EkoFin

Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ
sukruumarbeyli@hotmail.com
Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ

Pandemide ve ekonomide 3. dalga kıyıya vurdu…

Yayın Tarihi: 15/02/21 07:00
okuma süresi: 5 dak.

Dünyada 3. Dalga başladı. Özellikle mutasyonlu virüs tüm dünyayı etkisi altına aldı. Tüm dünya kapanmalar ya da kısmi kapanmalar ile süreçleri kontrol altına almaya çalışıyor.

3. Dalga ve mevcut süreçlerden dolayı ortaya çıkan işsizlik ekonominin belini kırmaktadır. Türkiye’de de Covit-19’da 3. Dalga başlamış durumdadır. Bunun yanında artık ülkemizde de bu dalga kıyılarımıza ulaşmıştır. Bir an önce aşılanmalıyız. Sıkı bir aşı stoku yaratmalıyız ve kesin olarak siparişleri tedarik etmeliyiz. Bu süreçleri yapmaz isek sokağa çıkma yasakları ve işletmelerin kapanmalarının ancak zamanlarını uzatmış oluruz. Hem pandemi süreci hem işsizlik hem de sosyal huzursuzluk içinde bulunduğumuz kış ayında büyük sıkıntılar yaşanıyor. Salgının şiddetlenmesi durumu tüm dünyada olduğu gibi sokağa çıkma yasağını tetiklemektedir ve böylece ağır ekonomik kayba yol açmaktadır.

İlk iki dalgayı krediler ile idare eden kobiler ve küçük esnaflarında borç yükü aşırı derecede artmış durumdadır. Dükkân kapatma ve maaş ödeyemez duruma gelmişlerdir. Ekonomik reform ve destek paketleri ivedi bir şekilde devreye girmelidir. 1.Dalga bahardaydı sonrasında 2. Dalga ortaya çıktı yaz aylarında aslında bitmemişti ama öylece sürdü ve ekimde tekrardan baş gösterdi ve şimdide de 3. Dalga ile yeni mutant virüsler ile mücadele etmeye başladık. Bu virüsler çok daha hızlı bulaşıyorlar. Kesin kanıt olmamakla beraber hastalığın daha da ağır geçmesine olanak vermektedirler. Aşılar bu süreçte bağışıklık sistemini elbette güçlendirecektir; ama sürekli olarak yıllarca bu aşıları tekrarlamak zorunda kalacağımız büyük resimden görülmektedir.

Aşılanma sürecini hızlı bir şekilde yapmalıyız ama aşı da yok. Toplumun %70’ini 2 doz olarak aşılamalıyız ki sür bağışıklığı elde edelim yoksa pandeminin önüne geçemeyeceğiz. Bu da nüfusa oranlarsak 375 bin kişi olduğumuz varsayarsak 375 bin olarak varsayarsak 262,5 bin kişiye 2 doz aşı gerekecektir bu da 525 bin doz aşı gerekeceğini göstermektedir. Süreçte kritik ay mart ayı, şubat ayı bir şekilde zaten heba olmuş durumda. Ben sağlıkçı değilim bu konuda bir şey diyemem ama ekonomik açıdan bakıldığında salgının artışı devam ettikçe işletmelerin açılması çok zor görülmektedir. Bunlar kehanet değildir tarafsız olarak sadece bir değerlendirmedir. Keşke yanılsam da her şey iyiye doğru gitse ahh…

Dediğim gibi aşılanma süreci için hızlı bir şekilde aşıların dozları tedarik edilmelidir ki nisan ve mayıs ayına kadar süreçleri tamamlayıp bir şekilde önümüze bakalım. Özellikle turizm sektörü için bunları yapmaz isek birinci treni kaçıracağız ki bu da ilk rezervasyonlardır ve en karlı kısımlarıdır. Turistlerin ilk bakacağı vaka sayılarıdır. Yazın salgının kontrol altına alınacağı beklenmektedir. Planlama yapmaz isek ve hazır olmazsak ağustos ve eylül ayı geç turistleri yani son treni hedefleriz onlarda çok kar bırakmayan kesimdirler ki en son trene binerler. Bu durumda turizm sektöründe de istihdam artışı için yeterli olmayacaktır.

Ekonominin temel dengesinin formülü olarak şöyle düşünebiliriz. İstihdam harcanabilir gelir artışına neden olur. Harcanabilir gelir artışı ise tüketimi artırır. Tüketim artınca üretim artar, üretim artınca ise yatırım artar. Bu dengedeki yerler değiştiği anda zincir kırılır. Demek istediğim istihdam önemli bir yer tutmaktadır. İstihdam süreçleri bu pandemi sürecinde işsizlik süreçlerine yerini bırakmıştır ve ekonomi ağır bir darbe almıştır. Kredilendirme ve vergi öteleme süreçleri ciro yapamayan esnaf için çözüm değildir. En basit bir restoranda bile 3 kişi işten çıksa 9-12 kişi arası geçim sıkıntısına düşmektedir.

Bir an önce eldeki bütçe ile aksiyon planı oluşturup ekonomiye nefes aldırtacak ödemeler ile aşılanma süreçleri ile salgını kontrol altına getirmek için çalışılmalı,  ekonomiye can suyu olacak sektörler için açma planlarını yapmamız gerekmektedir; yoksa bırakın dalgayı tusunami bizi vuracaktır.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ yazıları