Asıl sorun merdiven altı seks köleliği!

KIBRIS POSTASI -Cansu YARIŞAN

Uzman Adlî ve Klinik Psikolog Ebru Çorbacı'nın akademik saha araştırmasına göre KKTC'de gece kulüplerinde yapılan seks işçiliği psikolojik anlamda travmatik etkilerden yoksun olsa da merdiven altında, kimsenin denetlemediği ve bilmediği apartmanlar içerisinde yapılan bir 'seks işçiliği' var…

Uzman Adlî ve Klinik Psikolog Ebru Çorbacı, 2016 yılında yapmış olduğu araştırmada KKTC'deki gece kulüplerinde çalışan kadınlarla kamuda çalışan kadınları karşılaştırarak, seks işçiliği yapan kadınlarla kamuda çalışan kadınların yaşam koşulları ve çalışma koşullarına bakarak psikolojik anlamda karşı karşıya kaldıkları durumları araştırdı.

KKTC'deki gece kulüplerinde çalışan kadınların başka bir iş yapan kadınlarla kıyaslandığı zaman psikolojik, ekonomik, eğitim gibi alanlarda çok büyük farklılıklar yaşamadıklarını dile getiren Çorbacı, en büyük sorunun 'merdiven altında' yapılan seks köleliği olduğunu kaydetti.

Araştırmasını Kıbrıs Postası ile paylaşan Çorbacı, KKTC'de 'merdiven altında' para kazanmak uğruna başkaları tarafından veya kendi isteğiyle satılan kadınların 'psikolojik anlamda' olumsuz etkilere maruz kaldığını ve fiziksel sağlık koşulları değerlendirildiğinde bulaşıcı hastalıklara neden olduğunu söyleyerek, 'Psikolojik anlamda ve sağlık konusunda asıl sorun merdiven altlarında yapılan 'seks köleliği' " dedi.

Gece kulüplerinde çalışan seks işçilerinin yasada "konsomatris" sıfatıyla yer almalarının doğru olmadığını ifade eden Çorbacı, seks işçilerinin "Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası" çerçevesinde değerlendirildiğini kaydederek, yasada 'seks işçisi' olarak çalışanlar hakkında düzenleme yapılması gerektiğini söyledi.

Uzman Adlî ve Klinik Psikolog Ebru Çorbacı "KKTC'deki Gece Kulüpleri ve Devlet Çalışanı Kadınların Psikolojik Belirtileri ve Yaşam Doyumlarının Karşılaştırılması" konusunda yaptığı araştırmayı Kıbrıs Postası ile paylaştı.

"Asıl sorun 'merdiven altında' yapılan 'seks köleliği' "

Dünya genelinde 'seks işçiliği' yapan kadınlar hakkında yapılan araştırmalar ile KKTC'de bu işi yapan kadınlar üzerinde yapılan araştırmalar karşılaştırılması sonucunda KKTC'deki kadınların psikolojik, ekonomik ve eğitim düzeyi açısından daha iyi bir yere sahip olduğuna değinen Uzman Adlî ve Klinik Psikolog Ebru Çorbacı, asıl sorunun 'merdiven altında' yapılan seks köleliği olduğunu vurguladı ve "Yapılan araştırmada KKTC'de gece kulüplerinde yapılan seks işçiliği psikolojik anlamda travmatik bir etki yaratmadığı ortaya çıkmış olsa da KKTC'de merdiven altında, kimsenin denetlemediği ve bilmediği apartmanlar içerisinde yapılan bir 'seks işçiliği' de var. Yurtdışından 'öğrenci' olarak veya başka bir işte çalışmak amacıyla adaya gelen ve para kazanmak için başkası tarafından veya kendi isteğiyle satılan kadınlar var. 'Merdiven altında' yapılan söz konusu 'seks işçiliği' psikolojik ve fiziksel anlamda ciddi sorunlara neden olabilir. Kadınların istemediği şartlarda yapılan seks işçiliği nedeniyle duygusal anlamda büyük sorunlara neden olur. Ayrıca gece kulüplerinde çalışanlar gibi sağlık kontrolünden geçirilmemeleri bulaşıcı hastalıklara neden olurken, yasal anlamda herhangi bağlayıcıları veya yardım alabileceği kimseler olmaması nedeniyle psikolojik anlamda büyük sorunlara da neden olur"

