Yerel yönetimler, 28 yıldır 'kadın elinden' yoksun...

35'inci yılına giren KKTC'nin ilk ve tek kadın belediye başkanı, 1986 yılında, Ulusal Birlik Partisi'nin (UBP) Luricina'da (Akıncılar) desteklediği Sevim Akbaş olmuştu. 1986 yılından, 1990 yılının Nisan ayına kadar ülkenin ilk ve tek kadın belediye başkanlığı yapan Akbaş, 1990 yılının Nisan ayında cinayete kurban gitti. Akbaş'ın vefatı sonrası, yerel yönetim başkanlığı konusunda adaylığını açıklayan hiçbir kadın, seçimlerden başarılı bir sonuç elde edemedi.

2014'TE İLK KEZ 3 KADIN ADAY

Haziran 2014'te yapılan belediye seçimlerinde, KKTC tarihinde ilk kez, biri bağımsız olmak üzere toplamda 3 kadın aday yerel yönetim başkanlığı için adaylığını koydu. Düzenlenen seçimlerde, CTP; İskele Belediye Başkanlığı için Bilen Sayılı'yı desteklerken, DP-UG ise, Girne Belediyesi başkan adaylığı için Başak Tekerek'e destek belirtmişti. Serdarlı Belediyesi için ise, Vildan Karagözlü bağımsız olarak başkanlığa aday olmuştu.

İLK VE TEK KADIN BAŞKAN UBP'DEN AMA...

Ülkenin ilk ve tek kadın belediye başkanı olan Sevim Akbaş'ı 1986 yılındaki seçimlerde destekleyen UBP, Akbaş'tan sonra, belediye başkanlığı için hiç kadın aday göstermedi. Konuyla ilgili Kıbrıs Postası'na konuşan UBP'li vekil Resmiye Canaltay, siyasi partilerin, kadınları başkan adayı olmaları konusunda cesaretlendirmesi gerektiğine dikkat çekiyor.

CANALTAY: "ERKEK EGEMENLİĞİ HER YERDE DEVAM EDİYOR"

Kadınların, başkanlık konusunda çekingen davrandığına inanan Canaltay şöyle konuşuyor;

"Belediye seçimlerinde başkanlık için kadınların aday gösterilmemesi çok acı. Belediyelerde kadın kotası, yalnızca meclis üyeliği konusunda var. Gönül ister ki, kadın her yerde olsun. Açıkçası kadınlar başkanlık konusunda çekiniyor. Siyasi partilerin bu konuda kadınları cesaretlendirmesi gerekiyor. Erkek egemenliği maalesef her yerde devam ediyor. "

CTP BİR KEZ KADIN ADAY BELİRLEDİ

Cumhuriyetçi Türk Partisi ise, uluslarası kadın hareketleriyle yakın olan bir Kadın Kolları'na sahipken, kuruluşundan bu yana bir kez belediye başkanlığı için kadın aday tercih etmiş durumda. Parti, 2014 yılında yapılan yerel yönetim seçimlerinde İskele Belediyesi başkan adayını Bilen Sayılı olarak belirlemişti.

DERYA: "KADININ SİYASET YAPMAK İÇİN YALNIZCA 2 SAATİ VAR"

Kadınların, belediye başkanlık adaylığı konusunda siyasi partilerce tercih edilmeyişine ilişkin konuşan CTP'li vekil Doğuş Derya, bu durumu kadının toplumdaki yeriyle bağdaştırıyor. Kadının, toplumdaki cinsiyet rolü nedeniyle sadece 2 saat boş vakti olduğunu belirten Derya, buna karşın, erkeğin 8 saat gibi boş bir zamanı olduğunu söylüyor. "Bu 8 saat, siyaset yapmak için yeterli bir zaman" diyen Derya, şöyle konuşuyor:

