Gorki'nin elinden tuttukları

Yayın Tarihi: 09/08/17 08:00
okuma süresi: 3 dak.
A- A A+

Gorki'nin elinden tuttukları

"Baldırı çıplak", "berduş" gibi anlamlar içeren "borsiyak" Rusça'da kullanılan ve etimolojik değeri olan önemli eski bir kelimedir. Önemli olmasının nedeni bahsedilen borsiyakların Maksim Gorki'nin kendi tanımlaması ile "yarı insan yarı hayvan, çıplak, kötü, aç, feleğin sillesini yemiş, ya oradan oraya dolaşan ya da kentlerdeki pis bodrumlarda yaşayan ve sürekli dışlanan bireyler" olmasından çok, üzerine tüm şimşekleri çekme pahasına Gorki'nin haklarında öyküler yazmasıdır.

O kadar ki, Maksim Gorki'nin borsiyaklar ile ilgili öyküler yazması nedeniyle, başta Tolstoy olmak üzere Çehov, Krolenko gibi bir çok önemli yazarın kendisini kınayan yazılar yazmasına neden olmuştur. Hoş, şimdilerde bu kınama yazıları dahi önemli edebi eserler konumundadır.

Kınanmasının nedeni ise yukarıdaki şekilde tanımlanan bir kitlenin -ki kitle denmesi bile diyenin dahi toplum tarafından dışlanması demekti- edebiyat kişisi haline getirilmemesi gerektiği düşüncesiydi.

Dünya tarihinde toplumların bu derece gözü kara bir sınıf ayrımı yaptığı az da olsa zaman zaman görülmüştür. Liderlikten başlayan bir sınıf ayrımından bahsetmiyorum elbette. O şekliyle sınıf ayrımı hala vardır ve hatta ülkemizde bile yaşanmaktadır. En belirgin özelliklerinden biri de partizanlık ya da sanki meşrulaşacakmış gibi söylendiği şekli ile "kemik oy."

Bahsettiğim doğrudan toplumun kendi derinliğinde olan sınıf ayrımıdır ki, bu tür bir ayrım çok uzun süre devam eder.

Dönemin Rus halkı için borsiyakların, toplumun geleceğini belirleme gibi bir süreçte hiçbir rol alamayacakları genel kanısı onları bu denli dışlamayı sağlayacak kadar önemliydi.

Borsiyaklar çoğunlukla köy kökenliydiler ama ekonomik anlamda köyle de bir bağları yoktu. Kentlerde yaşıyorlardı ama kent şartlarına da uymuyorlardı.

İşte Gorki onları tüm bu yanları ile öykülerine aldı. Hatta en önemlileri sekiz tane varacak kadar da öyküde borsiyakları anlattı, onlar üzerinde öyküler kurguladı. Gözlemlerine dayandı ve bir yerde tüm tepkilere ve saldırılara rağmen borsiyakları bugüne taşıyan insan oldu.

Kimi öyküde borsiyakların durumu neden sonuç ilişkisi ile aktarıldı, kimisinde ise haklılık dengeler oturtuldu.

Gorki herkesin görmezden geldiği ve bir kenara ittiği kitleye, risk alarak ve tüm edebiyat dünyasının karşısına alarak eserlerinde yer vererek edebiyat alanına taşıdı. Her şeye karşın milyonlarca okurunun gözünde yükseldi ve hatta yazmaya başlar başlamaz ün kazanan Rusya'daki ilk yazar oldu.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Dr. Ferhat ATİK yazıları