EkoFin

Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ
sukruumarbeyli@hotmail.com
Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ

Amman! enflasyon faizi geçti; Faiz düşürülürse ne olur?

Yayın Tarihi: 06/09/21 07:00
okuma süresi: 5 dak.

Enflasyon Türkiye’de ağustos ayında %19,25 seviyelerini görürken, politika faizi olan %19 oranının üzerinde seyrederek negatif reel faiz sürecini başlatmış oldu. Özellikle gıda enflasyonu %29 oranları gördü ve yaklaşık iki buçuk yılın en üst rakamlarını yakaladı.

Türkiye’de gıda ve alkolsüz içecekler grubunu baktığımız zaman %22,9 oranlarında artış görülürken diğer taraftan %1,79 ile alkollü içecekler ve tütün grubu, %4,79 ile haberleşme, %7,47 ile giyim ve ayakkabı ve en sonda ise %10,75 ile eğitimde artış oldu.

Diğer taraftan ağustos ayında tüketici enflasyonu TÜFE ile üretici enflasyonu ÜFE arasındaki makas açılmaya devam etti ve %26,27 oranında bir fark ortaya çıktı. Ağustos ayı verilerine göre TÜFE %1,12 bir önceki aya göre artış yaşayarak %19,25 olurken, üretici fiyatları bir önceki aya göre ise %2,77 yükselerek ÜFE ise %45,52 oranında gerçekleşti.

Burada önemli olan gelecek bir yıl içerisinde enflasyon beklentilerinin bu seviyelerde kalacak olması yönünde diye bir beklenti var ise gerçekten durum vahim olacaktır. Enflasyonun bu seviyelerde kalması ya da yükselmesi ile Tüketici fiyat endeksi TÜFE’de yukarı yönlü yükselmeye devam edecektir. Aslında ağustos ayında enflasyonun düşmesi tahminleri vardı ama maalesef bu da gerçekleşmedi. Çekirdek enflasyonda biraz olsun düşüş var ama o da enerji miktarları ve özellikle ÖTV vergilerden dolayı ortaya çıkmıştır. Gerçek anlamda mevsimsel mi yoksa değil mi? onu da ancak gelecek aylara bakarak anlayacağız. TÜFE’ye baktığımız zaman film farklı ama yine de gözlemleyeceğiz. Sepette karıştırılan toplam 418 tane malın 307’sinde yükselme var ki bu durumda aslında iyi görülmüyor.

Talebin canlandığı süreçlerde üreticiler piyasaya mecburen fiyat artışlarını yansıtacaktır. Eylül ayında Merkez Bankası faiz indirimi yapma sinyalleri vermişti; ama enflasyonun düşmemesinden dolayı şimdi bu kararı verirken faizi düşürürler mi? faizi sabit tutarlar mı? o merak konusu, çünkü enflasyonda düşüşle ilgili herhangi bir kanaatimiz oluşmadıysa ve faizi bu durumda düşürürlerse, önce olacak olan dövizdeki artış ortaya çıkacaktır, ardından döviz kaynaklı girdi maliyetleri ile enflasyonda artış ile yükselmeler devam eder ve buna paralel olarak da faizlerdeki artış devam eder. Enflasyon oranları yukarı yönlü giderken istenilen şekilde gitmediği bir gerçektir. Yurtdışından fiyat artışları devam ederken, dünya gıda fiyatları endeksi yukarı yönlü devam ediyor. Bu ayki faiz kararından bir önceki gece de Amerika Merkez Bankası FED ’in kararı vardır. Ters bir karar çıksa bile tekrardan kararı gözden geçirmek için zaman olacaktır. Hemen akabinde buna paralel olarak da bizim faiz kararımızı bekleyeceğiz. Genel olarak aralık ayı sonuna kadar beklenen 300 baz puanlık faizde bir düşüştü ama şimdi ne olur bilinmez? Bu durumda faizler sabit de kalabilir, bunu da 2 haftaya kadar faiz kararı ile birlikte göreceğiz.

TCMB'nin ağustos ayı toplantısında enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar politika faizi, güçlü dezenflasyonist etkiyi muhafaza edecek şekilde, enflasyonun üzerinde bir düzeyde oluşturulmaya devam edileceği yönünde açıklama yapmıştı.

Son olarak kısa bir özet geçecek olursak faiz enflasyonu hem artırır hem de azaltır; iki yönlü su kanalı düşünün ve bu kanallar birbiri ile zıt yönde çalışmaktadır. Öncelikle faiz üretici açısından bakıldığı zaman bir borçlanma maliyetidir. Faiz arttığı zaman borçlanma maliyeti de artar, bu ürünlerin satışları üzerinde etki göstermeye başlar ve enflasyonist bir baskı oluşturur. Diğer yandan bakacak olursak çok daha uzun vadelerde ise yüksek faiz ve döviz kurları talebi aşağıya çekerken enflasyonun aşağı yönlü gidip azalmasını tetikler. Dediğim gibi su yolunu bulacaktır. Ekonomi kıt kaynakları etkili kullanmaktır ama bununla beraber makroekonomik verileri iyi bir şekilde dengeli olarak kullanarak süreçleri ortaya çıkaracaktır.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Yrd. Doç. Dr. Şükrü UMARBEYLİ yazıları