"Amaçları para kazanmak, seks işçiliğini isteyerek yapıyorlar"

Çorbacı KKTC'de gece kulüplerinde çalışan toplamda 70 seks işçisi ve toplamda kamuda çalışan toplamda 70 kamu görevlisi kadın ile görüşerek hazırladığı araştırmasında karşılaştırılan kadınların psikolojik anlamda farklılıklar yaşanmadığını belirterek, seks işçiliği yapan kadınların kendi isteğiyle çalıştıklarını kaydetti. Yapılan araştırmada seks işçisi olarak çalışan kadınların ekonomik anlamda kazanç sağlamak amacıyla bu işi yaptığını ve baskı altında kalmadıklarını kaydeden Çorbacı, kadınların görüşme esnasında anlattıklarını ve araştırma sonucunda ortaya çıkan bulguları şu şekilde paylaştı:

"KKTC'de seks işçiliği yapan kadınlarla birebir görüştüm. Görüştüğüm kadınların tümü kendi isteğiyle bu işi yaptığını ve amaçlarının maddi kazanç sağlamak olduğunu açıkladılar. Yapılan araştırmada gece kulüplerinde çalışan kadınlara psikolojik anlamda bakıldığı zaman kamuda çalışan bir kadınla kıyaslandığında herhangi bir farklılığa rastlanmıyor. Her iki grubun da amacı ekonomik anlamda kazanç sağlamak. Yaptıkları iş nedeniyle de kendilerini başka bir iş yapan kadından farklı görmüyorlar. Bunun nedeni kültürel farklılık olabilir. KKTC kültüründe seks işçiliği kabul gören bir iş değil ancak onların kültüründe kabul görüyor. Ve KKTC'de genellikle seks işçileri yabancı uyruklu olduğu için toplum içerisinde seks işçisi olarak toplum arasında bulunan kadınlara da herhangi fiziksel ya da psikolojik bir baskı söz konusu değil. Bu nedenle KKTC'de seks işçiliği yapan kadınların kendilerini bakla bir iş yapan kişilerden daha farklı bir noktada görmemelerine etki ediyor diye düşünüyorum"

" 'Seks işçileri' hakkında yasa yok, bu konuda KKTC'de büyük eksiklikler var"

KKTC'de en büyük sorunun yapılan seks işçiliğinin yasal zemine oturtulması ve seks işçilerinin yasal haklarının korunması konusunda büyük bir boşluk olduğunu kaydeden Çorbacı, "Eğer gece kulüplerinde kadınlar seks işçisi olarak çalıştırılmaya devam edilecekse öncelikle devletin bu işi yasal bir zemine oturtması ve gereğini yapması lazım. Burada çalıştırılan kadınlar kendi isteğiyle bu işi yapıyor olabilir ancak çalıştırılan kadınların hakları bu doğrultuda korunmalı. Sadece çalışma izni alınarak veya sağlık kontrolünden geçirilerek bu kadınlar çalıştırılıyorsa, bunun yanı sıra sosyal sigortaları, sendikaları ve işçilik hakları korunarak yapılmalı. Bu konuda KKTC'de büyük eksiklikler var. 'Seks işçileri', "Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası" kapsamında değerlendiriliyor, ancak yasada açıkça 'seks işçisi' tanımı geçmiyor. Ayrıca bu yasaya göre gece kulüplerinin denetlenmesi tam ve eksiksiz olarak devlet tarafından yapılması gerekiyor" şeklinde konuştu.

" 'Seks işçisi' olarak çalışanlar hakkında yasal düzenleme yapılmalı"

Gece kulüplerinde çalışan seks işçilerinin yasada "konsomatris" sıfatıyla yer almalarının doğru olmadığını ifade eden Çorbacı, seks işçilerinin "Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası" çerçevesinde değerlendirildiğini kaydederek, yasada 'seks işçisi' olarak çalışanlar hakkında düzenleme yapılması gerektiğini söyledi.

