Bu ülkede çocukların hakkı hapis!

Kıbrıs Postası - Meryem Ekinci

Geçtiğimiz aylarda Anayasa değişikliği tartışmalarının merkezinde yer alan çocuk hakları, çocuk mahkemeleri ve suça itilen çocukların rehabilitasyonu yine rafa kalktı…

Son bir hafta içerisinde uyuşturucu ve hırsızlık suçlarından iki çocuğun tutuklandığı haberleri gündemin arka sıralarında yer bulurken, mahkemelerin 2013 yılı faaliyet raporlarına göre, 2011-2013 yılları arasında, 16 yaşından küçük 42 çocuk çeşitli suçlardan cezaevine gönderildi.

Suça itilen çocukların insan haklarına dayalı rehabilitasyon sürecinin ardından topluma kazandırılmalarını sağlayacak bir mekanizmanın olmadığı ülkemizde, çocukların, yetişkinlerle aynı koşullarda yargılanıp, aynı cezaevine gönderilmeleri Avukat Boysan Boyra'ya göre "usulsüz" bir uygulama…

"Çocukları mahvediyoruz… Hapishane son çaredir ama ıslahevi gibi bir kurum yok. O zaman yargıçlar nasıl adil karar verebiliyor?" diye soran Boyra, acı istatistikleri Kıbrıs Postası'na değerlendirdi…

Çocuk mahkemelerinin olmadığı, suça itilen çocuklar için bir rehabilitasyon merkezinin bulunmadığı ülkemizde, suça itilen çocuklarla ilgili uygulamalar kanayan bir yara olmaya devam ediyor.

Mahkemelerin 2013 yılı faaliyet raporu, bu bağlamda çarpıcı bir gerçeği ortaya koydu. Raporda yer alan verilere göre 2011-2013 yılları arasında 16 yaşından küçük 42 çocuk çeşitli suçlardan Merkezi Cezaevi'ne gönderildi.

94 çocuk mahkum edildi

Raporun "Genç Mücrimler" başlıklı bölümünde, 2013 yılında 16 yaşından küçük olan ve suç işleyen çocuklarla ilgili olarak mahkemelerde toplam 71 davanın görüldüğü bilgisi verildi.

Rapora göre, 2012 yılından askıda kalan davalarla birlikte 2013 yılında toplam 66 dava sonuçlandırıldı ve bu davalar sonucunda, 94 çocuk suçlu bulunarak mahkum edildi.

Mahkum edilen çocukların 87'sinin erkek, 7'sinin de kız çocuk olduğunun vurgulandığı raporda, toplam 18 çocuğun ise "hapislik cezası" ile mahkum edildiği kaydedildi.

	Nezaret Emri	Hapislik Cezası		Para Cezası			Başka Şekilde halledilen
	Er. Kız Top.	Er. Kız Top.		Er. Kız Top.			Er. Kız Top.
Lefkoşa			1		-	1		5	-	5	3	1	4	25	3	28
Gazimağusa			12		-	12		-	-	-	-	2	2	10	-	10
Girne			7		-	7		4	-	4	3	1	4	15	-	15
Güzelyurt			-		-	-		-	-	-	-	-	-	-	-	-
Lefke			-		-	-		-	-	-	2	-	2	-	-	-
Toplam :			20		-	20		9	-	9	8	4	12	50	3	53

Soygun suçu önde

Raporda, "suçlu bulunanların işledikleri suçlar ile mahkeme kararlarının nevine göre tasnifi" ifadesi altında yer verilen tablodaki veriler içerisinde ise, çocukların en çok soygun, sirkat ve tasarruf gibi suçlardan yargılandıkları gerçeğini göz önüne serdi.

Söz konusu suçtan 15 çocuk nezaret altına alınırken, 45 çocukla ilgili davalar ise "başka şekilde karara" bağlandı.

İşlenen suçun nevi	Nezaret altına alınan	Başka şekilde karara bağlanan	Toplam
Adam öldürme, adam öldürmeye teşebbüs, vahim yaralama, darp, tecavüz v.s.	2	11	13
Silah veya patlayıcı madde taşıma, bulundurma, kullanma v.s..	-	9	9
Soygun yapmak, ev dükkan açmak, sirkat, tasarruf v.s.	15	45	60
Hint keneviri tasarrufu	-	-	-
Trafik ve diğer suçlar	1	5	6
Kavgada yer almak, rahatsızlık, kasti hasar v.s.	1	2	3
Uygunsuz hareket	1	-	1
Sahte para temini v.s.	-	2	2
Toplam:	20	74	94

Avukat Boysan Boyra: "Bu çocukları yargılamak usulsüzdür"

Suça itilen çocuklarla ilgili uygulamalar ve "hapislik cezası" hakkında Kıbrıs Postası'na değerlendirmede bulunan Avukat Boysan Boyra, suça itilen çocukların rehabilite edilebileceği bir merkezin olmaması nedeniyle; çocukların yargılanmasını "usulsüz" olarak nitelendirdi.

