"Karanlıkta doğmak zorund aışık"

"Hayatın yolu taşlarla dolu, tökezleyebilirsin. Birilerini parmağınla gösterdiğin sürece seni de birileri yargılıyordur. Sev kardeşini ve seni değiştirmesinler sakın, hatta kurgulamasınlar seni. Çünkü yaşanacak bir hayatımız var. Sevgi bizi tek başına bırakmaz, karanlıkta doğmak zorunda ışık."

*

Bu sözler, doğduğu topraklarda, isyanını müziği ile dünyaya ulaştıran adamın, Bob Marey'in sözleri. Bir ülkede rasyonel eleştiri bitti mi, o ülke de bitmiş demektir.

Bob Marley yıllarca bunun olmasını engelledi.

Düşünün, orada Bob Marley, müziği ile getirdiği eleştiriye rağmen, anlanmak için çaba harcanmış ve mücadesi ile dünyaya ülkesinin sesini ve acısını ulaştırmış. Hayatının bu anlamlı yanı nedeniyle de efsane olmuş, el üstünde tutulmuş. Hala öyle.

*

Aynı dönemde, bir başka coğrafyada ise sanatçılar, sürgün yaşamış, vatandaşlıktan atılmış, ülkesiz bırakılmış, halkının acılarını müziğinde, şiirinde, romanında yansıtıyor diye yaşamadıkları zulüm kalmamış.

Hayat böyle…

*

Kim ne derse desin, her şeyin tek bir temeli olduğunu düünüyorum: KÜLTÜR

Her alanda, kültür alt yapısı oluşmadan, üzerine ne inşa ederseniz edin, bir gecekondudan ileriye gidemezsiniz.

Bob Marley'in anlaşılabilmesinin nedeni de, bölgenin ve iktidar eden genelin kültürel algı gelişimiydi. Oysa kimi coğrafyalarda, kültürel alt yapı oluşmadan dönüşüm hayalleri kuruluyor.

Elbette her iç dinamik, yeni birşey yapmayı hedefletir. Ancak, kültürünü oluşturmadan yapılan herşey, ne yazık ki toplumun hayal kırıklığı ile son buluyor, yarım kalıyor, kaybedilmiş zamanlara, kaybedilmiş maddi ve manevi efora neden oluyor.

*

Kültür ve sanat insaları ne derlerse desinler, kendi içlerinde bile bunu algılamamış olanlar yüzünden kimi toplumlarda anlamsız kalıyor. Eleştiriye sevinerek bakamayanlar yüzünden, alanın tamamı kirli görünüyor. Oysa eleştiriye sevinerek bakmak, anlamaya çalışmak gerektiği bir gerçek. Bunu aşmış kültürler başarıyorlar.

Ne yazık ki bunu aşamayanlar, sonuç odaklı sıkıntılar döngüsünü hep yeniden üretiyor, sebepleri anlamaktan, dolayısı ile çözmekten uzak kalıyorlar.

Keşke böyle olmasa. Çünkü hayat kısa.