Talat: "Kıbrıs Sorunu Siyasi Çekişmelerin Üzerinde Tutulmalı"

Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Rum Yönetimi Başkanı Dimitris Hristofyas'la Kıbrıs sorununa kapsamlı çözüm bulmak amacıyla Eylül 2008'den beri sürdürdüğü müzakerelerde gelinen aşamayı basın toplantısıyla açıklıyor.

Açık Öğretim Fakültesi'nde yer alan basın toplantısına, Talat'a destek veren siyasi parti ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerinden de yoğun katılım oldu. Bazı televizyon kanalları da basın toplantısını canlı yayınlıyor.

Cumhurbaşkanı Talat, saat 10.10'da salona TDP Genel Başkanı Mehmet Çakıcı ile birlikte alkışlarla girdi. Toplantıya, CTP Genel Başkanı Ferdi Sabit Soyer de katıldı.

Sunuş konuşmasını Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Hasan Erçakıca'nın yaptığı toplantıda Cumhurbaşkanı Talat'a, müzakere heyetindeki üyelerden Özel Temsilcisi Özdil Nami, Uluslararası Hukuk Uzmanı Tufan Erhürman, AB Koordinasyon Merkezi Sorumlusu Erhan Erçin ve Ekonomist Mustafa Besim eşlik etti.

Cumhurbaşkanı Talat, bilgilendirme maksatlı bir basın toplantısı düzenlediğini, siyasi bir tartışma niyeti olmadığını, seçimle ilişkilendirmeyeceğini ama soruları yanıtlayacağını söyledi.

Talat, Kıbrıs sorununun siyasi çekişmelerin üzerinde tutulması gereken bir konu olduğunu; birlik ve beraberliği en üst düzeyde tutup sorumluluğu omuzlamak gerektiğini belirtti. 1.5 yılı aşkın süredir kapsamlı çözüm için BM Genel Sekreteri'nin iyi niyet misyonu çerçevesinde müzakereleri sürdürdüklerini, 71 toplantı yaptıklarını, Kıbrıs sorununun tüm yönlerini ele aldıklarını ifade eden Talat, 21 Mart, 23 Mayıs, 1 Temmuz, 25 Temmuz 2008 tarihli ortak açıklamalar çerçevesindeki zemin üzerinde ilerlediklerini kaydetti.

Ortak açıklamaları tekrar hatırlatmakta fayda gördüğünü ifade eden Talat, iki toplumlu ve iki kesimli siyasi eşitliğin bulunacağı, eşit statüde Kıbrıs Türk ve Rum kurucu devletlerin olacağı, tek uluslararası kimliğe sahip federal ortaklık temelinde anlaştıklarını hatırlattı.

Talat, bulunacak çözümün hem Kıbrıslı Türklerin hem de Rumların haklarını gözeteceği ve eş zamanlı ayrı ayrı referandumlarla her iki halkın onayına sunulacağının da bu anlaşmalarda yer aldığına işaret etti.

Bugüne dek yönetim ve güç paylaşımı, AB ve ekonomi konularında ciddi ilerlemeler kaydettiklerini belirten Talat, 31 tane ortak belge ürettiklerini bildirdi. 40 yıllık müzakere sürecinde bu ortak belgelerin bir ilk olduğunu kaydeden Talat, yarım asırlık Kıbrıs sorununda sorunların kronikleştiğini, kapsamlı çözüme ulaşmanın zorlaştığını söyledi.

Rum tarafının çözüm olmadan AB üyesi olmasının dengesizliği Rumlar lehine büyüttüğünü ve Rum tarafının çözüm motivasyonunu azalttığını kaydeden Talat, referandumda Rumların hayır demesinin iki toplumda da çözüm heyecanına zarar verdiğini belirtti.

Halktan aldıkları güç ve Türkiye'nin tüm kurumlarıyla verdiği destekle müzakere sürecine ciddi ilerlemeler sağlandığını; uluslararası camiada geriye kalan konularda da uzlaşmaya varılarak kapsamlı çözüme ulaşılacağı konusunda beklenti ortaya çıktığını söyleyen Talat, dünyanın Kıbrıs sorununun en kısa zamanda çözümlenmesi beklentilerini ilettiğini kaydetti.

Talat, Kıbrıs Türk tarafının samimiyetinin kabul edildiğini ve 2004'ten beri Kıbrıs Türk tarafı aleyhine hiçbir BM belgesi yayımlanmadığına işaret etti.

