EkoFin

Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ
sukruumarbeyli@hotmail.com
Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ

Dolar dünyada değer kaybederken, Türk Lirasına ne oldu şimdi?

Yayın Tarihi: 31/05/21 07:00
okuma süresi: 4 dak.

Evet, son dönemlerde Türk Lirası değer kaybetmeye devam ediyor. Peki ama neden böyle? sürekli olarak dalgalanmalar devam ediyor, kurlar devamlı olarak hareketlerine devam ediyor.

Amerika Merkez Bankası (FED) para politikasına bakacak olursak nisan ayı enflasyon verilerinde Amerika’da %0,8 oranının görülmesi yıllık enflasyonu TÜFE’nin %4,2 ulaşması özellikle 2008 yılından sonraki süreçlerde değerlendirildiği zaman en yüksek enflasyon oranını yakaladıklarını göstermektedir. Amerika’nın genel hedefi %2 enflasyon oranı idi ama şu an %4,2 ile tehlike çanları çalmaya başlamış durumdadır. Ciddi bir tehdit oluşmuş durumda ve genel olarak dünyada Amerikan Doları diğer para birimleri karşısında değer kaybetmeye devam etmektedir. Bu süreçte Amerika’nın politika faizi 14 aydır ayni yerde %0,25 bandında devam etmektedir. Amerika’ya göre bu süreçler geçici ama bu enflasyondaki sıçrama da baskı unsuru olarak devam ederse bu durumda, Amerika Merkez Bankası faizleri yükseltebilir ya da genişletici para politikasını sıkabilecek süreçleri yaşatabilir.

Eğer Amerika politika faizini artırırsa, gelişmekte olan ülkelerdeki kişiler güvenilir liman olarak aldıkları yüksek faizlerdeki risklerden vazgeçip dönüş yapabilirler; yani tekrardan diğer gelişmekte olan ülkelerdeki paralarını bozup dolara dönerek çıkış yapabilirler. Bundan dolayı da diğer ülkelerdeki paralar değerlerini yitirirken bu defa ibre ters dönüp dolar değer kazanacaktır.

Bu süreçler mevcut ülkelerde kısa vadede dış borçları olan ve rezervleri düşük olan yeteri kadar bulunmayan ve özellikle risk primi olan (CDS) rakamları yüksek olan ülkeleri maalesef büyük oranda etkisi altına almaktadır. 2021 yılı başında dolar 7.44 iken şu an 8.57 seviyelerini test etmiş durumdadır. 5 aylık süreçte yaklaşık %15 değer kaybı oluşmuştur.

Türkiye’de tüketici güven endeksindeki düşüş TL değer kaybına bağlı olarak ortaya çıkarken dolarizasyon bu süreçte büyük bir etki yaratıyor. Dolara bağlı olmasanız bile sizler de ölçümlerinizde mutlaka bir şekilde doları baz alıyorsunuz.

Peki ama o zaman dünyada dolar değer kaybederken neden TL dolar karşısında eriyor? sıkıntımız bu değil mi?

CDS primi! Ülkenin risk derecesini ölçen bu prim genel olarak 300 baz puan üzerinde olduğu zaman tehlike çanları çalıyor ve özellikle son zamanlarda Türkiye’nin 400 baz puan üzerinde bulunduğu bu süreçte maalesef dünyadaki en riskli üç ülkeden birisi olmuş durumundayız. Bu da puandan dolayı aşırı riskli olarak görünmemizi sağlar iken Türkiye’de ekonomi ile bağlı olarak hem ekonomi içi hem de ekonomi dışı birçok risklerin yüksek olması bu CDS risk priminde sürekli olarak artışları ortaya çıkarmaktadır. Bundan dolayı bu risk primlerini düşürmeye çalışarak başlamalıyız.

Enflasyon rakamları, ekonomik büyüme, makroekonomik veriler, reformlar, istikrar, yatırım iklimleri gibi süreçleri iyi takip edip özetle kısacası bu durumlarda ne yapılıyorsa tam tersini yaparsanız CDS priminiz de düşecektir. Eğer CDS primi düşerse arkasından ülkeye sermaye girişleri hızlanacak, döviz kurları düşecek ve faizlerde gerileme oluşacaktır. Yatırım yapmak isteyen kişiler de beraberinde gelmeye başlayacaktır. Sürdürebilir ekonomik planlama, sıkı para politikası, reformlar ve enflasyon oranları için mücadelenin devam etmesi bu durumlarda büyük önem taşımaktadır.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ yazıları