Göksel Saydam'dan Maliye Bakanı Denktaş'a bir dizi öneri

Kıbrıs Postası

Kıbrıs Postası köşe yazarlarından, Vergi Uzmanı Göksel Saydam, bugünkü köşe yazısında Hazine ve Muhasebe Dairesi ile Gümrük Dairesi'nin Maliye Bakanlığı'ndan ayrılarak Ekonomi Bakanlığı'na bağlanması konusunaki gelişme olmak üzere, vergi hukuna dair eeştirilerini ve önerilerini ortya koydu.

Göksek Saydam yazısında, Maliye Bakanlığı'nın "ayrılmaz bir parçası" olarak nitelendirdiği Hazine ve Muhasebe Dairesi ile Gümrük Dairesi'nin UBP-DP Hükümeti'nde Ekonomi Bakanlığı'nın sorumluluğuna verilmesi karşısında, "Maliye Bakanlığı bütçeye kaynak sağlama uğraşı verirken Gelir ve Vergi Dairesi yanında kamu maliyesine en büyük mali kaynak sağlayan Gümrük Dairesi'nin ve devletin mali yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde, yani mal ve hizmet karşılığı ile bazı sektörlere destekleme ödemeleri yapan kurum Hazine ve Muhasebe Dairesinin başka bir Bakanlıkta olmasının nedenini çok merak ediyorum" dedi.

"BÜTÜN BUNLARI DÜŞÜNEN HİÇ OLDU MU?"

Maliye Bakanlığı'nın Maliye ve Muhasebe Dairesi ve Gümrük Dairesi ile Bütçe Dairesi arasındaki sürekli işbirliği ve koordinasyon sayesinde görev yaptığını vurgulayan Saydam, başta koordinasyon konusunda oluşabilecek sıkıntılar olmak üzere, dairelerin başka bir bakanlığa bağlanmasının yaratacağı maliyete de işaret etti.

Saydam şöyle yazdı:

"Bu Dairelerin başka bir Bakanlığa bağlanmasından sonra bu koordinasyon nasıl sağlanacaktır? Sözkonusu Dairelerin faaliyetlerini yürüttükleri binalarda değişiklik yapılacak mı? Maliye Bakanlığı ile aynı çatı altında faaliyet gösteren bu Daire mekânları veya binaları Ekonomi Bakanlığı çatısı altında nasıl yerleştirilecektir?

Bu ve benzeri değişiklik düzenlemelerinin devlete yaratacağı bina, tabela, basılı kırtasiye, mühür vs. masrafların boyutu ne olacaktır? Bütün bunları düşünen hiç oldu mu?"

"DAİRE PAYLAŞIMI HİZMET VERMEDE BAŞARILI OLAMAYACAKTIR"

Saydam, bakanlıklar arasındaki daire paylaşımının fonksiyonel olmayacağı gibi hizmet vermekte de başarılı olmayaağı eleştirisinde bulunarak, "Ancak, bir kez daha KKTC gerçeğini unutmamak gerekir. Bu gerçek KKTC'ni yönetenlerin her zaman dünyada benzeri olmayan işleri yapmak ve rekorlar kayıtlarına girmektir. Kanımca, Maliye Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığına ilişkin Daire paylaşımı fonksiyonel ve halka etkin hizmet vermede başarılı olmayacaktır. Unutulmamalıdır ki bir ülkenin başarısında en büyük pay sahibi Maliye Bakanlığınındır. Aksi takdirde bu Bakanlığının görevi Genel veznedarlık dışında başka bir görev olmayacaktır" dedi.

GELİR VE VERGİ DAİRESİ'NDE YENİDEN YAPILANDIRMA

Saydam, Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Serdar Denktaş'a da acil olarak yasal düzenleme gerektiren vergi hukuku konularında bir dizi öneride bulundu.

Vergi hukukunda başarının temeli olarak ifade ettiği Gelir ve Vergi Dairesi'nin yeniden yapılandırılmasına eğitim, bilgi ve tecrübeye göre organize edilmesiyle başlanması ve çeşitli düzeylerde sürekli eğitimlere yer verilmesi gerektiğini vurgulayan Saydam, "Siyasal Kamu Görevlisi statüsü dışında kalan kamu görevlilerinin bulundukları Daire içerisindeki görevlendirilmelerinin bilgi, tecrübe ve liyakat esaslarına göre ve her türlü siyasal mülahazadan arınmış olarak" yapılması gerektiğini kaydetti.

Saydam, vergi hukukunun evrensel ilkelerine gerekli hassasiyetin gösterilerek yapılacak düzenlemelere de açıklık getirdi.

