Tulga: "Ülkede 20 kişi başına 1 işletme düşüyor"

Katıldığı bir televizyon programında esnafın yaşadığı sorunları dile getiren Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, 5 yıldır Esnaf Odası Yasa Tasarısı'nın Bakanlar Kurulu tarafından gündeme getirilmediğini, bunun da sürekli hükümet değişikliğine gidilmesinden kaynaklandığını ifade etti.

Tulga, nitelikli eleman eksikliğine ve gereğinden fazla işletmenin varlığına da değinerek ülkede muazzam bir enflasyon olduğunu ve 20 kişi başına bir işletme düştüğünü, yeni yasa ile de bunların önüne geçileceğini vurguladı.

BRT 1'de Levent Kutay'ın hazırlayıp sunduğu "Haber Toplantısı" programına konuk olan Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası (KTEZO) Genel Koordinatörü Hürrem Tulga, 5 yıl önce yaptıkları çalışmayla Esnaf Odası Yasası'nı güncel hale getirdiklerini ancak 5 yıldır yasanın bir türlü Bakanlar Kurulu'nun gündemine gelmediğini dile getirdi. Tulga, güncel yasa ile hem hükümetin icraatlarının güçleneceğini hem de esnafın yüzünün güleceğini ifade etti.

"5 YILDIR TASARI HALİNDE BEKLİYOR"

Esnaf Odası Yasası'nın 1994'te yürürlüğe girdiğini ancak 25 yılda yeni ihtiyaçların doğmasıyla yasayı güncellemek gerektiğini söyleyen Tulga, bu sebeple 5 yıl önce yapılan çalışma ile yasanın güncellendiğini ancak yasanın 5 yıldır Bakanlar Kurulu'nun gündemine giremediğini aktardı.

Bu yasanın herkesin yararına olduğunu belirten Tulga, "Bu yasa hükümetlerin icraatlarını da güçlendirir, icraat yapmak olanağını da artırır. Bir nebze de esnafa katkı olur çünkü çok kapsamlı hazırlanmış temel yasalardan biridir" dedi.

"ÜLKEDE 20 KİŞİ BAŞINA 1 İŞLETME DÜŞÜYOR"

Esnaf ve Zanaatkarlar Odası'nın 11 bin üyesi olduğunu söyleyen Tulga, "Kayıtlı işletme sayısı Kıbrıs'ta 30 bini geçti. Elbette kayıt dışı oluşumları da göz önünde bulundurursak minimum 35 bin işletme faaliyet halindedir. Bizim nüfusumuz turistiyle, öğrencisiyle 550-600 bindir. Dolayısıyla bu 30 bini 600 bin kişiye böldüğünüzde 20 kişi başına 1 işletme düşüyor. 35 bini böldüğünüzde 15 kişi başına bir işletme düşüyor. Yani ülkede muazzam bir enflasyon var. İnsanlar işsiz güçsüz ama şansını deniyor ve pek çok işletme batıyor, yenisi açılıyor. Çok sayıda ihtiyaç üstü ve kontrolsüz işletme mevcut. Bundan dolayı da herkes birbirini aşağıya çekmeye çalışıyor, kalite de yükselmiyor" diyerek piyasada çok acımasız bir rekabet olduğunu vurguladı.

Yasa ile bu kontrolsüz artışın kontrol altına alınacağını söyleyen Tulga, "Bu yasa bunu düzenliyor. Yani nüfus üzerinden, ihtiyaç üzerinden işletmeler açılabilecek hem buna müdahale edilebilecek hem de standartlar yürürlüğe girebilecek" diye konuştu.

"ÜLKEDE ŞEHİR MASTER PLANI OLMADIĞI İÇİN HER YERE İŞLETME AÇILIYOR"

"Eskiden dükkan açılacak yerler belliydi, çarşılar belliydi. İstediğiniz yere işletme açamazdınız. Onun dışında da bir mesafe konurdu ve dinlenme alanları, konutlar olurdu.

Çünkü her tarafı çarşı yaptığınız zaman -ki ülkemiz, şehirlere master planları yapılmadığı için maalesef oraya doğru gidiyor- her yere işletme yeri açılmaya başladı. Buna ne Maliye Bakanlığı, ne hükümet; kimse engel olamıyor. Ancak yeni yasayla nitelikli ve ihtiyaca göre işletme açılacak" diyen Tulga, hükümetlere bunları yapma olanağının tanınacağını kaydetti.

"YASA GÜNDEME GELİP MEVCUT HÜKÜMET TARAFINDAN ANLAŞILANA KADAR HÜKÜMET DEĞİŞİYOR"

Yasanın yıllardır yürürlüğe girmemesinin nedeninin ülkede sürekli hükümet değişikliği yaşanmasının olduğunu söyleyen Tulga, "Yasa gündeme gelip mevcut hükümet tarafından anlaşılana kadar hükümet değişiyor. Temel yasalardan bir tanesi ama yıllardır gündeme gelmeden bürokrasideki değişimlere takılıyor. İşler bu yüzden yürümüyor" diyerek ülkedeki en büyük sorunlardan birinin liyakat sisteminin çökmesi olduğunu belirtti.

"ÜLKEDE HERKES ÜNİVERSİTE MEZUNU"

Ülkedeki üniversitelileşmenin kontrolsüzce arttığını da sözlerine ekleyen Tulga, "Ülkede 16 bin üniversite mezunu var. Elbette üniversiteliye de ihtiyaç var ama bu ülkenin elektrik teknisyenine de, aşçıya da, her meslekteki insana da ihtiyaç var. Bunu çözmemiz lazım. Bir toplumda işbölümü olmazsa nasıl olacak? Herkes aynı işi mi yapacak? Okullarda bir mesleki yönlendirme rehberlik hizmeti verilmesi lazım. Çünkü kendi işini göremeyen bir toplum bir yere varamaz. Üçüncü ülkeden işçi getirmekle, kaçak işçilerle bu iş olmaz" diyerek ülkede nitelikli esnaf ve zanaatkarların yetişmesi için çalışmalarına devam ettiklerini kaydetti.