Cumhuriyet Meclisi'nin 1996 yılında BM Çocuk Hakları Sözleşmesi'ni kabul ettiğini anımsatan ve "Hiçbir çocuk yasadışı ya da keyfi biçimde özgürlüğünden yoksun bırakılmayacaktır. Bir çocuğun tutuklanması, alıkonulması veya hapsi gereği olacak ve ancak en son başvurulacak bir önlem olarak düşünülüp uygun olabilecek en kısa süre ile sınırlı tutulacaktır" şeklindeki 37. Maddesine atıfta bulunan Avukat Boysan Boyra, yargılanan çocuklarla ilgili ilk seçeneğin hapis cezası değil ıslahevi olması gerektiğini kaydetti.

Avukat Boysan Boyra şöyle konuştu:

"Yargılanan çocuklara ceza verme söz konusu olduğu zaman, seçeneklerden bir tanesi ve en önemlisi ve ilk düşünülmesi gereken çocukların bizim Kıbrıs'ta ıslahevi dediğimiz bir eğitici kurumda bekletilmeleri ya da böyle bir kuruma konulmaları olmalı.

İngiliz'in döneminde bu vardı ve ıslah evi derlerdi. Hatta annelerimiz babalarımız biraz yaramazlık yaptığımız zaman, 'seni ıslahevine göndereceğim' diye tehdit ederlerdi. Ve ne enterasandır sene 1953'lerde var olan bu ıslahevi, şimdi 2014 yılında 61 sene sonra böyle bir kurumumuz yok. Tek bir kurum var; cezaevi. Suç işleyen çocukları dolduracağımız, yetişkinlerle birlikte yerleştireceğimiz cezaevimiz var.

Ve en önemli varlıklarımız çocuklarımız için bir ıslahevi bile, içerisinde eğitim uzmanlarının olacağı, bilgisayarların olacağı bir ıslahevimiz yok. O nedenle ben diyorum ki eğer çocukları belli bir şekilde ıslah etmek ve bir şekilde eğitim vererek topluma kazandırmak seçeneklerden bir tanesiyse, bir devlet olarak bu seçeneği yaratmadıysak, yoksa böyle bir kurum, o zaman hiçbir çocuğu yargılamamak gerekir. O zaman serbest bırakın çocukları. Devlet bu konudaki yükümlülüklerini yerine getirinceye kadar çocukları serbest bırakmalıdır. Bu çocuklar asla yargılanmamalıydılar. Senin ıslah evin yoksa bu çocukları yargılamak usulüzdür."

"O zaman yargıçlar nasıl adil karar verebiliyor?"

Anayasa'da çocukların ve kadınların özel olarak korunacağına dair maddeye atıfta bulunulması ve bu koşullarda bunun yerine getirilmesinden bahsedilmeyeceğinin anımsatılması üzerine ise Avukat Boysan Boyra, "Kesinlikle. Önce diyor yasa annesinin yanında tutmayı denemelisin. Olmazsa belli bir kurumda belli bir süre bekletmelisin diyor. Hapishane son çaredir. Ama ıslahevi gibi bir kurumun yok. O zaman yargıçlar nasıl adil karar verebiliyor?" şeklinde konuştu.

"Bu çocukların ıslah olmaları mümkün değildir"

Suça itilen çocukların yetişkinlerle aynı şekilde yargılanmalarına eleştiri getiren ve cezaevinin çocukların ıslahına uygun bir yer olmadığını altını çizen Avukat Boyra, "Bakıyoruz tıpkı reşit insanlar ya da yetişkin suçlular gibi elleri kelepçelenerek mahkemeye getirilen çocuklar, tıpkı yetişkinler gibi yargılanıyorlar, yetişkinler gibi mahkum ediliyorlar ve yetişkinler gibi, onlarla birlikte hapse konuluyorlar ve biz bu çocukların daha sonra ıslah olmalarını bekliyoruz. Mümkün değildir" dedi.

"Bir ihtimalle tecavüze, tacize uğramaları mümkündür"

Avukat Boysan Boyra, yetişkinlerle aynı cezaevinde hükümlü bulunan çocukların, taciz ve tecavüz riskiyle karşı karşıya olduklarını da savunarak, ağır eleştirilerde bulundu.

Boyra şöyle konuştu:

"Cezaevine giren çocukların ise bir ihtimalle tecavüze, tacize uğramaları da mümkündür çünkü çocuklar ayrı bir koğuşta tutulmuyorlar. İstediğiniz kadar yok önlem aldık, yok çocuklar geleceğimizdir gibi beylik laflar edin. Siz çocukları mahvediyorsunuz. Belki de geleceğin en akıllı insanını, bir başbakanı sokuyorsunuz hapse, ne biliyorsunuz?"