Hasta, hakkını bekliyor

Hasta Hakları Yasası, Evrensel Hasta Hakları Derneği tarafından hukukçularla birlikte tekrar gözden geçirilerek yeniden güncellendi ve Ekim 2014'te Sağlık Bakanlığı'na özünde bir değişiklik olmadan sadece teknik görüş çerçevesinde yapılan değişikliklerle yeniden sunuldu.

Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge, hasta haklarının sağlık hizmeti talebinde bulunan hastaların sahip olduğu tüm hakları kapsadığını belirterek, İnsan Hakları kavramının içerisinde kendini barındıran ve kişilerin sırf "hasta" olması gibi özel durumları neticesinde talep edebilecekleri haklardan oluştuğunu söyledi.

Avukat Emine Çolak, Hasta Hakları Yasası'nın geçmesi durumunda hayat kalitesinin ve standardının yükseleceğini söyledi.

K.T. Tabipler Birliği Başkanı Filiz Besim, hasta hakları yasasının geçmesini istedikleri bir yasa olduğunu belirterek, sağlık çalışanları yasası ile birlikte ele alınmasının daha uygun olacağını söyledi.

Kıbrıs Postası - Deniz Abidin

Taslağı hazırlanan Hasta Hakları Yasası Bakanlar Kurulu'na sevk edilmeyi bekliyor.

Yasa taslağının eski versiyonu, daha önce Cumhuriyet Meclisi'ndeki Komiteye Bakanlar Kurulu kararıyla 2002 yılında geldi ancak yasallaşmadı. Taslak yeniden Evrensel Hasta Hakları Derneği tarafından hukukçularla birlikte yeniden güncellendi ve Ekim 2013'te Bakanlığa yeniden sunuldu. Bakanlığın, Savcılık ve Mevduat Dairesi'nden görüş istemesi üzerine ilgili mercilerin önerileri doğrultusunda Ekim 2014'te yasa taslağı yeniden düzenlendi ve Sağlık Bakanlığı'na sunuldu. Hasta Hakları Yasası'nda 2014 yılındaki değişiklikler sonucunda, özünde bir değişiklik olmadı ve sadece teknik görüş çerçevesinde güncelleme yapıldı. Son halini alan yasa Bakanlar Kurulu'na sevk edilmeyi bekliyor.

'Tazminat ve şikayet hakkı'

Hasta Hakları Yasasına göre, her hasta, tazminat, şikayet, kişisel tedavi, kalite standartları, koruyucu tedbirlerin alınması, yararlanma, bilgi, rıza, özgür seçim, özel ve gizlilik, hastaların vaktine saygı, güvenlik, yenilik, gereksiz acı ve sıkıntıdan sakınma gibi haklara sahip olacak. Hasta Hakları Yasası'nda hastaların sorumlulukları da yer alıyor. Sağlıklı bir yaşam için verilen tavsiyelere uymak gibi genel sorumluluklar dışında sosyal güvenlik durumu, sağlık çalışanlarını bilgilendirme, hastane kurallarına uyma, aktif olarak sağlık bakımı ile ilgili sürece katılma ve tedavisi ile ilgili önerilere uyma gibi sorumlulukları içeriyor.

İmge: "Sağlık hakkı ile hasta hakkı aynı değil"

Kıbrıs Postası'na yasa tasarısıyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge, hasta haklarının sağlık hizmeti talebinde bulunan hastaların sahip olduğu tüm hakları kapsadığını belirterek, İnsan Hakları kavramının içerisinde kendini barındıran ve kişilerin sırf "hasta" olması gibi özel durumları neticesinde talep edebilecekleri haklardan oluştuğunu söyledi. İmge, sağlık hakkı ve hasta haklarının eş görünse de aynı kavramlar olmadığını ifade ederek, aralarında ayırt edici bazı noktalar olduğunu belirtti.

"Hasta hakları uluslar arası arenada koruma altında"

Hasta haklarının temelinde doktor-hasta ilişkisinin ve tıp etiğinin varlığının kabul edildiğini söyleyen İmge, kişi-devlet ilişkisinde devletin sağlıklı bir yaşam için kişilere sunduğu hakların tamamı ve devletin bu alana yönelik üstlendiği pozitif yükümlülüklerin "sağlık hakkı" olarak açıklanabileceğini kaydetti. Emete İmge, hasta hakları konusunun uluslar arası arenada koruma altına alındığını ifade etti.

