Engelliler uygulama bekliyor

Meryem Ekinci - Kıbrıs Postası

Engelli hakları alanında çalışan sivil toplum örgütlerinden Kıbrıs Türk Engelliler Federasyonu ve Kıbrıs Türk Görmezler Derneği ile Kıbrıs Türk Ortopedikler Derneği yetkilileri, özellikle istihdam alanında getirilen yeniliklerden memnun…

Engelliler Federasyonu ve Görmezler Derneği Başkanı Derviş Yücetürk, yeni düzenlemeyle, özelde istihdam edilecek olan ve nakdî yardım alan engellilerin, yardımın yüzde 30'unu almaya devam edecek olmalarının oldukça önemli olduğu söyledi.

Kıbrıs Türk Ortopedikler Derneği Başkanı Sedat Hacımehmet ise, "Bu yasa dünyada uygulanan bir yasa. Eksikleri var ama ilk adım olarak güzel" diyerek, yasaya dair memnuniyetini dile getirdi.

Özürlüleri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası'nın bazı maddelerini değiştiren Engellileri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası, 11 Nisan'da yürürlüğe girdi.

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu'nds 31 Mart'ta kabul edilmesinin ardından, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu tarafından onaylanarak, Resmi Gazete'de ilan edilen yasa, özellikle istihdam ve nakdi yardım konularında yenilikler içeriyor.

Nakdi yardımın yüzde 30'u devam edecek

Engelli hakları alanında çalışan sivil toplum örgütlerinin istihdam politikalarıyla ilgili olarak, istihdam edilen engellilerin nakdi yardım haklarını yitirmeleri konusundaki endişelerini karşılayan yasa ile 18 yaşını tamamlamış olup çalışabileceği halde istihdam edilemeyen ve nakdi yardım almakta olan engelliye, özel sektörde istihdam edilerek maaş almaya başlaması durumunda, istihdam edilmeden önce almakta olduğu nakdi yardım miktarının %30'u oranında nakdi yardım verilmeye devam edilecek.

Özel sektörde istihdama teşvik

Yasa ile ayrıca, özel sektörde istihdam edilen her engelli için, istihdam tarihinden itibaren 48 aydan az olmamak kaydı ile yapılacak sosyal güvenlik yatırımlarının işveren katkı payı, Maliye Bakanlığı tarafından işverene iade edilecek. Süre ise Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek.

Sosyal güvence konusunda da yenilikler içeren ve nakdi yardım konusunda güvenceler sunan yasa, bu açılardan K.T Engelliler Federasyonu ve Kıbrıs Türk Görmezler Derneği Başkanı Derviş Yücetürk ile Kıbrıs Türk Ortopedikler Derneği Başkanı Sedat Hacımehmet tarafından memnuniyetle karşılandı.

"Önemli olan icraat"

K.T Engelliler Federasyonu ve Kıbrıs Türk Görmezler Derneği Başkanı Derviş Yücetürk, öncelikle eski yasada yer alan "özürlü" ibaresinin kaldırılarak yerine "engelli" ibaresinin konmasını ve yasanın adının da bu çerçevede değiştirilmesini şöyle değerlendirdi:

"Bu yasa değişti, güncelleşti. Özürlüleri koruma yasayıydı, engelli kelimesiyle değişti. Özürlü kelimesi kalkt, dünyanın konuştuğu lisanda konuşmaya başladık."

Yasanın getirdiği en önemli değişikliğin özel sektörde istihdam edilecek olan engellilere yönelik olduğunu ifade eden Yücetürk, "Bu yasanın içinde en önemli değişiklik, özel sektörde istihdam edilecek olan ve nakdi yardım almakta olan engelliler, yüzde 30 oranında nakdi yardımını alacak. Örneğin 1560 maaş çeken bir engelli, eşi ve 2 çocuğu varsa 520'sini alacak demektir. Ayrıca istihdam olduğu özel sektörde maaşını net alacak. İhtiyat sandığı ve sosyal güvenlik yatırımları da 4 sene devlet tarafından yatırılacak. Ne çalışandan ne işverenden kesinti olmayacak. Bu açıdan olşumlu birşey oldu. Zaten bizim talebimimzidi" dedi.

