"Bilir düşünmesini"

Yazabilmek marifet görünür ama aslında bazen bazı konuları yazma ihtiyacı bunu bir zul haline dönüştürür. Sadece yazdığınızdan değil, insanlığınızdan da canınız yanar bazen yazarken. Bu satırlar tam da böyle bir "eli kolu bağlı insanlık acısı"nın sonucu.

Yüzyıldır yazmakta bile olsa insan, hep yazamadıkları oluyor. Duyguları göz pınarlarına tıkanıyor, bu duyguları yan yana dizilen hiç bir kelime anlatamıyor. Orta Doğu'da yaşananlardan bahsediyorum. Mısır, Suriye, Lübnan, Libya... Batı'nın insandan daha önemsediği değerlere sahip ama insanı hiçe saydığı ülkeler. Hemen herkesin doğrudan bildiği bir gerçek, sömürge ve iktidar gücünü batıya kaydırma eğilimi ile hemen yanı başımızda; çocuklar annesiz babasız kalıyorlar. Gece uykularında ölüyorlar. Kalpleri günü yaşayarak tamamlayıp tamamlayamayacakları konusunda telaşla çarpıyor. Acı, bir film gibi izlediğimiz televizyon ekranlarındaki haber bülteninde, her karede görülüyor.

İçime dokunuyor. İnsanların an ve an öldürüldüğü, güvensizlik, huzursuzluk, mutsuzlukla iç içe yaşamalarına seyirci kalmak dayanılmaz bir acı veriyor. Dünyanın bir yanında doğa, kaçınılmaz sonla ilgili gücünü gösteriyor diğer yanda, hırs taşeronlarını yöneten vicdansız bazı, ülkelerde kardeş kanı döküyor, insan öldürmeyi sıradan bir hak görüyor. Neymiş, demokrasi götürmekmiş. Hadi canım sizde!

*

Mesela bir nükleer tehlikede, bu dünyada hep birlikte yaşadığımızı anlarken, yaşanan diğer acıları, yaşayanlarla aynı şekilde hissetmemiz gerektiğini neden anlamıyoruz?

Dedim ya, bazen duygular kelimelerden çok büyük hissettiriyor. Ve bir acı çok da anlatılamıyor. İşte o an sanata başvuruluyor. Acıyı anlatmak için tüm olup bitenle ilgili.

Çünkü kifayetsiz her şey, bir insan ölürken...

Bertolt Brecht şiiri bu acıyı iyi anlatır... "Muallime" armağan ediyorum, anlamlara anlam olsun diye.

* * *

Tankınız ne güçlü generalim,

Siler süpürür bir ormanı,

Yüz insanı ezer geçer.

Ama bir kusurcuğu var;

İster bir sürücü.

Bombardıman uçağınız ne güçlü generalim,

Fırtınadan tez gider, filden zorlu.

Ama bir kusurcuğu var;

Usta ister yapacak.

İnsan dediğin nice işler görür, generalim,

Bilir uçurmasını, öldürmesini, insan dediğin.

Ama bir kusurcuğu var;

Bilir düşünmesini de.