Aşara ve Sufizm

Modernleşme, geleneksel olanı dışlayan ve onu yokeden bir kavram değildir. Bilakis, kültürle dönüşen bir ilerleme olduğundan, temel kültürel değerleri de içine alır, besler ve geliştirir. Bu geliştirme sürecinde, düşüncenin imkansızlıkları ile geri kalmış kavramlar, yeni doğan düşünce imkanları ile ilerlerken, özü koruma esas olmalıdır. Aksi halde yeni gelen, ilk temelleri içermezse, öncenin devamı olmaz, yeni birşey olur, önceki yok olup gider.

Sufizm'de de böyledir. Modernleşme adı altında ahlaklı olmayı yokedici gelişmeler, bir gelişme değil, yeni birşeydir ve öncekini yokedicidir. Düşünce, kendi döneminin imkanları içinde değerlendirilip, güncellenme sürecinde o döneme ait özü de içererek gelişmelidir.

Dün eriştiğimiz 'Aşure Günü' de böyle bir algıdır. Üzücüdür ki, dinin ahlaklı insan yetiştirme vasfı, sözde güncellemelerle yanlış aksettirildikçe temel öğelerden uzaklaşılmaktadır. Oysa tüm dinler ahlaklı insanlar yetiştirmeyi ve mutlu olmayı hedefler. Bizim dinimiz de öyle. Hatta diğerlerine oranla ve tüm karşı duruşlara rağmen hızla artarak.

*

Din üzerine yaplan manipülasyonları gözönünde bulundurduğumuzda, "din ve vicdan özgürlüğü" savunması bu kavramlardan uzak durmak değil, bu kavramları yaşamak özgürlüğüdür. Ramazan Bayramı'nın salt "şeker bayramı" ya da Aşure Günü'nün salt "tatlı yeme günü" gibi benimsetilmesi de görece anlam azalmasıdır. Bu noktada bu bilgiyi nesillere aktarmak gerekir.

Aşure kelimesinin etimolojik kökeni, "Aşura"dır. Arapça'daki 10 anlamına gelen "aşara" kelimesinden türemiştir. Aşure Günü'nde gerçekleştiğine inanlan, İslamiyet açısından mutlu edici bir çok olay vardır. Bunlar; Adem peygamberin işlediği hatanın tövbesinin kabulü, İdris peygamberin diri olarak göğe yükseltilmesi, Nuh peygamberin gemisinin tufandan kurtulması, İbrahim peygamberin ateşte yanmaması, Yakub peygamberin oğlu Yusuf peygambere kavuşması, Eyyub peygamberin hastalıklarının geçip iyileşmesi, Musa peygamberin Kızıldeniz'den geçip Firavun'dan kurtulması, Yunus peygamberin bir balığın karnından çıkması, İsa peygamberin doğumu ve ölümden kurtarılıp göğe yükseltilmesi gibi. Bu olayların hepsi sahabi anlatımlarıdır ve sahih hadis kitaplarının hemen hepsinde geçmektedir.

Aşure Günü, güne adını veren tatlının yapılarak dağıtıldığı gündür ama temel olarak aşure tatlısını oluşturan bir çok yiyecek gibi, insanların birarada olmaları olgusuna vurgu yapılmalıdır. Birlik ve beraberliği anlatır. Sufizm'den alınacak çok şey vardır. Diğer tüm "izm"leri derinlemesine anlamanın köprüsü de budur.