CTP Milletvekili Şahali: "Yurttaşın ödeyeceği faturalarda en az 1.5 kat artış olacak"

Kıbrıs Postası – Meryem Ekinci

Eski Tarım, Doğal Kaynaklar ve Gıda Bakanı, CTP Milletvekili Erkut Şahali Yeni Güne Merhaba Programı'nda Türkiye'den gelen suyla ilgili gelişmeleri değerlendirdi.

Programda Erkut Şahali'nin değerlendirmelerinden öne çıkan ifadeler şöyle:

"BELEDİYE DEPOLARINA GELİNCEYE DEK YATIRIMLAR TÜRKİYE'YE AİT"

"Bu 2.30'un birleşenlerinin neler olduğunu öğrendiğimiz zaman sağlıklı değerlendirmeler yapabileceğiz. Devletler yazılı konuşur.

Güzelyalı terfi istasyonuna gelinceye dek su Türkiye'ye aittir. Belediye depolarına gelinceye dek tüm yatırımlar da Türkiye'ye aittir. Türkiye'ye ait tesislerin bedelinin KKTC tarafından ödenip ödenmeyeceğini bizim bilmemiz gerekiyor.

Paylaşılmasını istediğimiz bilgiler devlet sırrı değildir. Bize özel oturumlarda verecekleri bilgileri biz kamuoyuyla elbette paylaşacağız. Bu fiyatla belediyelere arz edeceksiniz, bu ücreti belediyelere katkı payından keseceksiniz."

"HİÇBİR BELEDİYE SUDAN ARTI GELİR ELDE ETMİYOR"

"Belediyelerin bütçelerine 10 kat yük getirecek. Suyla ilgili maliyetler bugün için X belediyesinde bedel 4 TL olabilir ama belediye yurttaşın ödeme kabiliyetini de dikkate alarak belirler.

Hiçbir belediye sudan artı gelir elde etmiyor. Diğer gelirlerinden suyla ilgili çalışmalarını sübvansiye eder durumdadır. İstisna bir veya 2 belediyedir. Hiçbir belediye sudan artı gelir elde etmez."

"YURTTAŞIN ÖDEYECEĞİ FATURALARDA EN AZ 1.5 KAT ARTIŞ OLACAK"

Bu astronomik artış yurttaşın ödeyeceği faturalarda en az 1.5 kat artış olacak. İlk bakışta pek çok suyla ilgili yurttaşın farklı harcamalarını dikkate aldığınızda belki bir miktar düşme olacak.

Tankerlerin dönemsel olarak fiyatlandırdığı suya biz muhtaç durumdayız. Bu belediyelerin bize verdiği suyla mukayese edilemeyecek bir sudur çünkü kaynağı meçhuldur. Ama bir zorunluluk nedeniyle buna mecbur kalıyoruz. Ama biz günün sonunda faturalandırmış bedel üzerinden suyu ödediğimiz için örnek vermek için söylüyorum bizim faturamız 50 TL'den 150 TL'ye çıkmış olacak. Bu özellikle kırsal belediyelerde sorun olacak.

Kırsalda belediyelerle yurttaş arasında kurumsallaşma daha azdır. İdealin hala çok uzağındayız… Bu düzeydeki bir artış yurttaşın belediyeyle ilişkilerini gerer."

"HİÇBİR YURTTAŞ BELEDİYE MECLİSİNİ, BAŞKANINI SUÇLAMASIN"

Peşinen şunu söylemem lazım hiçbir yurttaş belediye meclisini, belediye başkanını böyle astronomik bir su fiyatı belirledi diye suçlamasın. O işletme giderlerinin yarattığı bir durumdur.

Bu işletme giderlerini bir belediyede yarın sabah karar verip pazartesine yüzde 50 azaltmak mümkün değil. 0,25 kuruşa alınan su nasıl olur da 2.5 TL'ye satılır, kimse bunu yadırgamasın. Belediyeler mevcut personel yapısına ve şebekenin durumuna bağlı olarak fiyat belirlemektedirler.

Her belediyenin işletme gideri farklıdır. Örnek vermek için söylüyorum Lefkoşa Belediyesi'nde Lefkoşa'nın ihtiyaç duyduğu su hizmetini yerine getirecek personel 3 katı fazladır. Bu konu Sayın Harmancı'nın suçu değildir.

