Medya ve Çocuk Uzm Dr Şanlıdağ, medyanın çocuklar üzerindeki etkileşimini anlattı

1923 yılında icat edilen televizyon kısa zamanda yaygınlaştı ve içerisinde çocukların da yer aldığı geniş kitlelere hitap etmeye başladı. Yunanca uzak anlamındaki tele ve Latince görmek anlamındaki visio sözcüklerinden türetilen televizyon görsel medyanın temelini oluşturdu.

Yakın Doğu Üniversitesi Basın ve Halkla ilişkiler Dairesi Müdürlüğü'ne açıklamalarda bulunan YDÜ Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Medya ve Çocuk Uzm Dr. Burçin Şanlıdağ Medya'nın Çocuklar Üzerindeki Etkileşimini Anlattı.

Şanlıdağ, "Görsel medya; doğru ve kontrollü kullanımı ile yarar sağlayabilmektedir. Örneğin 1990'lı yıllarda Türkiye'de yayınlanan 'Susam Sokağı' isimli program ile yapılan bir çalışmada çocukların konuşma becerileri ve bilgi düzeyleri üzerine olumlu etkilerinin olduğu gösŞerilmiştir. Günümüzde ise görsel medya, sıklıkla kontrolsüz ve sınırsız kullanılmakta ve sayısız olumsuz etkiye yol açmaktadır dedi.

Medya ve Çocuk Uzm.Dr. Burçin Şanlıdağ şöyle devam etti; "Görsel medya, internet ve cep telefonların yaygınlaşmadığı dönemlerde çocuklar sokakta arkadaşları ile oynar, konuşur, göz göze iletişim kurardı. Yaygınlaşan teknoloji ile görsel medya çocuğu oyalamanın, yemek yedirmenin bir yolu olmuştur. Biraraya gelen çocuklar saatlerce yan yana oturup konuşmadan, iletişim kurmadan bilgisayar oyunu oynar hale gelmişlerdir. Saatlerce televizyon önünde zaman geçirilmesi ve reklamlardaki abur cubur tüketimine özenilmesi sonucu hem fiziksel etkinlik azalmakta, hem de yüksek kalorili besin tüketimi artmaktadır; bu da obezite riskini artmaktadır. Böylece yaşamlarının ileri yıllarında tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, kalp- damar hastalıkları ile yüzleşen bireyler yetişmektedir. Bedensel sorunların yanında kitle iletişim araçları çocuk ve regenlerin ruh sağlığı için de tehdit oluşturabilmektedir. Psikososyal sorunlar içerisinde öğrenme güçlüğü, okul başarısında düşme, toplumda kabul görmeyen davranışların sergilenmesi, şiddete duyarsızlaşma, gece korkuları, uyku düzensizlikleri sayılabilir. Özellikle düş ile gerçeğin ayırt edilemediği yaşlarda olumsuz etkilenim artmaktadır. Birçok çalışmada medyadaki şiddet, saldırgan davranışlar, cinayet görüntüleri, bombalamaların saldırgan davranışlara neden olabileceği ve gerçek yaşamdaki şiddete duyarsızlaşmaya yol açtığı gösterilmiştir.

Nelere dikkat edilmeli?

*İki yaşından önce bebekler için hazırlanıp olumlu uyaran veren programlar dışında görsel medya kullanılmamalı.

*Ekran başında kalınan süre 1-2 saat/gün ile sınırlanmalı.

*Tüm çizgi filmlerin çocukları izlemesi için uygun olduğu düşülmemeli, birçok çizgi film şiddet, vahşet içerikli öğeler bulundurabilir.

*Çocuğa bakım veren kişiler arasındaki davranış ve tutum aynı olmalıdır.

*Çocukların yatak odasında televizyon olmamalı

*Çocuklara medya dışında zaman geçirecekleri seçenekler yaratılmalıdır; spor etkinlikleri, oyun arkadaşları gibi...

*İzlenecek programlar önceden seçilmeli ve bittiğinde televiyon kapatılmalıdır. Anne- babalar da izleyecekleri programları önceden seçip çocuğa örnek olmalıdır.

*İçerik bilinmiyorsa program çocuk ile birlikte izlenilmeli ve bitiminde gerekiyorsa bunun bir film olduğu, gerçek hayatta olamayacağı anlatılmalıdır. Programın iyi ve kötü yönleri çocukla konuşulmalıdır.

*İyi davranışlarına ödül olarak kullanılmamalıdır.

*Yemek esnasında izlemesine izin verilmemelidir.

Çocukların beyin gelişimi için görsel medya, bilgisayardan gelen mekanik uyarı yerine temel bakım veren kişinin onunla göz göze iletişim kurarak konuşması, oyunlar oynaması, şarkı söylemesi, birlikte kitap okumaları çok daha etkili ve önemlidir."