"VERGİDE ADALET"

Saydam, Maliye Bakanı'na öneriler ışığında şunları kaleme aldı:

"Vergilemede adalet eşitlik ve etkinlik sağlamak;

Kolay, basit ve anlaşılabilir olması;

İstihdamı, mal ve hizmet üretimini, tasarrufu ve yatırımı teşvik etmek;

Kayıtlı ekonomiyi yaygınlaştırıp, kayıtdışılık ile etkin mücadele etmek (bu konuda KTTO'nın KKTC'li uzmanlara hazırlattırılan Kayırtdışı Ekonomi ile kapsamlı Mücadele Raporu 2013 yılında beri tozlu raflarda beklemektedir;

Bölgesel sosyo-ekonomik konularda gelişmişlik farklılıklarını azaltmak için bölgesel teşvikler sağlamak;

Vergi güvenliğini sağlamak amacıyla çağdaş normlarda düzenleme ve uygulamalar yapmak;

Vergi yükümlülerinin İdareye olan güvensizliğini gidermek suretiyle güvenini sağlamak suretiyle gönüllü uyum ortamını oluşturmak."

"VERGİ DIŞI KAYNAKLAR VERGİ MEVZUATI KAPSAMINA DAHİL EDİLMELİ"

Saydam, yazısında belirttiği ilkeleri gerçekleştirmek amacıyla vergi yükümlüsü kapsamının, vergi matrahının ve oranlarının, ödeme sürelerinin ve vergilendirme özelliklerinin yeniden düzenlenmesi gerekeceğinin de altını çizerek, ülkedeki vergi yasalarını AB Direktiflerine uyumlu hale getirecek ve uzmanlardan oluşacak bir Vergi Konseyi'nin oluşturulması gerektiğini de vurguladı.

Saydam, vergi konusunda yükümlü kapsamı ile vergilendirme özellikleri konularında şu önerilerde bulundu:

"Verginin tabana yayılması;

İstisna ile teşviklerin yeniden düzenlenmesi ve denetim altına alınması;

Vergiye tabi gelir unsurlarının gözden geçirilerek vergi dışı kaynakların vergi mevzuatı kapsamına dâhil edilmesi;

Vergi tahsilat işlemlerinin etkinleştirilmesi, ödemelerin kolaylaştırılması ve pratikleştirilmesi için elektronik sistemlerden yararlanılması;

Birçok ülkelerde olduğu gibi Maliye Bakanına vergi hukuku konularında politikalar üretilmesinde görüş ve önerilerde bulunacak, ülkemizin vergi yasalarını AB Direktiflerine uyumlu hale getirecek olan ve uzmanlardan oluşacak bir Vergi Konseyi'nin oluşturulması gerçekleştirilmelidir.

KKTC-TC arasında 1988 yılından itibaren yürürlüğe giren 'Çifte Vergilendirmeyi ve Vergi Kaybını Önleme Andlaşması' dolayısıyla iki ülke arasında vergilemede uygulanan kaynak ilkesinin kapsamı bırakılmış olan yabancı ulaştırma kurumlarının faaliyetlerine ilişkin kazançlarının yeniden KKTC vergilendirilmesine olanak sağlamak amacıyla kaynak ilkesi kapsamına alınması sağlanmalıdır.

Taşınmaz mal kira gelirlerinin vergilendirilmesinin sadece stopaj yöntemi ile gerçekleştirilmesine alternatif ve tercihli olarak ve özellikle yeni inşaatlar için gerçek usülde vergilendirilmesine olanak sağlanması suretiyle kayıtdışılık büyük ölçüde önlenecektir.

Teşvik Yasası uyarınca devletin verdiği Teşvik Belgesine istinaden yatırım yapan işletmelere tanınmış olan yatırım indirimi hakkının tam olarak kullanılabilmesi için bu işletmelerin gerçek usülde vergilendirilmelerine olanak sağlanması için kira geliri stopaj uygulama işlemlerinden ayrıştırılması amacıyla ilgili mevzuata açıklık kazandırılması yatırımcılar ile Vergi İdaresi arasındaki yoruma açık ihtilafların ve tereddütlerin giderilmesini sağlayacaktır.

Peşin ödenen vergilerin yılsonu tahakkuk eden vergi yükümlülüğünden mahsuplaşma sonucu yükümlüler leyhine tahakkuk eden vergi fazlalığının giderilmesi için iade işlemine ilaveten pratik yöntemler geliştirilmesi Maliye ile yükümlüler arasındaki iade işlemlere güven sağlayacaktır.

Düyanın hiçbir ülkesinde uygulanmayan KDV indirim ve iade mekanizmasının AB Direktiflerine uyumlu hale dönüştürülmesi için yasal düzenlemeler gerçekleştirilmelidir."

Göksel Saydam'ın ilgili yazısı için: >>>