"İlk uluslararası belge 'Lizbon Bildirgesi'"

İmge, "hasta hakları alanında düzenlenmiş olan belgelerin genel özelliği, yapıları itibarıyla, hukuken bağlayıcı olmamalarıdır. Bu belgelerin daha çok "bildirge" biçiminde olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla, iyi birer yol göstericidirler. Bu çerçevede hasta hakları ile ilgili olarak bilinen ilk uluslararası belge "Lizbon Bildirgesi"dir. Bu bildirge çerçevesinde hasta hakkından bahsetmek mümkündür. Bunların tamamı aynı ölçüde önemli olan haklardır ve birbirlerine sıkı sıkıya bağlıdırlar." dedi.

"Her birey şikayette bulunabilecek"

Emete İmge, taslağı hazırlanan Hasta Hakları Yasası'na göre, her bireyin hastalıktan korunmak için uygun hizmet alma hakkına sahip olduğu gibi, sağlık ihtiyaçlarının karşılanması için sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına da sahip olacağını açıkladı. İmge, onaylanması beklenen yasayla, kötü işleyen sağlık hizmetlerinden kişinin korunma hakkı doğacağını ve yüksek güvenlik standartlarını karşılayan sağlık hizmetleri ve tedavilerinden de yararlanma hakkı olacağını belirtti. En önemlisi sağlık tedavisi sırasında fiziksel veya manevi zarar gören her kişinin tazminat alma hakkı olacağını dile getiren İmge, her bireyin bir zarar gördüğünde şikayette bulunma hakkının söz konusu olacağını söyledi.

Çolak: "Yasayla birlikte hayat kalitesi artacak"

Hasta Hakları Yasası taslağında hukuki boyutuyla ilgili çalışmalar yapan Avukat Emine Çolak, tamamlanan yasa taslağının gerek genelde gerekse özelde hayat kalitesini ve standartını yükseltecek bir yasa olduğunu söyledi. Çolak, yasanın geçmesi durumunda vatandaş tarafından iyi bilinmesi ve duyurulmasının önem taşıdığını belirterek, verilecek eğitimle yasayı işlevsel hale getirmek gerektiğini ifade etti. Yasanın, mağduriyeti gidermek adına medeniyet seviyemize önemli katkı yapacağını anlatan Emine Çolak, Sağlık Bakanı Gülle'nin bu konunun takipçisi olduğunu görmekten de memnun olduğunu dile getirdi.

Besim: "Sağlık çalışanları yasası ile birlikte geçmeli"

K.T. Tabipler Birliği Başkanı Filiz Besim, hasta hakları yasasının geçmesini istedikleri bir yasa olduğunu belirterek, sağlık çalışanları yasası ile birlikte ele alınmasının daha uygun olacağını söyledi. Hasta hakları yasasının ilk olarak K.T.Tabipler Birliği tarafından 2000'li yıllarda ele alındığını anlatan Besim, daha sonra geliştirildiğini belirtti. Filiz Besim, sağlığın her boyutunun sistemli bir şekilde devrede olması gerektiğine dikkat çekerek, yasaya karşı olumsuz duruşlarının olmadığını söyledi. Sağlık çalışanları yasasının yüksek mahkemeden döndüğünü hatırlatan Besim, hasta hakları yasasının sağlık çalışanları yasasıyla birlikte geçmesinin daha anlamlı olacağını dile getirdi.

"Hastanın şikayeti hekimden değil, sistemden yana"

Her iki yasanın da birbiriyle paralel konular olduğunu anlatan Besim, bölük pörçük yapmanın ve sistemde düzelme olmadan yürürlüğe girmesinin pek anlamlı olmadığını belirtti. Filiz Besim şöyle devam etti: "doğru çalışan bir sistem hekimi etkilemez. Öncelikle sistemin toparlanması gerekiyor. Hekimlerin çok fazla çalıştığı, yetersiz hekim olduğu servisler var. Hastanın hekimden kaynaklı değil, sistemden kaynaklı şikayeti var…"