Yangınlara karşı daha duyarlı olmalıyız

Kıbrıs adası bulunduğu bölge nedeniyle, yüksek derecede yangın riski altındadır. Geçmişten günümüze ülkemiz, yangın felaketinden önemli derecede etkilenmektedir.

Son yıllarda küresel iklim bozulması sonucu hava sıcaklıklarının artması nedeniyle, ülkemizde orman yangını riski daha da arttı.

Ormanlarımızın yangın felaketinden korunmasının 4 şartı vardır:

1.Yangın çıkmasını önleyici tedbirlerin zamanında ve ödünsüz alınması;

2.Yangının çıkış anında belirlenmesi ve müdahale edilmesi için önlem alınması;                   

3.Sabotajları caydırıcı yasalar çıkarılması ve uygulanması;

4.Yangın konusunda gereken işlemlerin yapılmasını sağlamayan yetkililerden hesap sorulacağının bilinmesi.

Ormansız ve ağaçsız bir dünyada insanların yaşaması mümkün değildir. Hele kurak ülkemiz için orman varlığı, yaşamsal önemdedir.

Yakın dönemde Avustralya, ABD, İspanya ve Kanada gibi bizden daha fazla olanaklara sahip ülkelerde çıkan orman yangınlarının, aylarca kontrol altına alınamaması, yayılan yangının söndürülmesinin çok zor olduğunu gösterir.

Çünkü, yangının yayılmadan kontrol altına alınamaması durumunda, sıcaklık aşırı derecede yükseldiği için, su ile söndürülmesi zorlaşmaktadır.

Yangın çıktığı zaman sıcaklık: ilk 5 dakikadan sonra yaklaşık 500 santigrat dereceye yükselir; Üç saat sonra yaklaşık 1100 santigrat dereceye ulaşır. Bazı yangınlarda sıcaklığın, 1500 ile 1700 santigrada çıktığı olmuştur. Bu sıcaklıklar, tuğlanın damladığı yani eridiği sıcaklıklardır. (Prof.Dr. Abdurrahman Kılıç 2010)

İşte bu nedenler, yangınla mücadelede başarının sırrı, hızlı ve erken müdahaledir. Yangına ne kadar erken müdahale edilirse yangını söndürmek o kadar kolay olur.

Yeni başlayan yangını bir kişinin bile kolayca söndürmesi mümkündür. Ancak büyüyen ve kontrolden çıkan yangının, on binlerce kişi tarafından bile söndürülmesi zorlaşmaktadır.

KKTC’de hükümetlerin çok kısa ömürlü olması ve devlet kuruluşlarındaki yöneticilerin de sık sık değiştirilmesi sonucu, her konuda olduğu gibi orman yangınları konusunda da köklü önlemler alınmamaktadır.

Bu yıl anavatanımızın Ercan hava alanında bir yangın helikopteri bulundurması, elimizi güçlendirmiştir. Fakat bizim de görevlerimizi yapmamız gerekir.

Çeyrek asırlık bir zaman diliminde konu ile ilgili STÖ’de görev yapan, yüzlerce makale yayınlayan, yabancı ülkelerde yapılanları öğrenmek için  literatür taraması yapan bir kişi olarak, yangın felaketinden korunabilmemiz için, maalesef ayni yapıcı uyarıları sık sık tekrarlamak zorunda kalmaktayım.

1.Orman yangınlarının yaklaşık %98’i insanlardan kaynaklanır. Bu nedenle yangın konusunda tüm TV’lerde etkileyici bilinçlendirme programları yayınlanmalı; 

2.Can yakıcı ve caydırıcı yasal düzenlemeler ile, çevreye sigara izmariti atılması alışkanlığının terk edilmesi sağlanmalı;

3.Elektrik kurumunun, ormanların içinden geçen elektrik hatlarını sık sık kontrol etmesi ve dallara temas eden kablo varsa, gereken düzeltmeyi yapması sağlanmalı; Bundan sonra ormanlardan havai elektrik kabloları geçirilmesine izin verilmemeli;

4.Yürürlükteki yasalar uyarınca, Ormanlarda  ve ormanlara yakın arazilerde  ateş yakılmaması sağlanmalı;

5.Yürürlükteki ‘6/1979 sayılı Arazi yangınları ile mücadele yasası uyarınca,  Karayolları Dairesi acilen yollardaki otları temizlemeli;

6.Belediyeler sorumluluk alanlarında bulunan yolların iki tarafındaki ve yerleşim yeri içindeki boş arazilerde bulunan kuru otları temizlemeli;

7.Bu yıl kavurucu sıcaklardaki olağanüstü artış dikkate alınmalı ve yaz ayları boyunca araçların ve piknik amacı ile insanların ormanlara girmesi yasaklanmalı. Ayrıca girişleri engelleyici önlemler alınmalı;

8.Ormanların gözetlenmesi  daha ciddi bir şekilde yapılmalı; Ormanları 24 saat gözetim altında tutmaya yarayan elektronik uydu gözetim sistemi onarılıp acilen devreye sokulmalı;

9.Yangın riskini artırması nedeniyle, ağaçlık alanların yakınına  çöp dökülmesine kesinlikle izin verilmemeli;

10.Orman dairesine  anavatandan ACİLEN yangın konusunda deneyimli birkaç uzman, ağır araç kullanan ve bakımını yapabilen teknisyen temin edilmeli. Ayrıca halen devlette meslekleri dışında görev yapmakta olan orman Mühendisleri idari tasarruf yöntemi ile Orman dairesine nakledilmeli. Orman dairesindeki münhaller doldurulmalı ve personel yetersizliği giderilmeli;

11.her yangın felaketinden sonra değerlendirme çalışması yapılmalı, yetersizlikler, yanlışlar, yangının çıkış nedeni ve sorumlular saptanmalı.

Kısaca belirtmek gerekirse, yeşil ciğerlerimizin yanmaması için, başta gözetim ve erken mücadele olmak üzere, gereken önlemler acilen alınmalıdır.