"Ekonomi öyle bir şey ki; 1 saniye bile durması büyük kayıplara yol açabilir"

Kıbrıs Postası - Ertuğrul Senova

7 Ocak Erken Genel Seçimleri sonrası ortaya çıkan tablo, koalisyonu işaret etti. Pazartesi günü Cumhuriyet Meclisi'nde yapılacak yemin töreni sonrası, bir süredir gayri resmi şekilde sürdürülen koalisyon görüşmeleri, resmiyete bağlanacak. Görüşmeler sırasında yaşanacak olası bir tartışma sonrası oluşacak gecikme, henüz bütçesi onaylanmamış ülke ekonomisini derinden etkileyecek.

Konuyla ilgili Kıbrıs Postası'na açıklamada bulunan Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) eski Başkanı Günay Çerkez koalisyon görüşmelerinde yaşanacak olası gecikmenin, ülke ekonomisinde yaratacağı etkilerine değindi.

Hukuk ve yasalara göre bir önceki hükümetin kağıt üstünde görevine devam ettiğini fakat icraat yapamaz durumda olduğunu, bunun etik olmayacağını belirten KTTO eski Başkanı Günay Çerkez, Bakanlık ve dairelerde işlerin hemen hemen durduğunu ifade etti. Çerkez, "Ekonomi öyle bir şey ki, 1 saniye bile durması, büyük kayıplara yol açabiliyor" değerlendirmesinde bulundu.

"EKONOMİ YENİDEN DURMA NOKTASINA GELECEK"

Bütçe onaylanmadan erken seçime gidildiğini ve bakanlıklarda para harcama durumunun kalmadığını belirten Çerkez, yeni kurulacak hükümet için de resmi sürecin başlamadığını ve yaklaşık bir buçuk aylık bir kayıp olacağına dikkat çekti. Nisan ayında da yerel seçimler nedeniyle seçim yasaklarının başlayacağını hatırlatan Çerkez, zaten durağan halde bulunan ekonominin, yeniden durma noktasına geleceğine vurgu yaptı.

"ENDİŞELİYİM…"

Öte yandan kurulacak olası koalisyon şekillerini de değerlendiren KTTO eski Başkanı, üçlü ya da dörtlü bir koalisyon kurulacağını fakat ikili koalisyonların dahi belirli sıkıntılar doğurduğunu geçmiş dönemlerde gördüklerini hatırlattı. Çerkez, "Ben açıkçası endişeliyim. Koalisyona girecek olan partiler her ne kadar ortak paydada buluşsa da, yüzde yüz örtüşen hedefleri bulunmuyor" değerlendirmesinde bulundu.

"BAŞKANLIK SİSTEMİ ÖNERİMİ ERDOĞAN'A 2011 YILINDA SUNDUM"

Ülkenin siyasi tarihinde birçok koalisyon kurulduğunu fakat bu koalisyonların beraberinde birçok sorun da beraberinde getirdiğini belirten Çerkez, parlamenter sistemin küçük ülkeler için uyumlu olmadığını ve başkanlık sistemine geçilmesi durumunda, ekonomik yönden büyük kazanımlar elde edileceğini işaret etti. Başkanlık sistemini uzun yıllardır ülke için önerdiğini belirten KTTO eski Başkanı, 2011 yılında dönemin Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında bir heyetin ülkeyi ziyaret ettiğini ve KKTC için başkanlık sistemi önerisini sunduğunu dile getirdi. Çerkez, anısını şöyle aktardı;

"2011 yılında KTTO'nun başkanlığını yaptığım dönemlerde 20 Temmuz kutlamaları sebebiyle, dönemin Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ve Ak Parti heyeti KKTC'ye ziyaret gerçekleştirmişti. Heyet, saat 17.10'da bir otelde, siyasi partilerle görüştükten sonra bizimle de görüştü. KTTO Başkanı olarak ben orada başkanlık sistemini gündeme getirmiştim. Erdoğan'a, KKTC bazında referanduma gidilmesi ve başkanlık sistemine geçilmesine dair yazılı öneri sunmuştum."

