Hurma ağaçları istila altında!

Kıbrıs Postası'na konuşan Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya ve Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği Başkanı Ahmet Hızlı, Yaklaşık bin 800 civarında hurma ağacının yaşadığı sıkıntıları anlattı. Aylardır mücadelelerine devam ettiklerini kaydeden Hızlı ve Kaya, "Ulaşılan yerlerde ilaçlamalar sürüyor, fakat ulaşılamayan yerlerde dünyada da uygulanan ve etkili bir sistem olan 'delik usulü parça' ile böceği yok etmek için devlet desteğine ihtiyaç var" dedi.

Son birkaç yıldır düzenlenen Hurma Festivali'nin katkısıyla az da olsa para kazanan üretici, bu paranın Kırmızı Palmiye böcekleriyle mücadele etmeye yetmediğini söyledi.

Eniz ORAKCIOĞLU

Lefke'de Kırmızı Palmiye Böceği istilası sürüyor. Aylardır istila ile boğuşan Lefke Bölgesi, 200 -300 yıllık Hurma ağaçlarını yiyip bitiren âfetten kurtulamıyor.

Lefke hurma ağaçlarını istila eden böceklerle mücadele etmeye çalışıyor. 2-3 aydır yaşanan bu soruna henüz kalıcı bir çözüm bulunamazken, bazı hurmalar böcekler yüzünden kuruyup yok oldu. 200 – 300 yıllık hurmaların kurtulabilmesi için sürekli ilaçlama yapılırken ulaşılamayan yerlerdeki hurmalara ise dünyada kullanılan bir sistemin uygulanması gerekiyor, fakat maliyetinin yüksek olmasından dolayı devletten destek bekleniyor.

Hurma ağaçları tehdit altında

Ülkemize ithal edilerek getirilen Hurmalar ağaçları ile birlikte ülkemize gelen Kırmızı Palmiye böcekleri sebebiyle hurma ağaçları tehdit altında bulunuyor. Mısırdan ithal edilen ve hurmalar ile birlikte ülkeye giren böceklerin birçok hurma ağacını kuruttuğu öğrenildi. 2-3 aydır böceklerle mücadele eden Lefke Bölgesi Sivil Toplum Örgütleri, Lefke Tarım Dairesi ve Lefke Belediyesi elinden geleni yapmasına rağmen bu sorunu imkânsızlıklardan dolayı çözemedi.

Kırmızı Palmiye Böcekleri ağaçları yiyor

Mısır'dan ithal edilen hurma ağaçları ile birlikte ülkemize gelen Kırmızı Palmiye Böcekleri ülkemizdeki diğer hurma ağaçlarına da yayılarak ağaçlara büyük zararlar verdi. Önce hurma ağaçlarının taze olan ve beyin diye tabir edilen üst kısmına yerleşerek oraya 100'lerce yumurta yumurtluyor sonrada açılan yumurtalardan çıkan böcekler hurmanın taze olan üst bölümünü yiyor ve hurmanın kafası düşüyor. Kırmızı Palmiye böcekleri bulundukları yerden 5 km uçabilme özelliğine sahip olup bu şekilde yayılıyor.

Hurma kaderine terk edildi

Lefke'de bulunan bin 800 civarında hurma ağacının birçoğu sahipleri tarafından önemsenmiyor. Kazancının az ve üretimin ise zor ve pahalı olması sebebiyle hurmalar kaderine terk edildi. Son birkaç yıldır düzenlenen hurma festivalinin etkisiyle az da olsa para kazanan üretici, bu paranın bu günlerde Kırmızı Palmiye böcekleriyle mücadele etmeye yetmediğini söyledi.

"İnsanlar hurma ağaçlarına önem göstermiyor"

Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya, Lefke'de bin 800 civarında hurma ağacı olduğunu belirterek, "Son birkaç yıl var hurma festivaliyle birlikte hurmanın sahiplerine bir miktar ekonomik getirisi oldu, fakat bu getirinin az olması sebebiyle insanlar hurma ağaçlarına önem göstermiyor. Eğer devlet diğer ürünlere katkı koyduğu gibi, hurmaya da destek ve teşvik verirse, bu teşvikler insanların hurma ağaçlarının bakımını yapmasını ve gereken önemi göstermelerini sağlayacaktır. Ama şu da bir gerçektir ki görünüş olarak hurmalar Lefke'ye büyük güzellik katıyor" şeklinde konuştu.

"Çözümün maddi boyutu herkesi aşıyor"

Kaya, birkaç ay önce karşılaştıkları Kırmızı Palmiye Böcekleri ile mücadelelerini halen sürdürdüklerini söyleyerek, "Bu böceği yok etmek için birkaç yöntem var. Bu yöntemlerden biri olan ilaçlama Lefke'nin coğrafi yapısı nedeniyle bazı yerlerde mümkün olmuyor. Diğer ve pahalı bir yöntem olan delik usulü ile mücadele edilmesi gerekiyor. Araştırmalara göre bu yöntemi uygulayabilmek ve gerekli parçaları alabilmek için 150 bin TL gerekiyor, fakat bu işin maddi boyutu herkesi aşan bir noktadadır. Ulaşılabilen yerlerde mücadele sürüyor, fakat ulaşılamayan yerlerde devletin mücadeleye destek koyması gerekiyor." diye konuştu.