Söz konusu "Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası"nda 'konsomatris' yani aslında 'seks işçisi' olarak çalışan kadınlar hakkındaki yasa ise şöyle;

"Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Cumhuriyet Meclisi'nin 18 Ocak 2000 tarihli birleşiminde kabul olunan "Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası" Anayasa'nın 94(1) maddesi gereğince Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Resmi Gazete'de Yayımlanmak suretiyle ilan olunur. Sayı 7/2000

Beşinci kısım

Konsomatrislerin Çalıştırılmasına İlişkin Usul ve Esaslardan oluşmaktadır.

Madde 15. Konsomatris Çalıştırılması en fazla 12 konsomatris çalıştırılabilri. Komisyondan izin alınır.

Madde 16. Konsomatrislerin Ülkede Kalma Süreleri: 6 aydır.

Madde 17. Konsomatrislerin Sağlık Kontrolleri

Konsomatris çalıştıracak gece kulüplerinin Komisyondan ayrıca izin alması gerekir.

Publarda konsomatris çalıştırılamaz.

Gece kulüplerinin çalıştıracağı konsomatris sayısı, Komisyonca belirlenir. Ancak bu sayı on ikiden fazla olamaz.

Ön izin alınarak ülkeye getirilen konsomatrislerin gece kulübünde çalışabilmesi için ilgili gece kulübü sahibi ve/veya işletmecisi derhal devlet hastanesinin ilgili biriminde konsomatrislerin sağlık kontrollerini yaptırarak toplum sağlığını tehdit eden bulaşıcı bir hastalıktan muzdarip olmadıklarını gösteren sağlık raporları ve Yabancıların Çalışma İzinleri Yasası uyarınca istenen diğer belgeleri temin ederek Çalışma İzni almak üzere Çalışma İşleri ile Görevli Bakanlığa başvurur. Bakanlıkça kendisine, her konsomatris adına ayrı ayrı çıkarılmış en çok altı aya kadar süreler için birer Çalışma İzni verilir.

Ülkede kalma süreleri: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine giriş yapan konsomatrisler giriş tarihinden başlayarak en çok altı ay ülkede kalabilirler. Çıkış yapanlar hakkında yeniden ön izin alınabilmesi, en az iki ay yurt dışında kalmaları koşuluyla mümkün olabilir.

İşveren tarafından çalışma izni alındığı tarihten başlayarak altı ay dolmadan makul bir sebep olmaksızın işine son verilen konsomatrisin yerine üç aylık süre dolmadan yeni bir konsomatris için ön izin başvurusunda bulunulamaz.

"ABD Büyükelçiliği raporuna göre; "devletin" fuhuş sektörüne zımni onay verdiğini düşündürebilir"

Söz konusu araştırmada KKTC'de gece kulüplerinde çalışan toplamda 70 seks işçisi ile görüşen Çorbacı yaptığı araştırmada Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği'nin 2015 yılında KKTC Lefkoşa raporunu da paylaştı. Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği'nin raporundaki veriler ise şöyle:

"KKTC" özellikle ticari cinsel istismar amacıyla Doğu Avrupa'dan getirilen kadınlar için hedef bölgelerden biri olduğu ve "konsomatris" veya "barmaid" çalışma izni çıkartılan kadınların büyük çoğunluğu Moldova ve sonra da Ukraynalı olduğu bilgisini vermektedir.

"KKTC'deki" gece kulüplerinde "konsomatris" izniyle çalışan yabancı kadınların pasaportları adada bulundukları süre zarfında yetkililerce tutulmaktadır. "Devlet," insan ticareti mağdurlarını tespit edebilecek ya da onları sosyal hizmetlere yönlendirebilecek özel prosedürlere sahip olmadığı gibi, insan ticareti ile mücadele etmek için herhangi bir bütçe de ayırmamış, özel hizmet veya sığınak sağlamamıştır.

"KKTC'de" fuhuş yasak olmasına rağmen, gece kulübü çalışanlarının haftalık zührevi hastalıklar muayenelerine tabii tutulması "devletin" fuhuş sektörüne zımni onay verdiğini düşündürebilir. Fuhuşla ilgili suçlardan tutuklanan insan ticareti mağdurları genellikle 24 saat içerisinde sınır dışı edilmekte"