"PARLAMENTER SİSTEM KÜÇÜK ÜLKELERDE EFEKTİF DEĞİL"

Mevcut sistemin, KKTC'de çalışmadığını vurgulayan Çerkez, "Parlamenter sistemin küçük ülkelerde efektif olması görüşmemiştir. Bu sistem büyük ülkeler için geçerli. Küçük ülkelerde kolaylıkla manipüle edilebilir" ifadesinde bulundu.

Ülkemizde uygulanan parlamenter sistem ile başkanlık sisteminin artı ve eksilerini Kıbrıs Postası için değerlendiren KTTO eski Başkanı Çerkez, başkanlık sisteminde seçilen başkanın, kabinesine kendi uygun gördüğü isimleri atayacağını ve böylece önümüzdeki süreçte yaşanması öngörülen, 'hangi siyasi partiden, hangi isim, hangi bakanlıkta görev yapacak' şeklindeki tartışmaların sonlanacağını kaydetti.

"MECLİS, DAHA SÜRATLİ ÇALIŞMALI"

Başkanlık sistemine geçilmesi durumunda, parlamentonun hızlı çalışacağını, Dünyaya bakıldığında tüm ülkelerde, her gün meclisin toplanıp iş yaptığını belirterek, "Bizde haftada 2 kez, 1-2 saatlik toplantılar yapılır ve biter. Meclisin daha süratli çalışması lazım" değerlendirmesinde bulundu.

Meclis'te üretilen yasaların çoğunun, yürürlüğe girmeden güncelliğini kaybettiğini ifade eden Çerkez, başkanlık sisteminde daha hızlı yasa üretilebileceğini veya güncellenebileceğini, kaydetti.

Öte yandan hükümetin kurulma sürecinde yaşanacak olası gecikmelere ilişkin Kıbrıs Postası'nın görüş aldığı Ekonomist Yenal Süreç, oluşacak ekonomik sıkıntıların kısa vadeli olacağını ve hükümetin kurulmasıyla ortadan kalkabileceğini ifade etti.

"HÜKÜMET KURULAMAMASI GİBİ BİR SORUN ÖNGÖRMÜYORUM"

İlk olarak 7 Ocak seçimleri sonrası oluşan meclis aritmetiğini değerlendiren Ekonomist Yenal Süreç de, oluşacak Meclis'in, farklı hükümet modelleri içermesi nedeniyle hükümet kurulamaması gibi bir sorun yaşanacağını öngörmediğini ifade etti.

"ERKEN SEÇİMİN GÜNDEMDE KALMASI, BELİRSİZLİKLERİ DE BERABERİNDE GETİRİR"

Ekonomist Süreç, hükümete ortak olacak olan siyasi partilerin sırf bakanlık dağılımı üzerinden değil, takvimlendirilmiş bir icraat programı üzerinde uzlaşmaları ve buna kararlı bir şekilde sahip çıkmaları durumunda meclis aritmetiğinin çok ciddi sıkıntı olmayacağını düşündüğünü kaydetti. Aksi durumda yeni bir erken seçimin gündemde kalmasının, birçok belirsizliği beraberinde getireceğine dikkat çeken Süreç, bu durumun ülke ekonomisini, 'öngörü yapılamaz bir duruma' sokacağını ifade etti.

"HÜKÜMETİN KURULMADIĞI HER GÜN İÇİN BELİRLİ BİR MALİYETLE KARŞI KARŞIYAYIZ"

İçinde bulunduğumuz süreç de dâhil olmak üzere, hükümetin kurulmasının geciktiği her geçen gün için, belirli bir maliyetle karşı karşıya olunduğunu belirten Süreç, bu sıkıntıların kısa vadeli olduğunu ve hükümetin kurulmasıyla ortadan kalkabileceğini ifade etti.

"CEK", "CAK"LARLA 40 SEÇİM DAHA YAPSAK SONUÇ ALAMAYIZ"

Süreç, kurulacak hükümetin sırf bakanlık dağılımı üzerinden oluşması ve laf ola yazılacak "cek", "cak"larla dolu bir programla ortaya çıkması halinde, bir yıl içinde 40 seçim daha yapılsa da, sonuç almanın mümkün olmayacağını vurguladı.