Sistem değil, siyaset anlayışı değişsin

Yayın Tarihi: 27/10/10 07:00
okuma süresi: 5 dak.
A- A A+

KKTC gündeminde en çok tartışılan ve en çok seslendirilen konulardan biri başkanlık sistemidir şüphesiz. Mevcut sistemin geldiğini nokta ortada. Siyasilerden başka herkes şikâyetçi. Hatta bir takım siyasetçiler bile bu günkü durumun tıkandığı ve sürdürülebilir olmadığı konusunda hem fikir.

Bu gün için KKTC'nin sağlıklı ve sorunsuz işleyebilir bir mekanizması yok. Tüm alanlarda, her konuda gün ve gün artan ve bir şekilde çözülemeyen sıkıntılar tüm kesimlerin beklentilerini ve geleceğe dair umutlarını bitme noktasına getirmiş durumda. Toplumun her kesimi bir çatışma ortamında. Her gün her alanda artan eylemler, toplumla güvenlik güçlerinin karşı karşıya getiriyor.

Bu olumsuz gidişat başka noktalara da sıçramakta geç kalmadı. Ve bu gün toplumla yargı arasında da bir gerilim yaşanabiliyor. İnsanlar başbakanlık, bakanlık, meclis, Türkiye büyük elçiliği derken bu gün adaletin simgesi ve kalesi durumunda olan mahkemelerin önünde bile eylem yapabiliyor. Bunun anlamı, toplumsal çatışma istenmeyen noktalara doğru hızla gidiyor. Bu gidişatın durdurulması için umarım istenmeyen olayların yaşanması beklenmez.

Kıbrıs adasının kuzeyinde var olan siyaset mekanizması, günlük hayatta her adımda karşımızda. Siyasi iktidar değişir, bir önceki dönem devlete istihdam edilen insanlar işlerinden çıkarılır yerlerine günün, iktidar yanlıları alınır. Ekmek, yani iş, aş insan hayatının idamesini sağlayan en önemli olgu, o bile siyasi renge kurban veriliyor. Dahası buna taraf olanlar, bu olayı gerçekleştiren siyasiler ve de başkasının siyasi görüşü neticesinde kaybettiği ekmeğine ortak olanlar yani rahatsız olması gerekirken olmayanlar bu sistemin devamına hizmet etmekteler.

İktidara göre değişen sadece istihdamlar değil. Tüm devlet kurumlarında, çalışanlar kullandıkları oyun rengine göre ödüllendirilirler veya cezalandırılırlar. Ve cezalandırılanlar, ödüllendirilecekleri dönem tekrar gelene kadar yapılanları sineye çekerler. Bu kısır döngü sadece kamuda mevcut değildir. Özel de siyasi değişimlerden nasibini alır. İktidara yakın özel şirketler, özel şirket sahipleri, sanayi bölgelerinden alınacak yerlerden banka kredilerine kadar birçok olanaktan öncelikli olarak faydalanırlar.

Bu noktada tekrar tekrar basının iktidar rengine bürünmesinden ve kamuda yaratılan müşavir ordusuna dikkat çekmeye gerek duymuyorum. Peki, bu sorunların ve daha sının kaynağı siyasi sistemse, sistemi değiştirmek çözüm olur mu? Aslında en başta düşünülmesi gereken, bu sistem değiştirilebilir mi? Sistem siyasileri değiştiremiyorsa, siyasiler sistemi mi değiştirmeli.

Yazımın ilk cümlelerinde söylediğim gibi ülke gündeminde öne çıkan konulardan biri başkanlık sistemi ve bu sisteme geçilmesi. İyi güzelde nedir bu başkanlık sistemi. KKTC de uygulanabilir mi? Uygulanabilirse bir şeyleri değiştirebilir mi? Başkanlık sisteminde öne çıkan ilk yön yürütme organının oldukça güçlü olmasıdır. Daha çok federal devletlerde rastladığımız başkanlık sistemi, bu gün 38 ülkede uygulanıyor. Sistemde yasama ve yürütme organları ayrı yarı halk oylamalarıyla seçiliyor. Bu sistemde yürütme organını temsil eden başkanın yasama organını fesih yetkisi yoktur. Ve başkan çok ağır bir suç işlemedikçe görev süresi boyunca görevden el çektirilemez. Mecliste, başkanda ayrı ayrı seçildiği için birbirlerine üstünlük kurma gibi bir durum söz konusu olmuyor. Bakanları başkan atayıp, görevden alabiliyor. Atanacak bakanların parlamento içinden olması gerekmiyor.

Başkanın her konuda tam yetkiye sahip olduğu başkanlık sisteminde, meclis yönetime karışmıyor. Başkan ve meclis birbirlerinden bağımsız, fakat birbirlerini denetleyerek çalışıyor. Başkan ve meclis arasında hakemliği de yargı, yani anayasa mahkemesi yerine getiriyor. Diğer bir deyişle, yargı tam olarak bağımsız bir yapıya sahip. Başkanlık sisteminin çalışma düzeneği kısaca bu. Başkanlık sisteminin en zayıf noktası ise "Tek adamlılık" tehlikesini yaratması. Tüm yetkilerin ve gücün tek bir mercide, yani başkanda toplanması.

Sistemin KKTC uygulanabilir olabilmesi için, en başta siyasilerin bu gün için ellerinde olan güçten vazgeçmeleri gerek. Siyasiler, alışkanlıklar, siyasi manevralar, taktikler ve toplumun bunlara tepkisi ile vereceği karşılık değişmedikçe sistemler değişse de anlayış değişmez. Bana göre siyasi sistem değişeceğine, siyasiler değişse istenilen sonuç daha verimli olur.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Erçin ŞAHMARAN yazıları