kıbrıs Türkü'nün parasını korumak umurlarında değil! Yada hesaptan kitaptan hiç anlamıyorlar!

Sorunu çözmek mümkün

Dile kolay… Senede 100 Milyonluk kayıp! Bu para yolunu çok uluslu banka hissedarlarının cebine kadar buluyor.

Elimiz kolumuz bağlı değil. Şube Bankaları için vergi tasarısını meclisten geçirene kadar beklemeye gerek yok! Şu anda böyle bir tasarı dahi yok!

Çare Rekabet Yasası olabilir…

36-2009 Sayılı Rekabet Yasası Madde 4 diyor ki '' Diğer teşebbüsler ile yapılan eşdeğer işlemlere farklı koşullar uygulayan ve böylece onları rekabet açısından dezavantajlı duruma getiren işlemler… hukuken geçersiz sayılır''.

Yerel Bankalar'dan farklı işlemler uygulayarak düşük mevduat faizleri ile haksız rekabet yapan şube bankalarının işlemleri hukuken geçersiz! Yasa daha ne kadar açık olabilir!

Aynı yasanın 21. Maddesi'ne göre bu durumdan ekonomik çıkarı olan herhangi bir kişi şikayette bulunabilir.

İhlalin ispatı KKTC Merkez Bankası Bültenleri'nde aşikar… Ekonomik çıkarı olan, banka kullanan tüm Kıbrıs Türk Halkı… Hepimizin bu konuyu siyasilerin önüne götürmeye hakkımız var.

Yasa ortada… Tek gereken irade… O da bizim elimizde! Sessiz kalmayın ve de Şube Bankaları'nın her sene ülkeden 100 Milyon çıkarmasına engel olun.

**************

GÜNÜN SÖZÜ

Parmak uçlarıma hapsettim seni, dokunduğum her yerde seni hissediyorum, canım yanıyor.

CEMAL SÜREYA

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Gökhan ALTINER yazıları