İnternet üzerinden yapılan mal ve hizmet kazançları vergiye tabi mi?

Yayın Tarihi: 26/03/18 07:00
okuma süresi: 8 dak.
A- A A+

Gerek dünyada gerekse ülkemizde e-ticaret (internet) üzerinden yapılan satışlardan vergi ödenmeyeceği yönünde bazı yanlış görüşler olduğunu gözlemlemekteyim. Bu konuda Vergi Dairesinin görüşünü ve alması gereken önlemlerin veya düzenlemelerin mevcut olup olmadığını merak etmekteyim. Yine de bu konuda aşağıdaki görüşlerimi sizlerle paylaşmayı uygun gördüm.

24/1982 sayılı Gelir Vergisi Yasası kurallarının içeriğinde bir satışın vergiye tabi olabilmesi için bunun sabit bir işyerinde yapılması koşulunu öngörmemektedir. Bu konuda öngördüğü kurallardan bir tanesi adı edilen Yasa'nın 2.'nci maddesinde şöyle yer almıştır.

"Bir takvim yılında yurtiçinden ve yurtdışından her türlü kaynaktan elde ettikleri kazanç ve iratların safi tutarı gelir vergisine tabidir".

Bu konudaki diğer kural ise, bu Yasa'nın 4(1)(a) maddesine istinaden "her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların da vergiye tabi olduğu" husustur.

Yukarıdaki kurallardan da görüleceği gibi yapılan bahse konu faaliyetlerin bir yerden veya araçtan gayri başka bir yerde yapılması önemli değildir. Önemli olan bu satış faaliyetlerinin düzenli, sürekli veya bir organizasyon kapsamında bir gelirin elde edilip edilmemesinin yapılıp yapılmadığıdır. Bu ilkelerden hareketle internet aracılığı ile satış yapan gerçek veya tüzel kişilerin sokaktaki işyeri sahipleri gibi Gelir Vergisi Yasasına bağlıdır. Diğer bir anlatımla, vergi yükümlülükleri bakımından bir farklılık göstermemektedir.

Ticari ve mesleki faaliyetler ile aracılık hizmetleri, şirket olarak gerçekleştiriliyorsa Kurumlar Vergisine, kişi olarak gerçekleştiriliyorsa Gelir Vergisine tabi olmaktadırlar. Kaldı ki ticari faaliyeti olmayan bir satış olsa bile Gelir Vergisi Yasası'nın 4(1)(h)(i) maddesine istinaden arizi kazanç (diğer kazanç ve iratlar) kapsamında yine vergiye tutulması gerekir. Ayrıca bu işlemler Katma Değer Vergisi'ne tabidir.

Ancak, ticari bir organizasyona bağlı olmamak koşuluyla internet yoluyla yayın, kitap, müzik ve filim ürünleri gibi malzemelerin bir defaya mahsus olmak üzere satışından doğan kazançlar ticari kazanç olarak değerlendirilmemesi de mümkündür. Diğer bir anlatımla, bir faaliyetin birden fazla ve ticari kazanç elde etmek amacıyla yapılması durumunda, doğrudan ticari faaliyet sağlayacağı ve bu faaliyetleri gerçekleştirenlerin elde edecekleri ticari kazançlarla ilgili vergi yükümlülüklerini yerine getirmek zorundadırlar.

İnternet aracılığı ile yapılan ve e-ticaret olarak anılan mal ve hizmet faaliyetleri "e-ticaret" olarak tanımlanır. Bu tanımlamanın özeti aşağıda şöyle belirtilmiştir.

"Doğrudan ve fiziksel bağlantı kurmaya ya da fiziksel takas işlemine gerek kalmadan tarafların elektronik olarak iletişim kurdukları her türlü ticari faaliyet olarak tanımlanabileceği gibi bilgi, ürün ve hizmet satın alma işlemlerinin, firmaların internet üzerindeki sitelerinden gerçekleştirilmesi ya da iki veya fazla taraf arasında mal ve hizmet değişimini içeren işlemlerin elektronik araçlarla ve tekniklerle yapılmasıdır".

Her gün büyük bir hızla artış gösteren e-ticaret kapsamında faaliyette bulunan işletmelerin kayıtdışılığını önlemek, denetimini ve uygulanacak yaptırımları belirlemek amacıyla ülkeler "elektronik ticaretin düzenlenmesine ilişkin yasalar düzenlemişler ve çeşitli mevzuatlar yayınlayarak yasal altyapı oluşturmuşlardır.