"Belediye başkanlığı konusunda halen erkek egemenliği sürüyor. Kadınların siyasete aktif olarak katılması için toplumsal cinsiyet eşitliği sağlayıcı politikaların, siyasi partiler ve ülke bazında daha çok yürürlüğe girmesi lazım. Çünkü kadının üzerinde; çocuk bakımı, ev temizliği gibi baskılar var. Bu durum, bir kadının günde 6 saatini alıyor. 8 saat işleyip, 8 saat uyuyan bir kadın, 6 saatini de ev temizliğiyle geçirdiğinde, ona düşünmek, siyaset yapmak için 2 saat kalıyor. Öte yandan 8 saat işleyip 8 saat uyuyan bir erkeğe ise, 8 saatlik bir boş vakit kalıyor. Bu 8 saat, siyaset yapmak için yeterli bir zaman. Hal bu ki, kadınların yerel yönetimlerde başarılı olma şansı çok daha yüksek. Örneğin komşuluk ilişkileri, kent sorunlarının en çok kadınları etkilemesi, temizlik, sağlık. Ya da karanlık sokaklar mesela. Çünkü kadınlara yönelik taciz ve tecavüz, en çok karanlık sokaklarda gerçekleşiyor. Bunların hepsi, belediye başkanı bir kadının başarılı olabileceğini gösteriyor."

DP'DE DE DURUM AYNI…

Genel Sekreteri bir kadın olan Demokrat Parti, buna rağmen kuruluşundan itibaren bir kez belediye başkanlığı için kadın aday gösterdi. 2014 yılında yapılan belediye seçimlerinde, DP-UG (Demokrat Parti-Ulusal Güçler) adıyla siyasi sahnede bulunan Demokrat Parti, Girne Belediyesi için Başak Tekerek'i başkan adayı olarak belirlemişti.

ÖZCAFER: "SİYASİ PARTİLER, BAŞKANLIK İÇİN GÜÇLÜYE YÖNELİR"

Kadın başkan adaylarının hiç denecek kadar olmasına ilişkin Kıbrıs Postası'na konuşan DP Genel Sekreteri Afet Özcafer, bu durumu, toplumdaki siyasi gücün erkeklerde olmasına yoruyor. Gürcafer şöyle konuşuyor;

"Siyasi partiler, belediye başkanlık adayı için siyasette güçlü bir isimle çalışmaya yönelir. Kadınlar siyasette aktif olamadığı için de başkanlık adaylığı konusunda tercih edilmezler. Cumhuriyet Meclisi'nde yeni uygulamaya sokulan 'kadın kotası' sayesinde Meclis'teki kadın sayımız giderek artmakta. Bu uygulama sonrası, kadınların siyasette aktif olma durumunun artacağını, devamının geleceğini düşünüyorum. "

TDP, 'RESMİ OLARAK' HİÇ KADIN ADAY ÇIKARMADI

TOCEK ( Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komitesi) isimli bir örgüte sahip olan TDP ise, bugüne kadar 'resmi olarak' belediye başkanlığı için kadın aday belirlemiş değil. Konuyla ilgili Kıbrıs Postası muhabirine konuşan TDP'nin Merkezi Yönetim Kurulu üyesi Ayşe Öztabay, 2014 yılında yapılan belediye seçimlerinde, Serdarlı Belediyesi için 'bağımsız' adaylığını koyan Vildan Karagözlü'nün, TDP tabanlı olduğunu fakat bağımsızlığın özellikle belediye seçimleri döneminde 'herkesi kucaklayan' bir yaklaşım hali olduğundan Karagözlü'nün bağımsız aday olduğunu ifade etti.

ÖZTABAY: "ÜLKEYE HİZMET VERMENİN CİNSİYETİ YOK"

Belediye başkan adaylığı konusunda kadın sayısının azlığını, siyasi yapılanmadaki sorunlarla ilişkilendiren Öztabay, açıklamasında şu ifadelere yer veriyor;

"Bu bizim siyasi yapılanmayla ilgili bir sorunumuz. Uygulamaya yeni giren Meclis'teki 'kadın kotası' sayesinde 9 kadın vekilimiz oldu. Ama bu sayı kesinlikle yeterli değil. Benim gözlemlediğim; bunu kabul etmiyorum ama belediyeler konusunda geleneksel bir pozisyondayız. Biliyoruz ki, belediyeler küçük küçük devlet yapılanmalarıdır ve bu yapılarda bazı dar alanlar bulunuyor. Örneğin daha önceden seçilen başkan, yeniden seçildiğinde daha verimli olabileceğinin düşünülmesi gibi. Bu dar alanın açılması için bilgilendirmeler yapılmalı. Ülkeye hizmet vermenin cinsiyeti yok. Başkan adaylarımızı henüz açıklamadık. Umarım bol bol kadın adayımız olur.