EĞİTİM
okuma süresi: 10 dak.

Fark edilmemiş 'üstün zekâlılar' harcanıyor!

Fark edilmemiş 'üstün zekâlılar' harcanıyor!

Esra Kebapcı, ülkemizde kendi alanında tek isim… Üstün Zekâlılar Öğretmeni olan Esra Kebapcı, Kuzey Kıbrıs'ta da üstün zekâlı çocukların olduğuna inancını dile getirdi ve fark edilmemiş üstün zekâlıların yaşamları boyunca sosyal ve duygusal birçok sorun yaşadığını anlattı.

Yayın Tarihi: 20/07/15 09:56
okuma süresi: 10 dak.
Fark edilmemiş 'üstün zekâlılar' harcanıyor!
A- A A+

Kıbrıs Postası - Filiz Seyis

Ülkemizde ilk ve tek Üstün Zekâlılar Öğretmeni olan Esra Kebapcı Kıbrıs Postası'na üstün zekâlı kişilerin özelliklerini ve ihtiyaçlarını anlattı.

İstanbul Üniversitesi Üstün Zekâlılar Öğretmenliği'nden mezun olduktan sonra bir süre okulunda asistanlık ve İstanbul'da alanı ile ilgili bazı okullarda staj yapan Kebapcı, ülkesine dönerek çalışmalarını burada sürdürmeye karar vermiş.

Üstün zekâlıların özel eğitime ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Kebapcı, bu çocukların ülkemizde tespit bile edilemediğinden yakındı.

Kebapcı, devletin de bu potansiyeli göz ardı ettiğini ifade ederek, üstünlüğü fark edilmeyen çocuğun anlaşılamama problemleri, yaşıtlarıyla anlaşamama, yalnızlık çekebilme, okula gitmek istememe, kaygı, davranış problemleri gibi sosyal ve duygusal birçok sorun yaşayabileceğinin altını çizdi.

"Her çocuk aynı gömleği giyemez"

Her çocuğun eğitim alma hakkı bulunduğuna parmak basan Kebapcı, eğitimin ise çocuğun farklılıklarına hitap etmesi gerektiğini anlattı.

Üstün zekâlı bir çocuğa, normal bir çocuğa verilen eğitimin verilmesini, büyük beden kıyafet giyen birine küçük beden giydirmeye benzeten Kebapcı, "İşte üstün zekâlıların eğitimi de böyledir. Onlara az gelen veya zaten bildikleri bir eğitimi veremezsiniz. Var olan o eğitimi zenginleştirip, onların potansiyellerini göz ardı etmeden bir eğitim vermek daha doğru olacaktır. Dilerim ki bu konuda ülkemiz gelişme gösterir de, her çocuk aynı gömleği giymeye zorlanmaz" şeklinde konuştu.

Zekânın yüzde 85 oranında aileden aktarıldığını belirten Kebapcı, "Fakat üstün zekâlılık sadece genetikle alakalıdır demek yanlış olur. Üstün zekâlılığın hem genetikle, hem de çevreyle bağlantısı vardır. Çünkü var olan bir temele, çevreden gelen uyarıcılarla sağlam bir bina geliştirebilirsiniz" dedi.

Einstein gibi seri katil Bundy de üstün zekâlı…

Üstün zekâ ile üstün yeteneğin karıştırılmaması gerektiğini belirten Kebapcı üstün zekâlı kişinin insanlığa katkı sağlayabileceği gibi zarar da verebilecek potansiyelde olduğunu vurguladı. Kebapcı, "Dünyada %3 lük bir oranda üstün zekâlı bireyler bulunmaktadır. Az gibi görünse de bu bireylerin üstünlüklerine yönelik eğitim almaları, kendilerinin farkında olarak büyümeleri önemlidir. Çünkü unutulmamalıdır ki bu kişiler insanlık adına süper şeyler yapabilecek zekâya sahip oldukları gibi, insanlığa zarar verebilecek türden de bir zekâya sahiptirler.

Örneğin: Albert Einstein'nın hayatımıza kattıklarını bilmeyen yoktur ki bu işin olumlu tarafı. Bir de şu yanından bakarsak, ABD'nin ünlü katili Ted Bundy gibi birçok seri katilin üstün, hatta dahi diyebileceğimiz bir zekâya sahip oluşu yadsınamaz bir gerçektir. Bu yüzden üstün zekâlılığın bilinmesi ve körelmeden ya da yanlış eğilimlerde bulunmadan gerekli eğitimin verilmesi önemlidir."

