Dünyada genişletici para politikası var iken; bu haldeysek vay halimize!

Dünyada pandemi sürecinin başlangıcından itibaren parasal genişleme politikalarını uygulamaktadır. Dünyada aşırı bir likidite piyasaya pompalanmış durumda. ABD pandemi öncesi 3,7 trilyon dolardan pandemi döneminde ise 7,9 trilyon usd parasal genişleme hacmi ve Euro bölgesi pandemi öncesi  4,7 trilyon euro iken pandemi sonrası dönemde 7,7 trilyon euro parasal genişleme sağlamışlardır. Ekonomik canlanma, mali genişleme süreçlerine paralel olarak bu kadar hacim ve döviz özellikle çok zor ve sıkıntılı olan taşımacılık ve kargo süreçleri  pahalılaşan fiyatları ile darbe alan küresel ticaret ile birlikte hareketlenmeye başladığı bu günlerde likit paralar her yerde dünyada dolaşmaya başlamışken, sıcak döviz girişleri ve gelişmekte olan ülkelere akan bu paralar ortada iken bu durumda olmamız düşündürücü ve kaldı ki politika ters döndüğü zaman sıkılaştırıcı ve daralan bir para politikasına geçileceği zaman işte o zaman vay halimize ne yapacağız? o dönemlerde onlar da ayrı bir dert olacaktır.

Pandemi döneminde mali genişlemenin GSYH’ye oranlarına G20 gelişmiş ülkeler bazında bakacak olursak ülkeler olarak bakacak olursak ABD %22,15, Japonya %14,08, İngiltere %8,71, İtalya %7,87, Fransa %6,82, İspanya %6,33, Kanada %12,25, Kore %3,99 ve Almanya %9,81 oranlarında destek yaparken bunun yanında G20 gelişen ülkelerden Brezilya %7,62, Güney Afrika %5,09, Çin %4,68, Hindistan %2,96, Endonezya %2,74, Meksika %0,21, Suudi Arabistan %0,40 ve Türkiye ise %1,55 oranında katkı koydular.

Diğer taraftan bakacak olursak ülkelerin likidite desteklerinin GSYH’ye oranları G20 gelişmiş ülkeler İtalya %35,20, Almanya %27,80, İngiltere %16,14, Fransa %15,61, İspanya %14,40, Kanada %4,02, Kore %10,18, ABD %2,44 ve Avusturya %1,78 ve diğer taraftan G20 gelişen ülkeler en çok Türkiye %9,37, Brezilya %6,15, Hindistan %5,10, Güney Afrika %4,08, Arjantin %1,97, Rusya %1,47, Çin %1,31, Endonezya %0,88, Suudi Arabistan %0,84 oranında GSYH’ye likit destek yaptılar.

 Pandemi sürecinde ABD’de %0,2 olan enflasyon oranının %4,9 olması geçici olarak değerlendirilse de düşündürücüdür. Bunun yanında ABD’de 10 yıllık tahvil faizleri ise %1,52 oranlarında seyrederek enflasyon oranlarındaki çıkıştan dolayı artış yönünde devam etmektedir.

Dünya ekonomik platformunun ülkelerin büyüme tahminlerine baktığımız zaman 2021 yılı sonunda,  Euro bölgesi %4,4, ABD %6,4, Japonya %3,3, Çin %8,4, Hindistan %12,4, Brezilya %3,7 ve Türkiye %6 olarak öngörmüştür.

Türkiye’de son bir yıllık kredi artış hacimlerine bakacak olursak Haziran 2020 yılında KGF destekleri ile de %49,3 oranında artış yaşanmıştır. Yukarıdaki oranlara bakıldığı zaman likidite desteğinin ne kadar çok yapıldığı da hissedilir olmuştur.

Türkiye’nin CDS primlerinin ne kadar önemli olduğu kamu reformu, cari açık, bütçe açığı, demokrasi, dış borçları, dış yatırımcıları, ülke kredi derecelendirme notları v.s gibi veriler yanında enflasyon rakamları, ekonomik büyüme, makroekonomik veriler, reformlar, istikrar, yatırım iklimleri gibi süreçlerin iyi bir şekilde yönetilmesi ve planlanmasının yapılması çok büyük ölçüde ivedilikle gerekecektir.