Baygut, hayatımızın vazgeçilmezi "çay"ı kaleme aldı

Baş Diyetisyen Dr. Hatice Baygut, Çay'ın "siyah", "oolong", "yeşil" ve "beyaz" olarak dört kategoriye ayrıldığını belirterek, hepsinin "Camelia Sinensis" adlı bitkinin yapraklarından elde edildiğini vurguladı. Baygut, çayları farklı kılan üretim aşamasındaki fermantasyondur dedi.

YDÜ Hastanesi Baş Diyetisyeni, Öğrt. Üyesi Dr. Hatice Baygut, çay hakkında bilinmeyenleri ve Sağlıktaki yerini şöyle sıraladı; Siyah çay, paketlenmiş kuru çayın sıcak suda demlenmesiyle hazırlanır. Demlenme sırasında kafein, organik asitler, polifenol türevleri ve minerallerin bir kısmı suya geçer. Demlenme süresi uzadıkça, bu öğelerin suya geçen miktarları da artar. Böylece çayın rengi koyulaşır ve tadı acır. Çayın tadı polifenol türevleri ve kafeinden kaynaklanır.

Çayın demleme sırasında suya geçebilen öğelerinden yararlanılır. Bunun başında kafein gelir. İki-üç dakika 180 ml kaynar suyla demlenmiş çayda 30 mg civarında kafein bulunur. Demleme süresi uzadıkça bu miktar yaklaşık 60 mg'a çıkabilir. Çay minerallerden potasyum ve flor için önemli kaynak sayılabilir.

Son yıllarda çay konusunda uzmanlar bir çok araştırma yaptılar, çayın sağlık üzerine etkileri araştırıldı. Çayın içeriğinde ki polifenoller (en kuvvetli olanı EGCg) bunlar flavanoidler ve kateşinler en fazla miktarda bulunanların sağlık üzerine etkileri araştırıldı. Bu araştırmalarda günde 1-6 fincan çay tüketimi 1 hafta sonunda plazma antioksidan kapasitesinin arttığı gözlenmiş. Yapılan araştırmalar sonucunda da çayda ki yüksek seviyede ki flavanoidler hücre ve dokularda ki oksidatif hasarı engellediği görülmüştür. Hücre ve dokular da gün içinde milyonlarca kimyasal işlem gerçekleşmektedir ve bu ki kimyasal işlemler sonucunda serbest radikaller dediğimiz maddeler açığa çıkar bu serbest radikaller hücre DNA sına , proteinler ve lipitlerine zarar vererek, uzun sürede kalp hastalıkları, kanser, nörodejeneretif (sinir sistemi) hastalıklara sebep olmaktadırlar. İşte bu zararlı maddeleri vücuttan atan, hücrelere zarar veremeyecek hale getiren sistem de antoksidan sistem, bu sistemin içinde görev alanlara da antioksidanlar denir. Çayın içerisinde bulunan polifenoller de kuvvetli birer antioksidanlardır.

Çayı şekerli tüketme alışkanlığınız varsa kalp hastalıkların gelişimine neden olabilir. Burada tükettiğiniz şeker şişmanlamaya neden olabileceği gibi serum lipit düzeylerinde de değişikliğe neden olabilir.

Çay tüketimi kilo vermeyi yavaşlatmaz aksine sıvı gereksinimine olumlu etkisi vardır.

Öğünlerle birlikte tüketilmesi sağlık açısından olumlu olmayabilir. Koyu çayın öğünlerle birlikte tüketilmesi içeriğindeki tanenler nedeniyle besinlerden alınabilecek demir emiliminin azalmasına neden olabilir.Siyah çay açık ve limon dilimi konularak içildiğinde demir eksikliği anemisi olan hastalarda dahi olumsuz bir etki göstermemektedir. Çay açık içildiği sürece hiçbir besinin içindeki minerallerin de vücut için yararlılığını olumsuz yönde etkilememektedir. Burada önemli bir konuda günde içilen çayın miktarıdır.

Sağlıklı çay tüketimi sağlamak istiyorsanız günde 4- 5 fincanı geçmemeli ve açık içmelisiniz.

Siyah çayın içinde buluna teanin amino asidi beyinde elektriksel aktiviteyi hızlandırarak uyarıcı etki göstermekte ve dikkatin güçlü kalmasını sağlamaktadır. Çayda bulunan kafein ise beyinde bilgi işleme ve oluşan probleme karşı hızlı ve olumlu yanıt oluşturma yeteneğinin vücutta oluşturması açısından günde 6 fincana kadar çay ile alınması hem uyanık kalmanızı hem de dikkatinizin maksimumda kalmasını sağlamaktadır.