Aydınlığın gen kodları

Aydınlığın gen kodları

Bugünün basın tarihi için bir önemi var. Şimdi uzun uzun anlatmaya gerek yok çünkü herkes biliyordur İbrahim Müteferrika'nın kim olduğunu. Ancak Türklerin matbaa ile tanışması batından iki yüz sonra bu muhterem kişi aracılığı ile olması değil bugünün anlamı.

Esas olan ilk baskının yapıldığı gün olması bugünün.

İstanbul Sultanselim'de gerçekleşen bu ilk baskının matbaası elbette aynı şahsa aitti ve matbaa İbrahim Müteferrika'nın konağına kurulmuştu. Bahsettiğim ilk baskıya neden olan kitap ise bir sözlüktü. 1729 yılında basılan bu kitabın yazarı ise Mehmet Bin Mustafa Vankulu (Vanlı).

Dönemin bilginlerinden olan Vankulu Mehmet Efendi kendi adıyla anılan "Kitab-ı Lugat-ı Vankulu" anılan sözlüğü Farablı Cevheri'nin eseri olan "Sıhah-ı Cevher" adlı eserden yapılan çeviridir. Türkiye'de kurulan matbaanın bastığı ilk kitaptır.

*

Gerek matbaa, gerek kitap basımı gerekse dilin önemli kaynağı olan sözlük ve sözlükçülük her ne kadar bu makalede özne gibi görünse de aslında bir matbaa yayına yayın ise düşüncenin yayılmasına esas teşkile den temel olduğu hepsinden önemlidir. Bir kavim buna batılı kavimlerden iki yüz yıl sonra erişirse, mensubu olduğumuz bu kavmin genetik kodlarındaki cahillik bugüne, elbette ki batılı kavimlerden daha yakındır. Bu da kaçınılmaz bir sonucu yani batılılardan çok daha fazla çalışmamız gerektiğini ortaya koyar.

Kendimize sorarsak 'ailemizin kaç nesil öncesine kadar eğitimli büyüklerimiz var' diye, eminim birçoğumuz bir iki nesil civarında kalırız. Bu nedenledir ki, cehaletle mücadelemizde hala hedefte değil de yoldayız.

Yani mesele cehaletten sıyrılmaktır. Ve mesele okuma yazma oranı gibi istatistiki bilgilerle göz boyamak değil, bir toplumun genetik kodlarına işleyen cehaleti aydınlığa çevirme için çalışmaktır.