Evrene dokunmak...

En çok evreni kucaklayan bir aklın, bir kalbin sonucu olan her cümlesi nedeniyle, gündelik okumalarım arasında ruhuma ve mücadeleme soluk veriyor Nazım Hikmet. Bunca kirlenen bakışların arasında, bunca acının, haksızlığın, çirkinliğin içinde ilham bulmak neredeyse mümkün değilken Nazım, umutsuzluğun dışında tutabiliyor insanı.

Bazen, kendi döneminizde yazılmamış satırların, sizin zamanınıza ve hatta tüm zamanlara ait olabileceğini hissedersiniz. Yazanın anlatmak istediği belki tüm zamanlılık değildir. Ancak yazının içinde taşıdığı anlamlar sistemi onu tüm zamanlılığa uyarlar.

Oysa sözcükler dizisi ile kurulan cümlelerimiz, yazan insan için ileriye dönüktür. Hedeflemeseniz de, literatür kaygınız olmasa da, herkesleşmesine meydan verdiğiniz cümleler geleceğe yazılırlar.

Tıpkı hiç yazılmasını istemeyen Kafka gibi, hep yazılacağını bilen Nazım da, geleceğe yazdılar. Bilmemekle bilmek arasındaki farkın ortadan kalktığı bir benzetme.

Ülkelerin aydınları aydınlığı getirendir. Her nerede ve hangi koşulda olursa olsunlar, bunu sağlamaktan yılmayanlardır. Ülkelerin gelecek aydınlık günlerinin önünü açan da budur. Bir aydının, her zaman ve her mekanda nasıl ışıldadığını, yaşarken ve sonrasında bize gösteren nemli isimdir Nazım Hikmet.

*

Büyük insanlık gemide güverte yolcusu,
trende üçüncü mevki
şosede yayan büyük insanlık.
Büyük insanlık sekizinde işe gider
yirmisinde evlenir,
kırkında ölür büyük insanlık.
Ekmek büyük insanlıktan başka herkese yeter
pirinç de öyle, şeker de öyle,
kumaş da öyle, kitap da öyle
büyük insanlıktan başka herkese yeter.
Büyük insanlığın toprağında gölge yok,
sokağında fener, penceresinde cam,
ama umudu var büyük insanlığın
umutsuz yaşanmıyor.