Yücetürk, yasal değişikliğin uygulanmasının önemi üzerinde de durarak, "Bu değişiklik oldu ama önemli olan ciraatır. Halen bugündür bir icraat göremedik" şeklinde konuştu.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Aziz Gürpınar ile önceki gün gerçekleştirdikleri toplantıda bu konunun gündeme geldiğini ifade eden Yücetürk, Bakanlık verilerine göre 610 engellinin istihdam beklediğini, kendilerine göre ise 300 engellinin istihdam talep ettiğini belirtti.

Derecelendirme tüzüğü sıkıntı

Yücetürk, tüzükleri beklediklerinin de altını çizerek, "Beklentimizin br kısmı gerçekleşti. Bu yasayla gerçekleşecek tüzükleri bekliyoruz. Derecelendirme Tüzüğü değişmediği sürece, o tüzükten engellilerden çok hastalığa hitap eden diğerleri kelimesi kalkmadığı sürece hiçbir şey olmaz. Bakan'a da söyledik. Tüzükteki diğerleri kelimesi kalkmalıdır" dedi.

"Yasa güzel ama eğitim sorunlu"

Kıbrıs Türk Ortopedikler Derneği Başkanı Sedat Hacımehmet de yasanın "dünyada uygulanan bir yasa" ve bir ilk adım olarak önemli olduğunu ifade ederek, yasanın sadece özel sektörde istihdam edilen engellilere yönelik olduğunu söyledi ve engellilerin eğitim sorunları çözülmedikçe, istihdam konusundaki sorunların devam edeceği eleştirisini ortaya koydu.

Hacımehmet şöyle konuştu: "Bu yasa dünyada uygulanan bir yasa. Eeksikleri var ama ilk adım olarak, bunu değerlendirmek açısından güzel. Ancak bu arkadaşlarımızın eğitim durumlarında sıkıntılar sürüyor. Rehabilitasyona ihtiyaç duyan engelliler var. Özel eğitim konusunda çok geride olduğumuz için, iş bakımından çok başarılı olamayabilir.

Alınacak olan engellinin, iş hayatına ne kadar adapte edebileceğimiz önemli. Eğitim seminerleri gündemde yok.

Çalışılacak yerin engelliler için alt yapı uygunluğu önemli. Zemin uygun mu? Alt yapısı uygun mu? Engelli tuvaleti var mı?
Özellikle bankalar istihdam konusuna olumlu bakıyor. Alt yapıları kontrol edildikten sonra buralara eğitimli, diploma sahibi engellilerimizi istihdam etmemiz gerekiyor.

Siyasi ortama da baktığımızdsa yasaların arkasını getirmemiz gerekir. Seçimlere gene takıldık. Uzaklaşıtık gibi konulardan.
Yasa olumlu, çok güzel bir adım. Önemli olan uygulama.Yapacak işimiz çok. Yasada var, 25 kişiye bir engelli istihdamı. Bunun uygulanmaması konusunda caydırıcı yaptırımlar gerekiyor, işvereniğn mecburi tutulması lazım."

"Ayrımcılık vardır"

Hacımehmet ülkede engelli bireylere uygulanan ayrımcılığın devam ettiği üzerinde de durarak, "Ben ülkemde özel ihtiyaçlı bir kişiysem, normal insanlardan ayrıcalıklı yaşamam gibi bir şey olamaz. Ben, bir kamu binasının 4'üncü katına çıkmak istiyorsam ancak asansörü yoksa... Demek ki ayrımcılık vardır. Bunlarla ilgili de düzenlemeler lazım. Bugün Türkiye baştan aşağa görme engelliler için sarı işaretleriyle, görmezlerin yol haritalarıyla döşendi. Neyin tartışmasını yapalım?" şeklinde konuştu.