Kıbrıs'ta iki ayrı devletin sonuçlarını düşünmek!

Bir süreden beridir Kıbrıs'ta federal çözümün mümkün olmadığı ve federasyondan uzak bir durumda olduğumuz dillendiriliyor... Buna ek olarak da bağımsız iki ayrı devletin uluslararası sistem içerisinde yer alması gerektiği belirtiliyor... UBP-HP koalisyon protokolünde de şu ifade yer alıyor:

'' Kıbrıs sorunu konusunda yarım asırdır devam eden sonu gelmez mu?zakere su?reçleri, federal ortaklık modelinin tu?ketildiğini ve mevcut şartlarda gerçekçi olmaktan uzak olduğunu göstermiştir. Bu nedenle Kıbrıs'ta daha gerçekçi ve gerçekleştirilebilir farklı modellerin artık
masaya gelmesi gerekmektedir.''

KKTC Başbakanı Ersin Tatar da sürekli iki ayrı devlete vurgu yapıyor... Dış İşleri Bakanı Kudret Özersay da federasyon modeli dışında modellerin konuşulması gerektiğini söylüyor...

Ancak olası sonuçlarını dillendiren yok...

Konuya duyguları bir tarafa bırakarak, soğukkanlı yaklaşmakta yarar vardır... Öncelikle şunu bilmeliyiz ki, Siyasette hele de uluslararası siyasette duygular ve öfkelerle hareket edersek zararla yerimize otururuz...

Uluslararası ilişkiler disiplinindeki literatüre göre KKTC şu anda de facto bir devlet ve aynı zamanda uluslararası ilişkiler sistemi içerisinde sınırlı ilişkilere ve sınırlı bir tanınmaya sahip... Ancak uluslararası hukuk içerisinde tam olarak kendine yer bulmuş değil... Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararlarına göre adada hukuksal anlamda tanınan bir devlet var ve bu devlet de Kıbrıslı Elenlerin egemen olduğu ''Kıbrıs Cumhuriyeti-GKRY''... (Diğer bir deyişle 1960 yılında kurulan Elenleşmiş bir cumhuriyet...).

Adada iki devletli bir çözümü sağlamak için öncelikle BM Güvenlik Konseyi'nin kararlarının değişmesi gerekiyor, bunun için güçlü bir dış politika gerekli ve/veya Güney Kıbrıs'ın net politika değişikliği, yani iki devleti kabul eden resmi bir yaklaşımı... Şu ana kadar bunu resmi olarak görmedik... Diğer bir deyişle bu iki devletliliği gerçekleştirecek bir olasılık gözükmüyor... Ama yine de varsayalım ki, tüm taraflar iki devletlilikte karar kıldı, Sonuçları ne olur? Sonuçsuzlukları ne olur?

İki devletliliği savunanların sonuçlarını veya sonuç alınamayacak konuları da halkla paylaşmak boyunlarının borcudur...
İsterseniz iki devleti çözüm senaryosunda sonuçları ve sonuç alınamayacak hususları bir özetleyelim...

- Kıbrıslı Türkler çıkması muhtemel hidrokarbon kaynakları üzerinde sadece adanın kuzey tarafında iddiada bulunabilecekler... Güney sahillerine bakan olası havzalara yönelik bir iddia ortada kalmayacaktır...

- Kıta sahanlığı, Münhasır Ekonomik Bölge ve Karasuları konuları daha komplike bir hal alırken, adanın güneyine bakan sahiller yönünde Kıbrıslı Türkler yine bir hak iddiasında bulunamayacaklar...

- İki devletli bir yapıda, son günlerde çok konuşulan ve hassas olduğumuz Garanti Antlaşmaları-Sistemi var ya o da rafa kaldırılacak...

Çünkü Garanti Antlaşması şunu diyor : '' Yunanistan, İngiltere ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin 1'nci maddede belirtilen taahhütlerini kaydederek, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını, ülke bütünlüğünü, güvenliğini ve anayasanın temel maddeleri ile oluşan durumu (state of affairs) tanırlar ve garanti ederler.

Yunanistan, İngiltere ve Türkiye, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin diğer herhangi bir devlet ile gerek birleşmesini. Gerekse Ada'nın taksimini doğrudan doğruya veya dolaylı olarak gerçekleştirmeye yardım ve teşvik edici bir amacı olan tüm hareketleri kendi yetki ve ilgileri oranında önlemeyi üstlenirler''. (T.C.Dışişleri Bakanlığı Web Sayfası).

- İttifak Antlaşması ise daha fazla askeri boyutta ancak orada da vurgu ülke bütünlüğü... Yani her iki antlaşmada da ayrılıkçılığa-bölücülüğe geçit verilmiyor.

- Sonuç olarak iki devletli yapıda İttifak ve Garanti Antlaşmalarının geçersiz kılınması söz konusu... Bu konuda sonuç bağlamında değerlendirmeyi sizlere bırakıyorum...

- İki devletliliğin uluslararası sistem içerisinde kabul görmesi halinde bunun mülkiyet sorununun çözüldüğü anlamına gelmediğini de unutmamamız gerekiyor... Hâlihazırda Taşınmaz Mal Komisyonunun yaşadığı finansal problemleri de anımsamakta yarar var...

İki devletliliğin olası sonuçlarını ve sonuçsuzluklarını sizlerle paylaştım... Özellikle sağ cenahta siyaset icra eden bazı siyasetçilerin ve hükümetin iddialarının-politikalarının neyle sonuçlanabileceğini de halkla paylaşmak durumunda olduklarını anımsatma ihtiyacı duydum...

Yorum sizlerin...