Zirve çökebilir

• Mont Pelerin'de devam eden ve dönüşümlü başkanlık ile mülkiyet konusunda yaşanan ilerlemeler olduğu bir gerçek ancak Rumlar toprak konusunda masaya haritanın gelmesini ve köy köy paylaşımın yapılmasını ısrar ederse ve bu ısrar beşli zirve ile birlikte garantilerin konuşulmasından önce yapılmaya çalışılırsa, Kıbrıs müzakereleri Mont Pelerin'de çöker ve biter.

• Türk tarafının güvenlik ve garantiler konusunda, beşli zirve konusunda net bir duruşu var. Eğer ki zirveden çoklu zirve için değil beşli zirve için bir tarih çıkmazsa, tüm bunlardan önce toprak ve harita konusunda Rumlar ısrarcı davranmaya devam ederse çözüm süreci sekteye uğrar.

• Türk tarafı güvenlik ve garantiler konusunu sağlama aldıktan sonra toprak konusu ve haritayı konuşma taraftarı. Rumlar da bunu kabul etmiyor. İşte bu nedenle süreç tehlikede.

Mont Pelerin Zirvesi dün toprak konusunu masaya yatırdı. Krizlerle geçen bir gün olduğunu öğrendik. Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun "Garantilerden taviz vermeyiz" açıklamasıyla öyle tahmin ediyorum ki masa daha da gergin bir hal almıştır. Yeri gelmişken belirtmekte fayda var; Cumhurbaşkanlığı'nın şu güvenilir kaynaklarına dikkat etmek gerekiyor. Cumhurbaşkanı Akıncı başta olmak üzere beraberindeki ekip öyle anlıyorum ki çözüm müzakerelerinde her şeyin yolunda gittiğini ve en erken zamanda çözüm olacağı algısını yaratmak istiyor.

Cumhurbaşkanlığı'na yakın kaynaklar öyle pozitif bir bilgi vermiş ki meslektaşım Ulaş Barış'a gazetemizin dünkü manşeti "Mülkiyette sona doğru" diye manşet atabilmişiz. Açıkçası sabah gazetenin manşetini gördüğümde buna çok sevindim.

Mont Pelerin Zirvesi'nin başarılı geçeceğine olan inancım ne yazık ki zayıf. Cumhurbaşkanlığı'na yakın kaynaklar böyle bir haber sızdırmışsa ve bu doğruysa şahane bir gelişme diye söylendim kendi kendime.

Yinelemekte fayda görüyorum; Cumhurbaşkanlığı'na yakın kaynakların çözüm olacak algısını muhafaza etme çabasından başka bir şey değil bu durum, öyle anlaşılıyor.

Bakınız dün sabah sabah toprak konusunda tıkanıklıklar olduğu ve krizler yaşandığını ifade etti Sevgili Ulaş. Canlı paylaşımını da dinledim Ulaş dostumun, fazla iyimser bulduğumu belirtmek isterim. İnşallah kriz küçüktür ve aşılır ama bana hiç öyle gelmiyor.

Çavuşoğlu'nun açıklaması manidar

Asıl haber Türk Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu'nun açıklamalarında yatıyor çünkü. Şu an Mont Pelerin'de neler olup bitiğini en iyi bilen Sn. Çavuşoğlu diyebiliriz. Demek ki masada garantiler konusu da gündeme bir şekilde geldi ki Çavuşoğlu, TBMM'deki konuşmasında adeta tüm dünyaya mesaj verdi ve garantilerden taviz yok dedi.

Bu aslında Ankara'nın Mont Pelerin'de oturan Rum Başkan Nikos'a sesli bir mesaj bırakması gibi bir şeydi.

İlginç olan bir başka konu ise Ankara da dahil olmak üzere herkesin çözüm olacağına yönelik pozitif mesajlar vermesi. New York zirvesine giderken de çözüm gemisinin yelkenleri doluydu ama hayli havamız sönük döndük oralardan.

İşte bu nedenle çözüm umudu pompalayıp sonra şahince açıklamalar yapıp işin içinden çıkmakla olmuyor bu iş.

