Allodoxia Etkisi ve Kıbrıslı Türkler

Birincil derecede, medyayı kullanarak ama genel siyasi ve sosyal söylemleri de içine alarak yapılan Allodoxia, bir etki şeklinde halkla buluşur.

Temel olarak Allodoxia etkisini, inançların/kanaatlerin yer değiştirmesi, başkalarının kanaatlerini benimseme ya da benimsetme eğilimiolarak anlamlandırılabilir.

Elbette bu kavramı açıklarken, manipülatif uygulamalara da çağrı yapan bir tanımlama yardımı alacağım.

"Milli çıkarlarımıza aykırıdı", "ulusal kırmızı çizgilerimiz vardır" gibi beylik ifadeler bu etkiyi yayma noktasında kullanılırlar.

Allodoxia, Fransız yazar Pierre Bourdieu'nun son yıllarında sıklıkla meşhur méconnaissance/misrecognition (yanlış-tanıma) mefhumunun yerine kullandığı bir ifade idi. Örneğin "acts of resistance" kitabında neoliberalizmin "gazeteci-aydın" kimlikli neferlerini eleştirirken bu zevatın sebep olduğu "Allodoxia Etkisi"nden bahseder. Bu, medyatik entellektüellerin yaydığı kanaatler, bunları tüketen, ama sınıfsal ve kültürel olarak bu tiplerden uzak konumlarda duran, tabiyet altındaki tüketiciler tarafından benimsenir, doğru kabul edilir.

Sınıfsal olarak emniyetsiz, ezik konumlarda olanlar oyuna ayak uydurmak için siyasi kanaatlerini, tüketim yatkınlıklarını, yaşam tarzı eğilimlerini burjuvaziden temin ederek, kendi sınıf ethoslarına yamamaya çalışırlar, kendi adaletsizlik ve eşitsizlik tecrübeleriyle uyuşmayan kategorik yanlış algılamaları benimsemiş olurlar.

"Allodoxia Etkisi, bir yanıyla fikir üreticilerinin, vericilerin ve alıcıların sınıf habituslarını, sınıf bedenleri arasında oluşan iletişimlerle, bilincin aracılığı olmaksızın bilinçdışı manipüle etmeleri olgusuna bağlıdır. Bir sınıf gırtlağının bir başka sınıf gırtlağıyla konuşması da böylece söz konusu olur."

"Toplumbilim Sorunları" eserinde Pierre Bourdieu, vurgusunu bu ifadeye yer vererek gerçekleştirir.

İşçi sınıfı arasında en yaygın Allodoxia Etkisi'ne ise, "serbest ticaret"in herkes için bir özgürlük ve zenginlik fırsatı olduğu sabit fikri, örnek verilebilir.

*

Ülkemize bakıldığında Allodoxia Etkisi her yanımızı kuşatmış durumdadır. Ekranlardan başlayarak neredeyse tüm köşe yazarlarına kadar medya, kanaat liderliğine soyunmuş durumdadır. Çok azının gerçek ve profesyonel anlamda bunu uygulamakta olduğunu bilmek içimi rahatlatsa da, genel anlamda bilmeden yapılan ya d atam olarak bilmeden yapılan uygulamalarla kanaatlerimizin değiştirilmeye çalışılması yoğunlukla yaşadığımız şeylerdir.

Buna karşı yapılabilecek tek güvenlik vurgusu elbette yinemedya okuryazarlığıdır. Bu da, şüpheli bakmayı ve doğrudan kabullenmemeyi hatta alımlanan bilgiyi yaymamaya özen göstermeyi içeriri.

Daha önce de vurgu yaptığım bu savunma sistemine bugün bir yenisini ilave etmek istiyorum. O da, fikrimize –siyasal, kültürel ya da sosyal olsun- yakın olan yazar ve programcıları takip ettiğimiz ölçüde, tamamen uzak olanları da takip etmeye eğilimli olmak.

Kıbrıslı türkler, uzun zamanlardır dar tünellerde ışık arıyor.

Bu arayış bir labirente döndü. Bu dönüşümde kanaat liderlerimizin peşinden gitmek için, söylemlerinin hakikatlerine başvurmak, fikir ve zikirlerinin örtüşüp örtüşmediğini teyit etmemiz gerekir. Dünyanın en yaygın dünyanın temel anlamda tanınmış bir parçası olamasak da, Allodoxia Etkisi'nin tam uygulanacağı kadar da dünya ile birlikte dönüyoruz.