Cumhurbaşkanı Talat, Kıbrıs Türk halkının 2004'teki çözüm ve uzlaşma iradesiyle uluslararası camiada ele geçirdiği moral üstünlüğü ve devam eden çözüm vizyonunun, siyasal ve hukuki alanda sonuçlarının alınmaya başlandığını, bu kazanımların zamanla artarak devam edeceğini söyledi.

Bu sonuçların Rum tarafının statükonun devam edemeyeceğini görmesine yardımcı olacağını ve çözüme motive edeceğini belirten Talat, yapıcı politikalardan Kıbrıs Türk tarafının kazançlı çıktığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Talat, müzakerelerdeki desteklerinden dolayı tüm kuruluşlara ve heyetine teşekkür etti. Süreç boyunca TC Dışişleri Bakanlığı ve her düzeyde yetkililerle uyum içinde çalıştığını ifade eden Talat, ileriki dönemde de yakın işbirliğinin süreceğine inandığını belirtti.

Talat'ın ardından müzakere heyetindeki temsilciler söz aldı.

NAMİ: "ÇAPRAZ OYA TÜRK TARAFI HENÜZ ONAY VERMEDİ"

Cumhurbaşkanı Talat'ın BM ve AB ilişlilerinden sorumlu Özel Temsilcisi Özdil Nami, müzakereler çerçevesinde kurulan çalışma grubu ve teknik komitelerin çalışmaları hakkında bilgi verdi.

Liderler seviyesinde toplam 71, temsilciler seviyesinde ise 100'u aşkın görüşme yapıldığını bildiren Nami, yönetim ve güç paylaşımı, AB ve ekonomi konularında ortak metinler hazırlandığını; 3 ana başlıkta 30 ortak metin hazırlandığını bildirdi.

Toprak ve güvenlik konularında ciddi yakınlaşma sağlanamadığı için ortak metin hazırlanamadığını kaydeden Nami, ikinci turda liderlerin temel uzlaşmazlık konularını ele almasının ve daha fazla yakınlaşmayı hedeflediğini söyledi.

Nami, yoğunlaştırılmış müzakerelerde daha fazla sonuç alınabilmesi, yönetim ve güç paylaşımındaki tam uzlaşı için 4 Ocak 2010'da kapsamlı öneri paketi sunduklarını hatırlattı. Türkiye'nin de desteğiyle sunulan bu paketin uluslararası alanda çok yapıcı bulunduğunu kaydeden Nami, Rum tarafının bu paketi kabul etmeyeceğini açıklamasına rağmen, yoğun görüşmelere yardımcı olduğunu ifade etti.

Paketin tüm unsurlarında henüz uzlaşıya varılmadığından başta çapraz oy sistemi dahil bazı konularda Kıbrıs Türk tarafının henüz onay vermediğini belirten Nami, kabulün gelişmelere bağlı olduğunu söyledi.

BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon'un ziyaretinin çözüme vurgu yaptığını kaydeden Nami, liderlerin de kapsamlı çözüme ulaşmayı teyit ettiğini söyledi.

Liderlerin ortak açıklamasının yankılarına değinen Nami, BM ve AB yetkililerinin açıklamalarından örnekler verdi.

ERHÜRMAN

Yönetim ve güç paylaşımı başlığındaki uzlaşmaları ve uzlaşılamayan noktalar hakkında bilgiler veren Tufan Erhürman da, 15'e yakın yakınlaşma kağıdı bulunduğunu söyledi.

Erhürman, kurulması planlanan federasyonda bulunacak devletlerin anayasaları, federasyonda yetki paylaşımının nasıl olacağı, federal devletin organlarının hangileri olacağı, dış ilişkiler ve vatandaşlık başlıklarında bilgi aktardı.

Erhürman, kurulacak devletlerin anayasalarının referanduma sunulacağını belirterek, devletlerin eşit statüde olacağını vurguladı.

Egemenlikle yakından ilintili bir noktanın yetki paylaşımı olduğunu da ifade eden Erhürman, eşitlikte ısrarlı odluklarını söyledi.

Yasama organında önemli oranda anlaşma sağlandığını, senato ve temsilciler meclisi olacağını, senatoda eşit temsiliyet bulunacağını anlatan Erhürman, senatoda karar alırken her kurucu devletin senatörlerinin en az dörtte birinin oyuna ihtiyaç duyulacağını belirtti.

TAK