Rus ve Ukrayna savaşının ekonomi rüzgarları

Rusya ve Ukrayna savaşının etkileri aslında global ekonomiye büyük darbe vurmuş durumda. Kendi aralarındaki savaşın etkileri aslında tüm dünyayı sarmış durumdadır. Savaş devam ettiği sürece ekonomik süreçlerdeki kayıplar daha da artarak devam ederken, tüm dünyaya etkileri daha da derinleşecektir.

Genel olarak bakacak olursak bu savaşın en önemli ve en çok etki yaptığı değişim süreçlerini , emtia, gıda, borsalar, ticari firmalar ve küresel büyüme oranları olarak sıralayabiliriz. Aslında bakacak olursanız bu maddeler zaten hayatımızın vazgeçilmezi ve dünyanın bir döngüsü, tamamen ekonomik çarkları döndüren elementlerdir.

İlk başta savaşın başlaması sürecinde doğalgaz ve petrol fiyatları bir anda fırlamıştı. Rusya dünyanın en büyük ihracatçılarından biri sonuçta ve bundan da kaçmak pek de mümkün olmazdı. Özellikle son 14 yılın en yüksek seviyelerini Brend Petrol’de 7 Mart tarihinde 139 dolar olarak yakalar iken sonrasında tekrar 110 dolar seviyelerine gerilemişti. Avrupa göbeğinden bu konuda Rusya’ya bağlı.

Diğer taraftan gıda krizi, zaten çok önemli bir konu ve gelecek için de aslında iyimser bir tablo yok. Fakat Dünyadaki ekmek sepeti diye tabir ettiğimiz Rusya ve Ukrayna’nın küresel buğdayın yaklaşık %30’unu karşıladığını düşünürsek kayıpların çok büyük bir düzeyde olacağının da sinyallerini almış olmamız lazımdır. Bu durumda buğday, arpa, mısır ve diğer tahıllı ürünleri biraz olsun üretemeyen ülkeler ise ne kadar risk altına girecek bir de bunu düşünün. Bir de dip not vereyim, Rusya’dan en fazla buğdayı ithal eden ülke Türkiye. Arzdaki eksiklikten dolayı gıda ve yemde ise %30’a yakın zamlar devam edecektir. Bir de savaşta darbe alan tarımsal arazilerin azalması ise gelecekte daha da sıkıntılı günlerin habercisidir.

Piyasalar ise dalgalanmaya devam ediyor. Borsalar ise sürekli hareketli devam ediyor. Özellikle Rusya’nın Swift sisteminden çıkarılmasından sonra Rusya’nın 300 milyar doları dondurulmuş durumda bekliyor.Rusya’da bulunan mevcut reel sektördeki firmaların ülkeden çıkışları da hızlandı. Bu kadar ekonomik yaptırımlar ve siyasi baskılar sayesinde dünya devleri farklı farklı sektörlerden çıkışları yapmaya başladılar.

IMF Başkanı Georgieva, yaptığı açıklamada savaş nedeni ile küresel ekonomideki büyümenin yavaşlayacağını belirtti. Küresel ekonomi büyüme tahminleri gittikçe düşerken %4,4 oranının da altına düşecek gibi görülüyor. Ayrıca diğer açıklamalarda “Tüm küresel ekonomi, krizin etkisini, büyümenin yavaşlaması, ticaretin sekteye uğraması ve yükselen enflasyonla hissedecek ve de özellikle en yoksulları etkileyecek” sözü çok manidar oldu.

Ekonomik Kalkınma Örgütü ise krizin, Avrupa ülkelerinde GSYH’yi %1,08 oranında aşağıya çekeceği ve ABD için ise %0,9 civarına yakın oranda düşüş yaşayacağı tahmin edilmektedir. Genel olarak bakacak olursak küresel büyümde ise %1 oranında savaş nedeni ile daralma olacağı öngörüleri devam ediyor.

Evet, gördüğünüz gibi en ufak bir savaş ve en ufak bir virüs ya da en uzak mesafe, fark etmez tüm dünyanın tamamını etkiliyor. Bu durumda ülkeniz ne kadar güçlüyse o kadar daha rahat, daha refah ve ekonomik gücü bakımında ayakta kalıyor. Gıda krizine karşı kayıtsız kalmak gelecek için büyük bir intihar olacaktır. Tarımın önemini bir kez daha vurgulamak istiyorum.

Gelecek, kendi kendine yetecek olan ülkelerindir. Tabi ki her alanda yetemeyiz ama mutlaka hayatı idame ettirebilecek şekilde bir organizasyon planı yapıp şimdiden çalışmalara başlamalıyız. Görünen o ki dünyanın dönüşü artık eskisi gibi değil ve artık bu dönüşe uyum sağlamamız gerekiyor. Kıbrıs da bu döngünün içerisinde bulunuyor…