E-ticaretin uluslararası alandaki vergilendirme prensiplerinin oluşturulması ilk kez 1998 yılında OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) tarafından düzenlenen toplantıda görüşülmüş ve bu konuda çok önemli bir adım atılmıştır. Bu toplantının en önemli kararlarından biri e-ticaret için özel bir verginin veya vergi rejiminin kararı olmuştur.

Ayrıca, e-ticaret uygulamasına ilişkin ülkelerin vergi düzenlemeleri konusunda kendi özelliklerinin korunması, çifte vergilendirilmeden kaçınılması, bu ticaretten elde edilen gelirin vergilendirilmesinin dağılımının gerçekçi yapılması gerekliliği konularında kararlar alınmıştır.

Yukarıda belirtmiş olduğum yasal dayanaklara ve gerçeklere istinaden e-ticaret (internet) kapsamında yapılan satışlardan düzenli bir gelir elde ediliyor ise bu satışlar için fatura düzenlemek ve bu satışlardan elde edilen gelir için de vergi ödemek gerekir. Bu nedenle internet üzerinden satış yapan gerçek ve tüzel kişilerin Vergi Usul Yasası kurallarına göre yükümlü ve işe başlama kaydı yapmaları, hesap tutmaları, belge düzenleme ve diğer ödevleri yerine getirme bakımından zorunluluk vardır. Yerine getirmeyenlere ise çeşitli ceza vs. yasal yaptırımlar vardır.

Vergi yasalarımıza göre ticari işle ilgili tüm kayıtların belgelenmesi (ispat edilmesi) zorunludur. Bu nedenle yükümlülerin ticari faaliyetle ilgili mal veya hizmet alımlarını belgelendirme zorunluluğu bulunmaktadır. Bahse konu belgeler, Fatura, Gider Pusulası, Serbest Meslek Makbuzu gibi belgelerdir.

Özetle, internet üzerinden süreklilik arzedecek şekilde satış yapan kişi ve işletmeler bu faaliyetlerinden dolayı elde edecekleri kazançlar için vergi yükümlülüğü tesis ettirmek, fatura ve benzeri belge kullanmak ve diğer yasal ödevler ile satışlardan elde edilen gelirler için aylık KDV ve yıllık Gelir Beyannamesi vermek ve vergi ödemekle yükümlüdürler.

Diğer bir ifadeyle bir işyeri veya mesleği olmayan ev kadınları da dâhil olmak üzere internet ile mal ve hizmet alışverişi yapanlar bir bakıma vergi yükümlülüğü bekliyor. Buna göre evinden internete girip özel ve ticari eşyalarını satanlar da, alışveriş sitelerinden ikinci el eşyalarını çıkaranlar da, internete evinin fotoğrafını koyup "kiralık ilanı" veren de vergi sürprizi ile karşılaşacaktır. Çünkü o satışı yapılan ürünün veya hizmetin internet vasıtasıyla tanıtımını yapmak, yani fotoğrafını koymak ya da ürünün özelliklerinden söz etmek tanıtım anlamına gelmekte olup Vergi Dairesi bakımından bu durum ticari bir faaliyetin göstergesi olarak kabul edilebiliyor.

Öteyandan, satışı yapılan ürün veya hizmetin karşılığı olan ödemenin yapılacağı hakkında bilgi verildiği anda bu satıştan dolayı vergi yükümlüsü olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle herhangi bir cezaya tabi tutulmamaları bakımından internet ortamında satış yapanların Vergi Dairesine yükümlü kayıtlarını yapmalarını salık veririm.

Bu arada bahse konu Dairenin de bu konuda etkin çalışmalar başlatarak son yıllarda ülkemizde de sanal ortamda kullanılmaya başlayan ticari faaliyetlerin vergi karşısındaki durum hakkında vatandaşları bilinçlendirilmesinin yararlı olacağına inanmaktayım.

İnternet üzerinden yapılacak her türlü mal ve hizmet satışları için fiziki anlamda bir işyerinin açılmasını zorunlu kılmadığı için özellikle başta Vergi İdaresi ile Belediyeler olmak üzere bu konuda dikkatli davranmalı, vergi bakımından ve sosyal güvenlik bakımından vergi kaybına ve diğer ticaret sektörüne karşı olumsuz rekabete neden yaratmamasına gerekli özen gösterilmelidir.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.