Covid-19'daki mutasyon aşı etkisini azaltır mı?

Avrupa Birliği ülkeleri 27-28-29 Aralık tarihlerinde aşılama çalışmalarına başlıyor... Güney Kıbrıs, ulusal aşılama planı çalışmalarına başlangıç tarihi olarak AB ile eş zamanlı 27 Aralık 2020 tarihini belirlerken, aşı ücretsiz ve isteğe bağlı uygulanacak. KKTC'de ise henüz açıklanan resmî bir planlama, başlangıç tarihi ve takvimlendirme mevcut değildir! Bu konuda üstü kapalı açıklamalar yapılıyor...

Temmuz ayında yapılan basın açıklamasında Güney Kıbrıs Rum kesimi Sağlık Bakanlığı, Kıbrıs'ın Avrupa Komisyonu'ndan Kıbrıslı Türkler de dahil olmak üzere 1 milyon 200 bin aşı istediğini bildirmiş ve geçenlerde de, Güney Kıbrıs Sağlık Teknik Komitesi Eşbaşkanı, komitenin Kıbrıslı Türk Eşbaşkanı ile telefonda görüşerek aşılanacak Kıbrıslı Türklerin sayısı hakkında bilgi talep edilmişti... KKTC tarafında bu konuda siyasi düzeyde nasıl bir yol izleneceği, nasıl bir karar alınacağı ile ilgi resmî bir açıklama henüz yapılmamıştır!

Güney Kıbrıs, aşıyı depolayacakları merkezlerinde gerekli düzenlemeleri yaparken, aşı önceliğini enfeksiyon riski yüksek olan savunmasız kişilerin aşılanarak, “mobil aşı” ekibi ile bu kişilerin yerinde aşılanacağı ile ilgili aşı çalışma planları ve altyapısı hazırlanmıştır. KKTC tarafında nasıl ve ne şekilde, yaşlı ve öncelikli kişilere ulaşılacağı ve nasıl bir “mobil aşı” ekibi oluşturulacağı ile ilgili net bir şey ortada henüz yoktur! “Mobil aşı” ekipleri oluşturmak önemlidir çünkü risk konumundaki kişiler kendi yerlerinde ve bölgelerinde aşılanması gerekmektedir, dünya bu doğrultuda çalışmalar yapıyor... Ülkemizde de, aşı israfına sebebiyet vermemek için, her bölgede bulunan kişi sayısı, gerekli aşı sayısı doğru hesaplanarak gerekli planlamaların tümü acilen yapılmalıdır! Aşıların kimlere yapılacağı önemli olduğu kadar, nasıl muhafaza edileceği ve bu kişilere hangi yoldan ulaşılacağı da önemli olduğundan her şeyin en ince noktasına kadar planlanması gerekmektedir! Peki tüm bunları planlamak için, KKTC'nin gerçek nüfusunu ve yapısını tam olarak, eksiksiz biliyor muyuz?

Adamızda tüm bu soru işaretlerine cevaplar aranırken, İngiltere, çok yakın zamanlı COVID-19 ile ilgili korkunç bir uyarı yayınladı... Başbakan Boris Johnson, ülkenin belirli bölgelerinde % 70 oranında daha etkili yayılan bir virüs olduğunu ve önlemlerin daha fazla yükseltileceğini duyurdu. Aşılama programı ile ilgili çalışmalarını sürdüren İngiltere'den, virüsteki değişim yani son yaşanan "mutasyon" ile ilgili yapılan açıklamalar ve virüsteki değişimin etkisinin daha da fazla olduğu ile ilgili resmi açıklamalar, tüm planlamaları, programları değiştirebilecek hayati derecede önemli ve çok yakından takip edilmesi gereken çok ciddi bir durumdur. İngiltere'de yaşanan bu son gelişme kafaları iyice karıştırdı!

Peki virüsteki değişim, “aşı etkisini azaltacak mı?” sorusunu akla getiriyor! Bu sorunun cevabı çok iyi değerlendirilip, ulusal planlamalar ve tedbirler bu doğrultuda tekrardan yapılandırılması gereken yeni bir sürece girmiş bulunuyoruz! Yani aşı olunsa bile bireysel ve toplumsal tedbirler elden bırakılmamalı, uygulamalar tekrardan gözden geçirilmelidir! Ülkesel ekonomik tedbirler ve uygulamalar da bu doğrultuda hazırlanmalıdır...

Şimdi, rotamızı İngiltere'ye çevirelim ve yaşanan son gelişmeler ile ilgili uzmanların dediklerine ve ortaya konan bilimsel açıklamaları anlaşılır dilde kısaca değerlendirelim...

Takvimler 19 ve 20 Aralık 2020 tarihlerini gösterdiği günlerde kamuya yapılan bilimsel açıklamalarda, güneydoğu İngiltere'de ortaya çıkan yüksek derecede bulaşıcı olan COVID-19'un varyantının, İngiltere'nin geri kalanına hızla yayıldığına dikkat çekilmiş, İngiliz bilim adamları ortaya çıkan yeni varyantı "VUI - 202012/01" olarak adlandırmış ve durumu Dünya Sağlık Örgütüne bildirmişti... Aslında, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı yetkilileri, viral genomik dizileme yoluyla yeni bir SARS-CoV-2 varyantının tanımlandığını 14 Aralık 2020 tarihinde DSÖ'ye bildirmişti…

İngiltere'deki COVID-19'un mutasyonu ile meydana gelen bu hızlı bulaşma oranı artışları nedeniyle uçuşların çoğu geçici süre durduğu yönünde yapılan açıklamalar, önemini korumaktadır! Uluslararası endişeleri ve korkuları artırmaktadır! Bu konuda yayınlanan raporların hepsi alarm niteliğindedir! Tüm dünya "korunma" adına, kendi içine kapanmaya başlayacak yeni bir döneme girmiş bulunuyor!

