"İktidar zehirlenmesi"

Türk Dil Kurumu kibir sözcüğünü "Kendini beğenme, başkalarından üstün tutma, büyüklenme, benlik, gurur" şeklinde anlatır.

Basit bir cümle ile anlatılmaya çalışan bu ifade, pratikte ve duygusal hayatta insanlık tarihi kadar eski ve kötü bir kavram. Hiç masum değil.

Bu kelimenin altında yatan tüm fiiller dünyayı yönetiyor. Dünyayı alt üst ediyor. İnsanlığa sunulan birçok iyi gibi gösterilmiş başka kavramların altını oyuyor.

Kibir insanın olduğu gibi, insanlığın da sonu olacak. İnsanın sonu olduğu konusunda her birimizin hayatında birçok örnek mevcuttur.

İnsanı bu yokedişe sürükleyen kibir, insan icadı herşeyi yokedebilecek güçtedir.

Özellikle ülke yönetimleri konusunda.

Tarih kibire yenik düşen nice diktatörler yaratmış, acımasız süreçlerden geçilmesine neden olmuştur.

İktidar olan, elinde bulundurduğu gücün giderek esiri haline gelir önce. Etrafındaki insanların nemalanma ve bu güçten faydalanma düşünceleri ile iktidar olana sundukları övgüler, iktidar olanı giderek hasta ediyor. Dünyadan, toplumundan, yakınlarından hatta en yakınlarından bile onu koparmaya başlıyor. Herşeyi yapabileceğini sanıyor. Aldığı idare gücünün kendisine halkça verilen geçici bir süreç olduğunu unutup, gün günden öte, herşeyin tek kaynağı olduğunu, kendisi olmadan hiçbir şey olamayacağını düşünmeye, sonra da bu düşüncesine esir olmaya başlıyor. Aldıkça alıyor. Aldıkça kibirine daha da yeniliyor.

Oysa kibirin insan kalbinde ne derece ağır bir duygu olduğunu bilmiyor. Giderek tam anlamı ile yeniliyor.

Dünyaca ünlü psikanalist profesör Vamık Volkan bu konuda literatüre önemli bir ifade katmıştır. "İktidar zehirlenmesi". Siyasal ve yönetim anlamında tam da anlattığım bu aslında. İktidar gücüne giderek yenilirseniz, iktidar sizi günden güne zehirleyip yokoluşunuzu sağlıyor. Ama bu sadece size ait bir durum değil, sayenizde birçok yokoluşun da nedeni oluyor.

*

Peki ne yapılmalı? Elbette birkaç satırla, edinilen gücün karşısında ne yapılabilineceğini anlatıp çözmek mümkün değil. Ancak kişisel kibirlerimizin önüne geçebilmek için küçük bir formül vermem mümkün.

Doğa.

Elinizdeki güç ne olursa olsun, hangi konuda kendinizi en üstün hissederseniz o konuda yüzünüzü doğaya dönün. Göreceksiniz ki o konuda doğa, Tanrısal bir süreçle o konuda sizden iyi.

Güçlü müsünüz? Doğaya bakın bakalım, o şartlarda güç ne demek! Müthiş mi yönetiyorsunuz? Doğaya bakın bakalım, insan aklı olmadan sistem nasıl da mükemelce çalışıyor. Ezici bir üstünlüğünüz mü var? Doğaya bakın bakalım, bir afet, bir deprem karşısında üstünlüğünüz ne durumda?

İnsanlar kibirden arınmadıkça geleceğin mutlu kurgulanamayacağını bilmelidirler.