Yeniden doğuş

Her ne kadar sanatsal bir şey gibi düşünen "sözde sanatçı" sığ düşünceler olsa da Rönesans, bütünlüklü bir devrimdir.

Sözcük anlamı bile bunu anlamaya yeter. Rönesans, Fransızca'da "Yeniden Doğuş" anlamına gelir ve Avrupa'nın Orta Çağ ve Reformasyon dönemi arasındaki tarihi dönem olarak bilinir. 15. ve 16. yüzyıla denk gelen bir sanat, bilim, felsefe ve mimarlığın Antik Yunan filozof ve bilim insanlarının çalışmalarına, deneysel düşüncenin canlandığı, insan yaşamı üzerine yoğunlaşıldığı, matbaanın bulunmasıyla bilginin geniş kitlelerle paylaşımının arttığı ve radikal değişimlerin yaşandığı en temel önemleri içeren bir dönemdir.

Bakmayın siz bizim sanat "sevicilerinin" Rönesans'ı sadece sanata dayamalarına.

*

Örneğin, Rönesans dönemi I?talyan ustalarının büyük bas?arıları ve bulus?ları, Alp dag?larının kuzeyinde yas?ayan insanlar üzerinde derin etkiler yaratır. Bilginin yeniden dog?uşuyla ilgilenen herkes, klasik dünyanın bilgi ve hazinele­rinin kes?fedildig?i yer olan I?talya'ya bakmayı alıs?kanlık haline getirir. İtalyan sanatı, sanatçısı, mimarisi mimarı, politik söylem pratiği, politikacısı ve elbette dini ritüeller ve din insanları bu vazgeçilmez yenilenmenin parçasıdırlar.

Özellikle din insanları. Onlar ki, kilisenin sanata karşı başat ve negatif tutumuna rağmen, aynı kilise baskısını gizlice delerek Rönesans'ın önünü açmışlardır.

*

Rönesans'ın karşılığı olan "Yeniden Doğuş"u iki ayrı anlamda incelemek ve anlamak doğru olacaktır. Bu anlamlardan ilki, antik klasik metinlerin tekrar keşfi, öğrenimi, sanat ve bilimdeki bu tarz uygulamaların yeniden tespitidir. İkinci olarak anlamlandırabileceğimiz anlam ayrımı ise; entelektüel aktivitelerin sonuçlarının, Avrupalılık kültürünü güçlendirmesidir. Avrupalılıktan kasıt elbette, aydınlanma çağı felsefesi ekseninde düşündüğümüz, düşünce üretiminin sonuçlarının tam olarak yansıdığı toplum kesitidir.

Bu yüzden Rönesans'tan bahsederken, iki farklı ama her ikisi de anlamlı olan inş ayrı yoldan da söz etmek gerekir.

Klasik öğrenmenin ve bilimin antik metinlerin tekrar keşfiyle yeniden doğması ve genel anlamda bir Avrupalılık kültürünün yeniden doğuşu. Bu dönemi anarken iki büyük ismi de zikrederek makaleyi bitirmek hoş olacaktır. İlki Raphael Sanzio ve ikincisi ise Michelangelo.