Yapılan bilimsel açıklamaların odak noktasında, İngiltere'de yaşanan bu son gelişmede, virüsteki değişimin aşılar için herhangi bir endişe oluşturup oluşturmadıklarını veya daha ciddi hastalığa neden olup olmadıklarının "belirsiz" olduğu yönünde hemfikir olunduğudur... Ancak, virüsün aşılara dirençli hale gelme yolunda endişelerinin arttığı yönünde yapılan bilimsel açıklamalar da dikkat çekicidir...

İngiliz hükûmetinin baş bilimsel danışmanı Patrick Vallance, yeni evrim geçiren bu türün "hızlı hareket ettiğini ve baskın bir varyant haline geldiğini" çok fazla mutasyona sahip olduğunu ve Londra'daki enfeksiyonların % 60'ından fazlasına neden olduğu ile ilgili önemli açıklamalar yapmıştır...

En büyük endişe, son zamanlarda yeni evrimleşen bu türün, ilaçlardan veya bağışıklık sisteminden kaçmasına yardımcı olmak için yüzeyindeki proteinleri değiştirerek mutasyona uğramasıdır! Uygulanan antikor tedavilerine direnç gösterdiği ile ilgili önemli bulgular da tespit edilmiştir... Yani anlayacağınız içerisinde bir tür "yapay zekâ" niteliğindeki birleşenleri olduğu ve karşılaşılan duruma göre hemen aktif hale gelerek daha bulaşıcı bir hale gelebilmesi... Aşı çalışmalarında gerekli ince ayarlamaların sürekli yapılması ve tüm değişiklikler çok yakından izlenmesi gerekmektedir... Aşılar şimdi etkili olsa bile, daha sonra etkisinin ne olacağı kesin olarak bilinmemektedir! Dünyada aşılara yatırım yapılmıştır, büyük paralar harcanmıştır ve tüm bu hazırlanan aşılar yararlı olsa da olmasa da bir şekilde insanlığa yapılacaktır!

Dünya Sağlık Örgütü, "Evrim Çalışma Grubu"nun şimdi B.1.1.7 olarak adlandırılan varyantın pandeminin seyrini nasıl etkileyebileceğini anlamak için İngiltere tıp yetkilileriyle yakın bir şekilde çalışıldığı açıklamasını yapmıştır... Evrimleşen bu türün varlığına Birleşik Krallık dışında Hollanda, Danimarka, İtalya, Belçika, Güney Afrika, Ukaranya ve Avustralya gibi ülkelerde rastlanmaya başlandığını fakat başka ülkelerde olup da henüz tespit edilememiş de olunabileceği vurgulanmaktadır... Ülkeler kendilerine göre tedbirlerini artırma yoluna gitmektedir…

Bilim adamları, B.1.1.7'nin iki yönünün endişe kaynağı olduğunu vurguluyorlar... Bunlardan birincisi, taşıdığı görülmemiş mutasyon sayısı... Diğeri ise, İngiltere'nin güneydoğusundaki diğer SARS-CoV-2 virüs türlerinden çok daha hızlı ve etkili yayılmasıdır!. Yani anlayacağınız yeni evrimleşen bu türün, yüzde 70 daha fazla bulaşıcı ve etkili olduğu öne sürülüyor! Bu yeni varyantın, çok endişe verici ve şu ana kadar pandemide görülen hiçbir şeye benzemediği yönünde çok önemli açıklamalar da yapılıyor! İngiltere, tüm bu açıklamaları ve tedbirleri artırmayı, emin olduktan ve bilimsel çalışmalar yaptıktan sonra açıklaması konunun ciddiyetini ortaya koymaktadır! Şu an tüm insanlığın kafası karışmış durumda, endişe, kaygı ve panik durumları had safhada...

Virüsteki değişimin "aşının etkisini azaltır mı?" sorusuna kesin cevap "belirsizliğini" koruyor! Ve ileride de "belirsizliğini" koruyacaktır! İnsanlığı “panik” durumundan koruma adına, bazı soruların gerçek cevapları maalesef açıklanmayacaktır! En önemli soruların cevapları asla kesin bilinmeyecektir! Sadece bilmeniz gereken kısmı size cevap olarak verilecektir! İnsanlık, birçok şeyin cevabını yaşayarak bulacaktır!

Sevgili dostlar, hiç kimse pandemide zafer kazandık demesin! “Pandemideki dönem ne oldum dönemi değil, ne olacağım dönemidir!”

Anlayacağınız, aşı çalışmalarından sonra da maske takma, el yıkama ve sosyal mesafeyi koruma konusundaki halk sağlığı tavsiyeleri ile ilave tedbirlerin değişmeyeceğidir! Bu bilinçle ve farkındalıkla yaşamaya alışmak, ileriye bakmak, bireysel ve toplumsal gelişmeyi bu doğrultuda yönetmek ve yapılandırmak zorunda olduğumuz, bir geleceğin olduğunu bilmek ve buna hazırlanmak, bu aşamadan sonra çok daha önemli olacaktır!

Yani dünyada hiçbir şeyin artık eskisi gibi olamayacağı kesin! Ülkemizde de hiçbir şey artık eskisi gibi olamayacaktır! Ne turizm sektörü artık eskisi gibi olacak, ne de yükseköğretim sektörü artık eskisi gibi olacaktır! Bunun yanında bu ana sektörlerden etkilenen ülkemizdeki tüm diğer yan sektörler! Bu bilinç düzeyine ulaşmamız, bu gerçeği kabul etmemiz, bireysel ve toplumsal olarak gerekli önlemleri almamız gereken hayati bir evredeyiz!