Akifler: "Kısmi bir şekilde çare bulacak. Esas mesele vergilerin düşmesi"

Firuzan NALBANTOĞLU - Kıbrıs Postası

Bakanlar Kurulu'nun geçtiğimiz gün açıkladığı döviz borcu olanların borçlarının ödeme sürelerinin uzatılması ile ilgili kararı ekonomistler Kıbrıs Postası'na değerlendirdi.

Ekonomist Okan Veli Şafaklı: "Devlet bunu yapmak yerine dövizi sabitleyip stopaj koymalıydı. Bu hükümetin karar alıp taraflar üzerinde zorunluluk kurabileceği bir durum değil"

Ekonomist Ünal Akifler: "Kısmi bir şekilde çare bulacak. Esas mesele vergilerin düşmesi"

Ekonomist Erdal Güryay: "Alınan karar çok olumlu. Biz Asbank olarak Maliye Bakanına bu öneriyi götürmüştük"

Türkiye'deki genel seçimlerin ardından yükselen ve 26 Mayıs'tan beri en yüksek seviyeyi gören Sterlin'in KKTC'de de piyasayı olumsuz etkilemesi hükümetin geç de olsa önlem almasına neden oldu. Geçtiğimiz gün toplanan Bakanlar Kurulu, dövizin yükselmesi dolayısıyla döviz borcu olanların borçlarının ödeme sürelerinin uzatılması konusunda mutabakata varıldığı açıklandı. Bu kararı Kıbrıs Postası'na değerlendiren ekonomist Okan Veli Şafaklı "Devlet bunu yapmak yerine dövizi sabitleyip stopaj koymalıydı. Bu hükümetin karar alıp taraflar üzerinde zorunluluk kurabileceği bir durum değil" derken, ekonomist Erdal Güryay ise "Alınan karar çok olumlu. Biz Asbank olarak Maliye Bakanına bu öneriyi götürmüştük" dedi.

Şafaklı: "Devlet dövizi sabitleyip stopaj koymalıydı"

Konuyla ilgili Kıbrıs Postası'na konuşan Lefke Avrupa Üniversitesi öğretim üyesi Doç Dr. Okan Veli Şafaklı, "Devlet bunu kendi yükümlülüğü üzerinden yapsa isabetli olurdu" diyerek hükümetin borçları uzatmak yerine dövizi sabitleyip stopaj koymasının daha doğru bir önlem olacağını söyledi. "Hükümet bunu uygulamasa bile zorda kalan taraflar zaten bunu uygulamaya koyar" diyen Şafaklı, "Bunu zaten vatandaş da banka ile anlaşıp yapabilir" dedi. "Dünyada döviz borçlandığınızda, 'döviz riskini' kabul ediyorsunuz demektir" diyen Şafaklı, borçların ödeme sürelerinin uzatılmasının hükümetin karar alıp taraflar üzerinden zorunluluk kurabileceği bir durum olmadığını söyledi. Bu durumun ekonomik olarak mantıklı da olmadığını söyleyen Şafaklı, "Döviz borcu aldığınız zaman bir akdi kabul ediyorsunuz. Döviz arttığında artan dövizden dolayı banka ile ilgili kişi arasında akit imzalamış oluyorsunuz. Onun karşısında hükümetin doğrudan hükmetme gücü yoktur" dedi.

"Bankalar zaten borç uzatmasına gidiyor"

Üniversitelerin dövizi sabitlediğini de hatırlatan Şafaklı, "Yapılması gereken stopajların KDV'lerin, vergilerin yapılandırılmasıdır" dedi. "Hükümet, üniversiteler, emlakçılar, müteahhitler toplanmalı ve mutabakat kurulmalı" diyen Şafaklı, mudiler ve döviz zedeler döneminde dönemin başbakanı Derviş Eroğlu'nun "İki taraf arasında bir akittir ben müdahale edemem" sözlerini hatırlatarak hükümetin böyle bir uzatma yapmasının doğru olmadığını söyledi. "Bunu yaparken bankalar birliğinin çağırılıp karar verilmesi gerekirdi" diyen Şafaklı, bankaların zaten borç uzatmasına gittiğini söyledi.

"Paydaşlar ve katılımcı bir yapıyla uygulanabilir…"

"Ekonomik realite karşısında genelge yayınlayamazsın" diyen Şafaklı, bunun paydaşlarla ve katılımcı bir yapıyla uygulatılabileceğini belirtti. "Bu kararı kiminle verdiler? Bu kararı uygulatabilecek hukuki zemin var mı?" sorularını soran Şafaklı, "Bir an önce kriz masası kurulmalı. Hükümet, ekonomistler, Ticaret Odası, Sanayi Odası gibi paydaşlar bir araya gelerek 'ne yapılabiliri' konuşmalı. Özel sektör ve devletin rolü belirlenmeli" dedi.

Akifler: "Esas mesele vergilerin düşmesi"

Ekonomist Ünal Akifler ise bu yöntemin sorunlara çok kısmi bir şekilde çare bulacağını söyleyerek bu uzatmanın bankalara olan borçları kapsayacağını ifade etti. "Alacaklı olanlar bu yöntemi kabul etti mi? Bu önemli" diyen Akifler, bankaların alamayacağı alacaklarını alması bakımından kolaylık olacağını belirtti. "Genel vergilerde tüketimleri ucuzlatmak lazım" diyen Akifler, ithalatın dövizle yapıldığını, benzinin döviz üzerinden adaya geldiğini, gümrük vergilerinin döviz üzerinden olduğunu hatırlatarak bunları rahatlatacak yönde adımların atılması gerektiğine dikkat çekti. Akifler, "Esas top maliyededir. Esas mesele vergilerin düşmesi meselesidir" dedi.

Güryay: "Karar doğru, vatandaşı rahatlatacak"

Öte yandan Asbank Yönetim Kurulu Üyesi ve Yakın Doğu Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Erdal Güryay "Bakanlar Kurulu bir karar almışsa artık bu hukukidir" diyerek, alınan kararı çok doğru bulduğunu belirtti. "Özellikle TL cinsinden maaş alan döviz borçluları çok zor durumda" diyen Güryay, yaşanan sorunları bire bir gözlemlediğini, alınan bu kararla döviz borçlu vatandaşın bir nebze rahatlayacağını söyledi. "Biz Asbank olarak Maliye Bakanına bu öneriyi götürmüştük" diyen Güryay, bu kararın bankalar için de olumlu olacağını belirtti.