"Bozulan mütekâbiliyet nedeniyle milyonlarca lira zarar ediyoruz"

Göksel Saydam, 1989 yılından itibaren Türkiye ile mütekabiliyet esasına dayalı bir Vergi Anlaşması imzalandığını, buna göre iki ülke havayollarının karşılıklı olarak bilet satışından elde ettikleri gelir karşılığı vergilerini kayıtlı oldukları ülkeye ödediklerini ancak KTHY'nin batması ve kapanması ile mütekabiliyetin bozulduğunu fakat bu anlaşmanın tek taraflı işlemeye devam ettiğini ve bu nedenle milyonlarca liralık vergi kaybımız olduğunu anlattı.

Saydam, "Anlaşmaya göre THY, Kıbrıs'ta sattığı biletlerden elde ettiği gelirin vergisini, şirket olarak kayıtlı olduğu Türkiye'de öderdi. KYHY'nin gerek Kıbrıs'ta gerekse de Türkiye'de sattığı biletlerin gelir vergisini de Türkiye istemez, tümünü biz alırdık. Bu bir mütekabiliyet anlaşması idi… Ama bizim hava yolları batınca mütekabiliyet bozuldu. Türkiye'den sefer yapan tüm havayolu şirketleri Kıbrıs'tan elde ettikleri gelirin vergisini Türkiye'ye ödemeye devam ediyorlar. Biz neden Türkiye'ye gidip 'mütekabiliyet bozuldu' demiyoruz. Ya da gerekirse bu vergileri resen almıyoruz?" dedi.

Kıbrıs Postası - Vatan MEHMET

Mali Müşavir Göksel Saydam, 1989 yılından itibaren Türkiye ile mütekabiliyet esasına dayalı bir Vergi Anlaşması imzalandığını, buna göre iki ülke havayollarının karşılıklı olarak bilet satışından elde ettikleri gelir karşılığı vergilerini kayıtlı oldukları ülkeye ödediklerini ancak KTHY'nin batması ve kapanması ile mütekabiliyetin bozulduğunu fakat bu anlaşmanın tek taraflı işlemeye devam ettiğini ve bu nedenle milyonlarca liralık vergi kaybımız olduğunu anlattı.

Mali Müşavir Göksel Saydam, 13. Maaş gibi mükellefiyetler için daima para arayan ülke Maliye Bakanlarının "uyuduğunu", çünkü 1989 itibariyle Türkiye ile imzalanmış Vergi Anlaşmasından habersiz olduklarını söyledi ve "bozulan mütekabiliyeti tadil etmeyişimiz nedeniyle her yıl milyonlarca lira zarar ediyoruz. Türkiye'den sefer yapan tüm havayolu şirketleri Kıbrıs'tan elde ettikleri gelirin vergisini Türkiye Cumhuriyetine ödemeye devam ediyorlar" diye konuştu.

Türkiye'nin talep etmemiz, gidip anlatmamız ve müzakere etmemiz halinde bu değişikliği kabule hazır olduğunu da belirten Saydam, "Biz hala koca-karı yöntemleriyle ve bilgisiz-eğitimsiz personelle vergicilik yapmaya çalışıyoruz. Vergi toplayıp mükellefiyetlerimizi karşılamaya çalışıyoruz. Bu mümkün değil… Bakkalların bir 'bakkal defteri vardır. Biz de bakkal defteri de yok" ifadelerini kullandı.

"Sen benim havayolumdan alma ben senin havayolundan almayayım' dendi ama…"

"Para arayan pek çok Maliye Bakanına bugüne kadar hep söyledim ama bir hareket de görmedim. Uyuyorlar herhâlde" diyen Saydam şöyle konuştu; "Biz, KKTC olarak 1989'dan sonra Türkiye ile 'mütakabiliyet esasına' dayalı bir Vergi Anlaşması yaptık. Tüm dünyada da böyle uygulanan anlaşma şu: Bazı gelirler vardır ki hesabı zordur… Mesela gemi ile ticaret. Diyelim ki bir gemi yük getirecek. Gemi bir ülkeye kayıtlıdır. Bazen de geldiği yere kayıtlı değildir. Ulaştırma şirketi getirirken parayı karşıdan alır. Yani Kıbrıs'tan… Vergi Hukuku der ki 'para nerde kazanılırsa vergi orada ödenir'. Ama ikinci bir ayağı var: Benim vatandaşlarım da bana vergi ödemek durumundadır.

Bir uçağı düşünün. Hava ulaşımını… Ankara'dan kalkacak Ercan'a gelecek. Biletlerin kaçta kaçı Kıbrıslı yolculara aittir? Bunun hesabı olamaz çünkü Ankara'dan Kıbrıs Hava Sahasına kadar yapılan harcama hesaplanamaz. Yani teknik olarak amortismana ayrılamaz… Bu nedenle şöyle yapılır: Sen benim havayolumdan alma ben senin havayolundan almayayım. Mütekabiliyet… Yani nasıl olur: Türk Hava Yolları, Kıbrıs'ta sattığı biletlerden elde ettiği gelirin vergisini, şirket olarak kayıtlı olduğu Türkiye'de öderdi. Kıbrıs Türk Hava Yolları (KYHY) de gerek Kıbrıs'ta gerekse de Türkiye'de sattığı biletlerin gelir vergisini de Türkiye istemez, tümünü biz alırdık. Bu bir mütekabiliyet anlaşması idi.. Ama bizim hava yolları batınca mütekabiliyet bozuldu. Buraya sefer yapan tüm havayolu şirketleri Kıbrıs'tan elde ettikleri gelirin vergisini Türkiye Cumhuriyetine ödemeye devam ediyorlar. Biz neden Türkiye'ye gidip 'Biz bu anlaşmayı yapmıştık ama mütekabiliyet bozuldu' demiyoruz. Ya da gerekirse bu vergileri resen almıyoruz…"

"Türkiye bu değişikliği kabule hazır ama…"

Göksel sözlerini şöyle tamamladı; "Türkiye bu değişikliği kabule hazırdır ama anlatmak, dillendirmek, müzakere etmek lazım. Milyonlarca vergi kaybı var bozulan bu mütekabiliyet nedeniyle… Aynı şey denizde gemilerde de geçerli.. Bizim kaç tane gemimiz var? Hiç denecek kadar...

Biz hala adeta koca-karı yöntemleriyle ve bilgisiz-eğitimsiz personelle vergicilik yapmaya çalışıyoruz. Vergi toplayıp mükellefiyetlerimizi karşılamaya çalışıyoruz. Bu mümkün değildir… Bakkalların bir 'bakkal defteri bulunur. Biz de bakkal defteri de yoktur"