Kriz büyüyebilir

Hepimiz biliyoruz ki güvenlik ve garantiler konusu aşılmadan Türk tarafı masaya toprak konusunu ve haritayı koymayacak. Toprak konusunda küçük kriz olarak değerlendirilen konunun perde gerisini konuşacak olursak fotoğrafı daha net okuyabiliriz.

Mesele aslında şu kadar basit: Rum tarafı garantiler ve güvenlik konusunu konuşmadan önce toprak konusunu konuşup haritaları masaya yatırmak istiyor. Toprak konusunda Türk tarafından ne koparabilirim, neleri alabilirim, bunlarla kamuoyumu nasıl ikna edebilirimin derdini yaşıyor. Toprak konusunda, bir harita üzerinde uzlaştıktan sonra en son garantiler ve güvenlik konusunu konuşmak istiyor ki, böyle bir yaklaşım günün sonunda Rumların tam anlamıyla lehine bir durum olacaktır. Yani toprak konusunda harita üzerinde anlaşılırsa ya da bir takım fikir birliğine varılabilirse, hep bunlar BM belgesi olarak kaydedilecek. Görüşmeler sekteye bile uğrasa anlaşılmış ya da uzlaşılmış BM belgesi olarak kayıtlara geçecek, bu durum tek kelimeyle Türk tarafının aleyhine olacak bir gelişme. İşte bu nedenle Türkiye Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu garantiler konusunda sert bir açıklama yapma ihtiyacı hissetti.

Türk tarafı ise güvenlik ve garantiler konusunu sağlama aldıktan sonra toprak konusu ve haritayı konuşma taraftarı. Rumlar da bunu kabul etmiyor.

Mont Pelerin'de şu an ki durum

İsviçre zirvesini özetleyecek olursak şu toprak konusunda taraflar sadece fikir teatisinde bulunuyor yani toprak konusunu bağlayıcı şekilde konuştukları yok. Güvenlik ve garantileri sona bırakmak istedikleri için dün adeta bir kriz yaşandı. Belki bu kriz büyümeyecek ama bir başka önemli gerçek var ki Mont Pelerin'den beşli zirve çıkmayabilir, büyük ihtimalle de çıkmayacak. Eğer çıkarsa Rumlar güvenlik ve garantileri, toprak ve haritadan önce görüşmeyi ve bağlamayı kabul ettiler demektir.

Burada karıştırılmaması gereken bir durum var ki toprak konusunu görüşmek parsel parsel haritayı çizmek anlamına gelmiyor.

Şu anki zirvede ağırlıklı olarak uzlaşıya varılan dört başlıktan uzlaşılamayan, boşta kalan konuları konuşup çözmek için şu an Mont Pelerin'de sıcacık odalarında görüşüyorlar.

Dünkü konu da dört başlıktan biri olan mülkiyet konusuydu.

Sonuç olarak Mont Pelerin'de devam eden ve dönüşümlü başkanlık ile mülkiyet konusunda yaşanan ilerlemeler olduğu bir gerçek ancak Rumlar toprak konusunda masaya haritanın gelmesini ve köy köy paylaşımın yapılmasını ısrar ederse ve bu ısrar beşli zirve ile birlikte garantilerin konuşulmasından önce yapılmaya çalışılırsa, Rumlar bu noktada inat etmeye devam ederse Kıbrıs müzakereleri Mont Pelerin'de çöker ve biter.

Türk tarafının güvenlik ve garantiler konusunda, beşli zirve konusunda net bir duruşu var. Eğer ki zirveden çoklu zirve için değil beşli zirve için bir tarih çıkmazsa, tüm bunlardan önce toprak ve harita konusunda Rumlar ısrarcı davranmaya devam ederse çözüm süreci sekteye uğrar.

Rumların bugün devam edecek görüşmelerde empati yapıp geri adım atması gerekiyor.

***************

Günün Sözü

Kimseyi suçlama, Suçlanacak biri varsa o da sensin. Sonuçta o sana küçük bir umut verdi, sen ise ona her şeyini verdin.

Cemal Süreya