Üstün zekâlı çocuğu yaşıtlarından ayıran özellikler

Üstün zekânın tespitinin kolay olmadığını ifade eden Kebapcı, bu konuda ebeveynler başta olmak üzere öğretmenlere görev düştüğünü söyledi.

Kebapcı, 'üstünler'in bebeklik süreçlerinde yaşıtlarına göre daha hareketli olduğunu, erken yürümeye, konuşmaya, okumaya ve yazmaya başladığını, daha çok soru sorduklarını, daha yüksek hayal gücüne sahip olduklarını ve daha az uyuduklarını anlattı.

Kebapcı, üstün zekâlı çocukları yaşıtlarından ayıran diğer özellikleri şöyle sıraladı: "Birçoğu kendi kendilerine okuma yazmayı öğrenirler. Size saçma gelen birçok düşünceye ve yüksek hayal gücüne sahiptirler, kelime hazineleri daha fazladır. Yaratıcılık potansiyelleri fazla, duyarlılıkları yüksektir. Çalışmıyor gibi görünse de derslerinde başarılıdırlar. Arkadaş grubu genelde kendinden büyüklerdir. Güçlü bir hafızaları vardır. Aynı zamanda liderlik, mükemmeliyetçilik gibi özellikleri ile kendilerini belli ederler.

Üstün çocukların, araştırmalara göre fiziksel olarak normal çocuklardan daha belirgin büyüme süreçlerinin hızlı olduğu, duyu organlarının daha hassas olduğu fark edilmiştir.

Duygusal olarak ise; aşırı hassasiyet, toplumsal konularda yüksek duyarlılık, güçlü sezgiler, haksızlığa karşı tahammülsüzlük gibi daha birçok davranış sergilemektedirler."

WISC-R testi ile anlaşılabiliyor

Kişinin üstün zekâlı olup olmadığının WISC-R Zekâ Testi ile anlaşılabileceğini belirten Kebapcı, bu testin sonucuna göre;

*90-109 Normal Zekâ,

*110-119 Parlak Zekâ,

*120-129 Üstün Zekâ,

*130-150 Dahi olarak adlandırılabileceği bilgisini verdi.

Hiperaktif başka, üstün zekâlı başka…

Üstün zekâlı çocukların yaşıtlarına göre daha hareketli olduğunu yineleyen Kebapcı, bunun hiperaktivite ile karıştırılmaması gerektiğini anlattı. Kebapcı "üstün zekâlı çocukların, üstün nitelikte sinir sistemine sahip olmaları, sinir sistemlerinin duyarlılık eşiğinin yüksek olmasına ve fazla hareketli olmalarına neden olmaktadır. Hiperaktif çocuklar ise dikkat ve davranış kontrolü gerektiren davranışları gerçekleştiremezler" diyerek üstün zekâlı çocukla hiperaktif çocuk arasındaki farkı ortaya koydu.

Çocuğun üstün zekâlı olduğunun 2 yaşından itibaren anlaşılabileceğini belirten Kebapcı, bu çocukların doğru eğitimi almaması halinde körelebileceği uyarısında bulundu.

Üstün zekâlı çocuğun ebeveynlerine tavsiyeler…

Üstünlüğün fark edilmemesi ile anlaşılamama problemleri, yaşıtlarıyla anlaşamama, yalnızlık çekebilme, okula gitmek istememe, kaygı, davranış problemleri gibi sosyal ve duygusal birçok sorunun ortaya çıkabileceğini anlatan Kebapcı, ailelere bazı tavsiyeler verdi:

"Erken anlamaya çalışın; çünkü çocuğun durumu ne kadar erken fark edilirse, gelişimi için o kadar doğru bir yol izlenir. İletişim kurun; sürekli konuşarak iletişim halinde olun. Ona uygun bir ortam düzenleyin; çünkü üstünlerde ilgi ve isteklerine yanıt vermek önemlidir. Ve öğrenme ortamı sadece okul olmamalıdır. Soru sormasına izin verin; O soruların yanıtlarını birlikte araştırın, ya da oyuna dönüştürün. Ya da ona günde 3-5 soru sorma hakkını sağlayacak kartlar verin. O kartları iyi bir şekilde kullanmasını sağlayın. Böylece sürekli onun sorularına yanıt veremeyeceğinizi, yapmanız gereken başka işler de olduğunu anlayacaktır. Telefon ve televizyonda saatler harcamasına izin vermeyin; çünkü çocukların gelişimi sadece küçük kas gelişimini sağlayan akıllı cihazlarla olmamalıdır. Topraktan yemek yapmalı, ağaçlardan uçak yapmalılar. Hayal güçlerini ve yaratıcılıklarını engelleyecek şeylerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır."

Özel eğitime dâhil olmaları gerekir

Kuzey Kıbrıs'ta da üstün zekâlı çocukların bulunduğuna inanç belirten Kebapcı, "Fakat bu konuda ne yazık ki bilinçli aile ve öğretmen çok az. Bu yüzden üstün olduğu halde fark edilmemiş, yaramaz ve tembel etiketi yakıştırılmış, eğitim hayatı yarıda kalmış bir sürü kişi olduğunu düşünüyorum" dedi.

Ülkede ilkokul düzeyindeki üstün zekâlı çocukların eğitimini destekleyen ve onların bilincinde olan tam donanımlı bir okul olmamasından yakınan Kebapcı, üstün zekâlıların özel eğitime dâhil olması gerektiğini yineledi.

Kebapcı sözlerini şöyle sürdürdü:

"Üstün zekâlıların eğitimi özel eğitime dâhil olmasına rağmen, ülkemizde ne yazık ki bilinmemektedir. Kabul edilmelidir ki, Kıbrıs'ta üstün zekâlılardan oluşan ve aynı yaş grubundan oluşan bir sınıf açmak zor olabilir. Fakat devletin de destekleyeceği hızlandırma, zenginleştirme ya da gruplara ayırma çalışmalarıyla üstün çocukların yararlanabileceği ve ilerleme gösterebileceği ortamlar yaratılabilir. Bu konuda başta devletimize ve biz öğretmenlere önemli görevler düşmektedir. Bizim girişimlerimiz ve çabalarımızla, devletimizin de bize bu konuda vereceği destekle üstün zekâlı çocukların eğitimi konusunda ilerlemeler sağlanabilir."

Peki, sizin çocuğunuzun üstün zekâlı mı?

Bu soruların en az 19'una cevabınız 'Evet' ise, belki de çocuğunuz üstün zekâlı ve farkında değilsiniz.

1-Muhakeme becerisi iyi.

2- Hızlı öğrenir.

3- Çok geniş kelime hazinesi vardır.

4- Mükemmel bir hafızası vardır.

5- Eğer isterse, ilgileniyorsa, çok uzun süre dikkatini odaklayabilir.

6- Duyarlıdır. Oldukça kolay kırılır. Örnek, Afrika'daki fakir çocukları görünce üzülür ve bir şey yapmak ister.

7- Mükemmeliyetçiliğe yatkınlığı vardır. Her şeyi dört dörtlük yapmak ister.

8- İlgi alanı bulduğu zaman kendini bir işe adar.

9- Ahlaki açıdan hassastır.

10- Çok meraklıdır, çok sorar.

11- İlgi duyduğu alanlara karşı uzun süre boyunca ilgi gösterir.

12- Enerji düzeyi yüksektir.

13- Büyük çocukları veya yetişkinleri tercih eder.

14- İlgi alanlarının geniş bir yelpazesi vardır.

15- Mizah duygusu gelişmiştir. İnsanları güldürür, komik resimler çizer.

16- Okumaya erken başlamıştır.

17- Adalet duygusu güçlüdür. Hem kendilerine hem başkasına karşı…

18- Yaşına göre olgundur.

19- Keskin gözlem becerilerine sahiptir. Örneğin bir insan veya çevredeki yeniliği hemen fark eder.

20- Hayal kurma gücüne sahiptir.

21- Çok yaratıcıdır.

22- Sorgulamaları çok kuvvetlidir. Örnek: İnsan ölünce ne olur gibi sorular sorar.

23- Sayıları sever.

24- Bulmacalarda / puzzle çözmede iyidir.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

En güncel gelişmelerden hemen haberdar olmak için

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.