Çanakkale yadigarı ahşap oyma sigaralığın KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'nde sergilenecek...

KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'ne yeni bir tarihi eser daha kazandırıldı. Kıbrıs Amerikan Üniversitesi (KAÜ) Rektörlüğü'nden yapılan açıklamaya göre; Toplam 57.084 şehit verilen ve Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın "Milli Mücadelenin Önsözü" olarak nitelendirdiği Çanakakale Muharebeleri sırasında İngiltere tarafından esir alınan ve bir yıl süreyle Adalar (Ege) Denizi'nde esaret yaşayan Türk savaş esirleri 13 Ekim 1916 tarihinde Gazi Mağusa'da açılan Caraolos (Karakol) Esir Kampına getirilmesiyle, 30 Mart 1916 tarihine kadar açık kalan ve toplam 6.732 Türk savaş esirinin tutulduğu, kamptaki esirlere her türlü yardım ve destek ise Kıbrıslı Türklerden geldiği belirtilen savaşta, savaş esirlerinin Kıbrıslı Türklere çeşitli taş işçiliği oymalar, tesbihler ve ahşap sigaralıklar hediye edildiği bildirildi. KAÜ Siyasal Bilimler Fakültesi Dekanı ve KAÜ Tarih ve Edebiyat Araştırmaları Merkezi (KAÜ-TAREM) Başkanı Prof. Dr. Ulvi Keser ise konuyla ilgili yaptığı açıklamada;

"Halen KKTC'de çeşitli ailelerde Çanakkale yadigarı eşyalar bulunmaktadır. KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'ne kazandırılan bu ahşap sigaralık da 9 cm x 9 cm ebadında ve yaklaşık 2 cm yüksekliğindedir ve gül ağacından yapılmıştır. Sigaralığın üst kısmında ahşaba kazınmış halde "Royal Welsh Fusiliers/Kraliyet Gal Piyade Alayı" ibaresi bulunmaktadır.

Bu ibare söz konusu askeri birliğe ait amblemin ortasında yer almaktadır. İlginç olan husus ise söz konusu sigaralığın üzerine Türk savaş esirleri tarafından daha çok Mardin, Gazi Antep, Hatay ve Ankara'nın beypazarı ilçesinde yapılmakta olan telkâri gibi bir yöntemle "Cyprus" ve "1919" ifadelerinin işlenmiş olmasıdır.

Sigaralığın arka yüzünde ise neredeyse bütün yüzeyi kaplayacak şekilde ay ve yıldız (bayrak) kazınmış durumdadır. Aynı şekilde sigaralığın bu tarafına da Türk savaş esirleri tarafından "Turkish Prisoners/Türk Savaş Esirleri" ifadesi işlenmiş durumdadır. "Royal Welsh/Welch Fusilier/Kraliyet Gal/Galler Birliği" işlemeli bir sigaralığın Türk savaş esirlerinde bulunmasının açıklaması esasında çok da kolay olmayacaktır.

İlk akla gelen esir düşen bir Türk askerinden onu esir alan İngiliz askerinin böyle bir tahta oyma sigaralık istemesidir. Sigaralığın üzerine daha sonra işlenen telkâri cinsinden "Cyprus/Kıbrıs", "1919" ve "Turkish Prisoners/Türk Savaş Esirleri" ifadelerinin işlenmesi ise muhtemelen 1919 yılı içerisinde Kıbrıs'ta gerçekleştirilmiştir.

Burada farklı varsayımlar söz konusu olabilir. Kıbrıs'ta görev yapan bir İngiliz askerinin elinde bulunan sigaralığa üzerindeki telkâri işlemeler Türk savaş esiri tarafından daha sonra işlenmiş olabilir veya bir İngiliz askeri tarafından istendiği üzere Türk savaş esiri tarafından bu gül ağacı sigaralık yapılmış ve üzerine Kıbrıs'la ilgili ifadeler daha sonradan işlenmiş olabilir.

Çanakkale cephesinde esir alınan İngiliz askerine ait olan bu sigaralık bir Türk askeri tarafından adaya getirilmiş ve Kıbrıs adasında üzerine bu işlemeler yapılmış olabilir'' şeklinde konuştu.

Ayrıca Çanakkale yadigarı ahşap oyma sigaralığın KAÜ Osmanlı Kütüphanesi'nde sergileneceği ve ziyaretçiler tarafından da görülebileceği belitildi.