Bir başka belediye x belediye, optimumum sayıda personelle iyi bir şebekesi olduğu için fiyatlandırmada bir miktar aşağıda kalabilmektedir."

"BELEDİYELERİN VERDİĞİ SU HER HALÜKARDA EN SAĞLIKLI SUDUR"

"Belediyelerin verdiği su kimse kusura bakmasın ama her halükarda en sağlıklı sudur. Bu su kaynağı bilmediğiniz sudan daha sağlıklıdır, kimse kusura bakmasın. Bu durum, devletin göz yumduğu bir durumdur.

Ülkede susuzluk bir gerçek olduğu için tankerle su satışı belki vergilendiriliyor ama izinlendirilmiyor."

"LEFKOŞA'DA EN İYİMSER 5.50 TL'Yİ BULUR"

"Her belediyenin işletme giderleri farklıdır. Örneğin Lefkoşa'da 2,15 TL ile başlar su tarifesi artı KDV. Lefkoşa'da 2,30 TL'de kalacaksa eğer, 2,15'lik suyu 0,25'ten satın alır. Bu 1,90 Lefkoşa Belediyesi'nin işletme bedelidir. Ama bir şeyi daha içerir, Lefkoşa Belediyesi'nin yüzde 40'ın üzerinde kaybı vardır. Bu kayıp da 1,90 TL'lik işletme bedelinin içindedir.

Trik nokta 2,30 TL'den alınan suya LTB 1,90'ı ilave ettiğinizde 4,20'dir dersek çok yanılırız. Çünkü kaçak da 2,30'dan değerlendirilecek artık. Dolayısıyla en iyimser şekliyle 1 TL'lik maliyet farkı olacak. En iyimser 5,50TL'yi bulması muhtemeldir.

Örneğin Gönyeli Belediyesi'nde işletme giderleri çok aşağılardadır. Gönyeli Belediyesi'nde 10 kuruşa vermektedir devlet. Gönyeli Belediyesi'nin belki 2,30'daki artış kadar artışı olacak ama bu 2,30 TL'nin bileşenlerini öğrendiğimizde belli olacak."

"DEVLET 50 MİLYON TL'DEN SÜBVANSİYE EDEBİLİR"

"Devlet belediyelerle ilişki kurarken 25 milyon metreküp suyla bağlantı kurar. Devletin belediyelere verdiği suyla ilgili enerji gideri masrafı 50 milyon TL'dir. 2,30 TL'nin birleşimlerini öğrendiğimizde eğer devlet 50 milyon TL'den kurtulmuş olması gerekir. Eğer öyleyse…

Ben Meclis'e bu konuda yazılı soru önergesini bugün vereceğim.(Suyun bedeli konusunda) Devlet bütçede tasarruf yapacaksa belediyelerin faturalarındaki bedeli aşağıya çekebilir, sübvansiyonu bu kaynaktan değerlendirebilir."

"YURTTAŞIN ÖDEME KABİLİYETİNDEKİ GERİLEME VEZNEDE KENDİNİ GÖSTERİR"

"Bu tamamen spekülatif bir konuşma olur. Eski Bakan sıfatıyla şunu söyleyebilirim bizim yaptığımız çalışmada 1 TL idi. Ama bu 2,30'u gördükten sonra ve birleşimlerini bilmediğim için…

Eminim hükümet yetkilileri tarım konusunda ki Tarım Bakanlığı öyle sanıyorum ki Sayın Bakan çok daha hassas davranmak zorunda olduğunu fark edecektir.

Yurttaşın ödeme kabiliyetindeki gerileme belediye veznesinde kendini gösterir. Yurttaş ekonomik anlamda gerilemeye başladığı noktada kamuya yükümlülüklerini geciktirmeye başlar."

"DEVLETİN BELEDİYELERE SU ULAŞTIRMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ORTADAN KALKMIYOR"

"Bu sürecin bir parçası olmayacak belediyelere imkanlar suretinde su verilecektir açıklaması talihsiz bir açıklama. Devletin belediyelere su arz etmek üzere yürüttüğü işlemler vardır. Bu sürecin parçası olmayacak belediyelere suyu ulaştırmak yükümlülüğü devletin ortadan kalkmıyor. Ama bizim yaklaşımımız sağlıklı içme suyu niteliğindeki suyun yurttaşa ulaştırılmasının sağlanmasıdır.

Bugün Sayın Belediyeler Birliği Başkanı Genel Kurul'u çağırıyor."