Yeni müzakere düzeni

Bilgisayarla ilk tanıştığımızda, düğün davetiyesi ölçüsünde disketlerle tanışmıştık. Sonra CD yazıcılılar geldi. Kapasiteleri sınırlı olduğu için sık sık siler, yeni şeyler kaydederdik. Gereksizler gider, yeni ve gerekliler yer alırdı. MSDos dilinde sihirli komut şuydu: C:\ >format

4 Haziran'da New York'ta müzakere sürecindeki metodolojiye bu komut yazıldı. Akdenizli Guterres, Crans Montana'ya helikopterle indiğinde ve ikinci masaya oturduğunda 'enter' tuşuna bastı, yeni bir formata geçildi.

Yarım asırlık müzakere sürecinin temel prensibi "her şeyde anlaşılmadan hiçbir şeyde anlaşılmaz" yaklaşımı korundu. Paralel masalar kuruldu, siyasi iradenin konuşacağı delegasyon düzeni alındı, stratejik hususlar arasında ilişkilendirmenin yapılacağı yeni bir müzakere düzenine geçildi.

Bu "yeni müzakere düzeni"nin şakası yok. Bu sabah saatlerinde garantörler ve iki tarafın bir araya geleceği odada BM'ye tam 5 farklı paket sunulacak. Askıda bekleyen stratejik öneme sahip hususların ne olduğu konusunda BM Genel Sekreteri Guterres ile tarafların bir mutabakatı var. Mülkiyet başlığı altındaki birkaç nokta, etkin katılım hususu, siyasi eşitlik, garantiler ve güvenlik konsepti bunlardan başlıcaları.

Konuların etrafında dolanıp durup, pozisyon tekrarı ile sonuca ulaşmanın artık mümkün olmadığını Cumhurbaşkanı Akıncı söylediğinde, bu değerlendirmenin BM Genel Sekreteri tarafından benimsenip "yeni müzakere düzeni"nin ana omurgasını oluşturacağını hiçbirimiz tahmin edememiştik. Bir Kıbrıslı Türk liderin yaklaşımının BM tarafından destek gördüğüne daha önce hiç şahit olmamıştık çünkü. Bu, bir ilk. Konuların birbiriyle ilintili ele alınması, paket yaklaşımı ile "yakınlaş-kazan" anlayışının sayesinde 'bir adımda üç adımlık yol alınabileceği' şimdi ortaya çıktı. Bugün eğer Anastasiadis, uçakta Crans Montana'ya giderken Rum gazetecilere "Onun söylediklerini unutun, benim söylediklerimi yazacaksınız" diyen "masadaki şahin"in baskısından arınırsa, masaya paketini koyacak. Öyle sözlü sunulacak falan haberlerini okuyup gülümsüyorum.

Bugün ne olacak?

Olacak şey belli. Ya kaçınılmaz bir takvimli çözüm tüneline girilecek ya tünelin ucundaki ışık sonsuza dek sönecek. Eğer son dakika krizleri yaratılmaz ve söz verildiği gibi bu sabah paketler BM'ye sunulursa, birkaç güne 'birleştirilmiş tek paket' masaya gelecek. Sonra bir odaya kapanılacak ve hepimiz beyaz dumanın çıkmasını bekleyeceğiz. Kehanet demeyim ama en fazla bu cuma ya siyah ya beyaz duman çıkar. Daha fazla uzamaz. Ben yavaş yavaş "Go Bag"i güncelledim. Crans Montana'daki Canan Onurer ve Ulaş Barış'tan oluşan Kıbrıs Postası ekibi, ''Buralar serin'' diyor. Yine de kısa kollu birkaç parça koymayı düşünüyorum çünkü hepimiz 'dumanın rengini beklerken' çok terleyeceğiz.