"Geçtiğimiz gün iki ağaç devrildi"

Lefke Tarım Dairesi Mühendisinin sorunla ilgili olarak çok çaba sarf ettiğine dikkat çekerek, "Mühendis yalnız kaldığı için sorunu çözmek için yetersiz kaldı. Bunun yanında araç gereçlerin ve imkânların yeterli olduğu ölçüde böceklerle mücadele etmeye çalışıyoruz. Ek olarak özel mülklerde olan hurmalara da ulaşamıyoruz. Geçtiğimiz gün belediye binasının yanında iki hurma ağacı Kırmızı Palmiye Böceği nedeniyle devrildi. Kısaca bu böcek her yere yayılıyor" dedi.

"Çözüm 3 delik usulü ile parça yerleştirmek"

Lefke (Lefka) Çevre ve Tanıtma Derneği Başkanı Ahmet Hızlı, Hurma ağaçlarını tehdit eden Kırmızı Palmiye Böceklerinin Mısır'dan ülkemize ithal edilen hurma ağaçları ile birlikte geldiğini belirterek, "2-3 ay önce başlayan bu sorun için Tarım Dairesi ilaç dağıtımı yapıyor. Belediye ise bu bağlamda elinden gelen imkânlarla ulaşılması zor yerlerdeki hurmalara ulaşarak ilaçlamayı sürdürüyor. 200 -300 yıllık hurma ağaçlarının bulunduğu yerler ve Lefke'nin coğrafi yapısı sebebiyle birçok hurmaya ulaşmak gerçekten zor. Lefke Belediyesi ormana dönen hurma ağaçları çevresini temizleyerek ulaşabildiği ağaçlara ulaşarak ilaçlamaları yapıyor. Örneğin Aplıç Kapısı Yolu üzerindeki hurmalık alanı temizleyerek orayı piknik alanına çevirdi. Fakat hala bugün tüm uğraşlara rağmen böcek sorununu çözemedik ve hastalık devam ediyor. Yapılması gereken tüm dünyada uygulanan ve kesin çözüm olan hurmanın gövdesine 3 delik usulü ile yerleştirilen plastik boru biçiminde parça yerleştirerek ilaçlamaktır. Bu borunun 1 tanesinin maliyeti 70 Euro civarında olmakla birlikte hurma sahiplerinin karşılayamayacağı bir tutardır bu sebeple devletten bu doğrultuda yardım bekliyoruz" dedi.

"Maalesef 1000 TL toplanabildi"

Hızlı, plastik boru sisteminin uygulanması ulaşılmayan yerlerdeki ağaçlar için etkili olacağını ve yüzde 100 etkili bir sistem olduğunu vurgulayarak, "3 aydır büyük mücadele veriyoruz. Sorunun en başında duyarlı bir şirket tarafından hurma ağaçlarının temizliği üstlenildi onlara da teşekkür ederiz. Bunun yanında sorunla mücadele etmek için bölgede aktif olan Sivil Toplum Örgütleri, Kurum ve kuruluşlar elinden geleni yapıyor. Lefke Avrupa Üniversitesi ise katkı koymaya hazır olduğunu söylüyor. Fakat üzücü olan Kırmızı Palmiye Böcekleriyle ilgili mücadelemizde bugüne kadar 1000 TL'nin toplanmış olmasıdır. Bu para ancak bir işçinin parasını ödemeye yeter" şeklinde konuştu.

"Sahipleri tarafından ihmal ediliyor"

Lefke (Lefka) Çevre ve Tanıtma Derneği Ahmet Hızlı, sözlerine şu şekilde devam etti; "Lefke bölgesinin doğa açısından zenginliği olan hurma ağaçları sahipleri tarafından ihmal ediliyor, bakımları yapılmıyor ve ilaçlanmıyor. Bunun ise en büyük sebebi hem hurmanın maddi olarak çok büyük kazancı olmaması, hem de çok eski yıllardan günümüze gelen bu ağaçların her birinin bugün bakıldığında birçok mirasçısının olmasından kaynaklanıyor."

"Konu Bakanlar Kurulunda görüşülmedi"

Dernek olarak konu ile ilgili 4-5 ay önce Sayın Serdar Denktaş'ı makamında ziyaret ettiklerini söyleyen Hızlı, "Serdar Beye konunun ne kadar kritik olduğu anlattık, oda bize Bakanlar Kuruluna bu konuyu götüreceğini ve sorunu çözmek için 50 Bin TL'lik bir ödeneğin çıkarılacağını belirtmişti. Buna rağmen bu konunu Bakanlar Kuruluna sunulduğunu veya görüşüldüğünü duymadık. Kısacası konunun es geçildiğini düşünmekle birlikte ivedilikle tekrardan tartışılarak çözüm üretilmesini istiyoruz" dedi.

Geçici işçi talebi dikkate alınmadı

Hızlı, Kırmızı Palmiye Böcekleri ile mücadele için Tarım Dairesinden ve Çevre Bakanlığından tıpkı Karpaz Bölgesi için zaman zaman yaptıkları geçici işçi uygulamasını Lefke Bölgesi için de uygulamaları talebinde bulunduklarına dikkat çekerek, "Eğer talebimiz dikkate alınsaydı ve 10-15 iş gücü takviyemiz olsaydı şimdiye bu sorun çözülmüştü" şeklinde konuştu.

"Devlet tarafından destek verilmeli"

Lefke'nin dünyada 3-4 meyvenin yetiştiği tek yer olduğunu vurgulayan Ahmet Hızlı, "Hurma ağaçları hem tarih, hem doğa bakımından önemli bir meyve ağacıdır ve Lefke'nin simgesidir. Devlet sırf bu sebepten bu sorunun çözümüne katkı koymalı ve hem maddi, hem de iş gücü olarak destek vermelidir. Hurma ağaçlarını her hafta ilaçlamak mümkün değildir, bu yüzden biran önce delik yöntemi uygulanmalıdır" diye konuştu.