Öteki de benim

Yayın Tarihi: 19/04/19 07:30
okuma süresi: 3 dak.
A- A A+

"Je sais pour quelle raison mystérieuse, je ne puis penser à Modigliani sans associer son souvenir à la poésie" cümlesi heykeltraş Jacques Lipchitz'in 1954 yılındaki çalışmasının ilk cümlesiydi. Modigliani'yi anlatmaktaydı, Amedeo Modigliani'yi.

Pablo Picasso'nun komşusu Leopold Zborovski ve eşinin can dostları Modigiani, Paris'te sergileri sansasyonist bulunup yasaklanan az sayıda ressamdan birisi.

*

"Hafızasını şiirle ilişkilendirmeden Modigliani hakkında ne kadar gizemli bir sebep düşünemediğimi biliyorum" anlamı taşıyan cümle ile başlıyordu Jacques Lipchitz.

Lipchitz Litvanya, Modigliani İtalya doğumlu olsalar da, ikisi de Yahudi asıllıydı.

Her ikisine de Avrupa'nın şimdilerde sarsılan temel değerleri etki etmiştir. Yani "Aydınlanma Çağı" ve sonrasında sanatı da aydınlatan her şey.

Dönem ve hemen sonrasına, örneğin ihtilali ve Rönesansı da içine alan bir sancılı akımlar dönemine bakacak olursak; Avrupa'yı başka türlü anlarız. Estetik ve sanatın iz bıraktığı, bu bırakılan izleri ise hümanizmin takip ettiği bir anlayış. Şimdilerden çok uzak bir anlayış.

Kiliselerin sanatı zinhar yasakladığı dönemin, yine kilise içindeki aydın papazların gizli desteği ile şekillendiği sanat dönemi ve oluşan akımlar, şimdilerde politika yapan kiliselerin zulmü altında.

Oysa esas olan Avrupa elbette bu değil.

*

Çağlar geliyor, çağlar geçiyor.

Nasıl ki 20. yüzyıl gibi, gelişim ve dönüşümler yüzyılının ortasında bir barbar, milyonlarca insan öldürebiliyorsa, onun ardında gelen Avrupa da şimdilerde, 2. Dünya Savaşı'nın hemen ardından düşünülen ve temelleri atılan Avrupa Birliği'nin, neden kurulduğunu kolayca unutabiliyor. Öyle ki Fransız şimdi aha bir Fransız, Alman daha bir Alman, İngiliz daha bir İngiliz.

Hani tarihin tekrardan ibaret olduğu söylenir ya, pek inanmamama rağmen, insan soyunun hırsalara yenilişi nedeniyle bunu doğru kabul etmem gerekiyor.

*

Gelelim Lipchitz ve Modigliani'ye.

Bu ikili, bir birini öylesine örnek bir aydınlıkla beslemişler ki, aslında insalığın tümünün yaparak arınacağı şiir gibi formülü bulmuşlar.

Her birimizin şimdilerde unuttuğu bir formül: "Öteki de benim" formülü.

Ne zor değil mi?!

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Dr. Ferhat ATİK yazıları