Cenevre'de Origami

Yayın Tarihi: 11/01/17 08:00
okuma süresi: 6 dak.
A- A A+

"Bedbaht" Karantina okuyucusunu dünyaca ünlü sanat "origami" hakkında bilgilendirmek, anımsadıkları hakkında düşünmeye sevk etmek isterim…

Origami Japonca "ori" (katlamak) ve "gami" (kâğıt) sözcüklerinin birleşiminden meydana gelmiş olup bilindiği gibi kâğıt katlama sanatına verilen addır…

"Çin kaynaklı" diyenler de bulunur.

Malumunuz genellikle kare kâğıt parçalarını kesmeden ve yapıştırıcı kullanmadan, sadece katlayarak, çeşitli canlı ve cansız figürler oluşturarak yapılmakla birlikte, dikdörtgen kâğıtlardan, hatta kâğıt paralardan yapılan modeller de oldukça fazladır.

Kesme işleminin de kullanıldığı türe kirigami denir.

Doğrusu çok sıkıntılı bir iştir.

Benim neslim bilir ki TRT'nin bir sabah programı vardı ve her programda origami ile çeşitli figürlerin yapımı ve sahnelenişi öğretilirdi.

Babaannem Kıbrıs Sorununu bu "dipsiz" sanat yoluyla tâ o yıllarda -bu programı izlerken talim ettiğimi- tarihe not etmeden göçtü.

**

Kişiselleşmeyelim. Sadede gelelim…

Origami, "klasik" ve "parçalı" olmak üzere iki çeşittir.

Klasik origami genellikle tek parça kâğıttan yapılır. (Bin adet turna kuşu yapanın uzun ve iyi bir yaşam süreceğine inanılır).

Çok fazla olmasa da iki veya üç parçanın kullanıldığı klasik origamiyle çeşitli hayvan veya eşya figürleri yapılır.

Modüler origami olarak da adlandırılan parçalı origami birbirinin benzeri parçaların birleştirilmesiyle oluşturulur ve hayvan veya eşya gibi somut figürlerden çok, hülyayı kuşatan üç boyutlu geometrik figürlerin yapılmasında kullanılır…

Parça sayısında bir sınır olmayan parçalı origami ise tam bir efsanedir…

Tak-çıkar oyuncaklarına benzer ve aynı parçalar kullanılarak "şok etkisine" neden olan birçok değişik figür üretilebilir.

Origamide genel olarak kare şeklinde kâğıt kullanılsa da kâğıdın şeklinde bir sınırlama yoktur.

Özellikle "Modern origami" olarak da adlandırılan türde yapıştırma ve kesme serbest bırakılmıştır.

Dağ katlaması, vadi katlaması, ters katlama...

Sonsuz opsiyon "sonsuza" katlanır.

Ayrıca çeşitli modellerin yapımında kullanılan, standart isimli ilginç "kaideler" de vardır.

Mesela kuş kaidesi, kanat çırpan kuş yapımında orta aşamalardan biridir.

**

Modüler Origami belli sayıda benzer parçaları bir araya koyarak, bütün bir model yapılmasıdır.

Normal de parçalar basittir.

Ama birlikte oluşturdukları form göz alıcıdır.

Kusudama denen çoğu modüler origami dekoratif küre biçimli modellerdir.

Üstelik bu türde iplik ve yapıştırıcı gibi malzemelere de izin verilir.

Çok sayıda parçanın bir araya gelmesiyle oluşan ayrıntılı modellerdir…

Bazen kağıt para modül yapımında kullanılır.

Bu stil Amerika'da yaşayan Çinli göçmenler tarafından geliştirilmiştir ve "Golden Venture" olarak adlandırılır.

**

Daha ziyade dekoratif ve hobi olarak yapılır sanılsa da origaminin birçok faideleri, çevre dostu ve pratik kullanım alanları bulunur.

Örneğin "Miura katlaması" denen şey, bir hamleyle açılıp bir hamleyle kapanabilen, sık sık bakmaya müsait ziyaretçi broşürü ve turist haritalarında ve uzaya gönderilirken küçük, uzayda açıldığında geniş olması gereken anten veya güneş enerjisi toplayan panolar gibi şeylerin tasarımında kullanılır.

Bir benzeri teknik, lamba gölgeliği yapmaya ya da başka benzer teknikler örneğin mimaride düz metal plakalar ile çok yönde "bükük düzeyleri oluşturmaya" yarar.

Günlük kullanımda mektup zarfı, kesekâğıdı birer origami uygulaması olarak düşünülebilir…

Tutkal gerektirmeyen tasarımları da vardır.

**

Origami ayrıca bir çocuğun elinde dünya barışının da sembolü olmuştur.

Trajik hikayeye göre Hiroşimalı Sadako Sasaki atom bombasının etkisine yakalandığında henüz bir bebekmiş…

Origamiyle Bin adet turna kuşu yapan birinin dileğinin gerçekleşeceği inancıyla Sadako, sağlığına kavuşmak için 644 turna kuşu yapabilmiş.

12 yaşındaki küçük bir kızın temiz kalbinin ve origamiyle yaptığı turnaların hikâyesini öğrenen çocukların barış ve dostluğun değerini daha küçük yaşta anladığı iddia edilir.

Anlayacağınız origami sanatı böyle siyasal öyküler de üretmiştir.

Modern fizikte de karşılığı vardır origaminin…

"Materia Prima" denen "süper sicimler" Origami'nin kâğıt parçaları olarak telakki edilir mesela…

Onları sonsuz farklı kombinasyonlarda katlayarak mikro kozmostan makro kosmoza; yukarı doğru sonsuz farklılık ve çeşitlilikte şekiller oluşturulabilir.

Bu sonsuzluk ve çeşitlilik de Mutlak ve Bir olan "tek ilahın" tekâmül sahnesindeki farklı dekor ve oyuncularıdır…

**

İşte bu "teolojiye varan" derin iş origaminin fizikte olduğu kadar uluslararası ilişkiler ve diplomasi de bir karşılığı, hatta kusursuz icrası vardır.

Origaminin âdeta fanusta sergilenen en nadide eserlerinden biri ise Kıbrıs Sorunudur…

Origamiyi profesyonel olarak yapmak isteyenler için Cenevre'de süren zirve böylesi bir atölye çalışmasına benzemektedir.

Varın biraz da siz uyarlayın.

Mimari tasarımlardan, uzay teknolojilerine pek çok alanda ilham kaynağı olmuş kâğıt katlama sanatı origami, yediden yetmişe, hiç bir sınıf farkı olmadan, bir parça kâğıt ve hayal gücüyle insanın neler yapılabileceğinin kanıtı olarak -özellikle çocukların ellerinde- zekâ ürünü birer sanat eserine dönüşür…

Üstelik bir çocuğu eğlendirirken aynı zamanda da eğitir.

Cenevre'de başarısızlık olursa süreç kopmasın demek, statüko demektir...

Origamiktir…

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.