Erdemin icadı

Yirmi dört saatlik günler ve yedişer günlük haftalar tertipleyen ilk takvimin günümüzden yetmiş yüzyıl önce eski Mısır'da yapıldığını hatırlarsanız, gök bilgisinin eski Mısır'da ne kadar gelişmiş bulunduğunu bütün gerçekliğiyle anlamış olursunuz.

Dünyanın hala kullandığı bu yapıyı bulanlar bundan da önemli bir şey bulmuşlardı aynı zamanda:  “Erdem”.

Bütün dinlerdeki erdem kurallarını toplayın. Sonra da bunları papirüs tomarlarında gizlenen eski Mısır Ölüler Kitabı’nın, ölümden sonra Oziris'in muhakemesinde okunan, aşağıdaki bölümüyle anlayarak karşılaştırın. Göreceksiniz ki, iyi insan olmanın ve erdemin de bulunması o yıllara rastlar.

*

“Hiç kimseye kötülük etmedim. Yakınlarımı bahtsızlığa sürüklemedim. Gerçek evinde alçaklık etmedim. Kimseyi gücünün dışında çalıştırmadım. Benim yüzümden kimse korku duymadı, yoksulluk ve acı çekmedi, bahtsız olmadı.
Tanrıların kötü gördükleri şeyleri hiçbir zaman yapmadım. Kölelere kötü muamele ettirmedim. Kimseyi aç bırakmadım. Kimseye göz yaşı döktürmedim. Kimseyi öldürmedim. Kimsenin kahpece öldürülmesini emretmedim. Kimseye yalan söylemedim. Hiçbir utandırıcı davranışta bulunmadım. Zina etmedim. Yiyecekleri pahalı ve eksik satmadım.
Terazinin dirhemi üzerine hiçbir zaman elimi bastırmadım. Teraziyle tartarken hiçbir zaman hile yapmadım. Süt çocuklarının ağızlarından sütü uzaklaştırmadım. Hayvanları çalmadım. Tanrı'nın kuşlarını ağ kurup avlamadım. Ölmüş balığı tutmadım. Hiçbir arkın suyunu başka yöne çevirmedim. Ben temizim, temizim, temizim.”

*

Eski Mısır'daki ‘ölümden sonra yaşama’ düşüncesi, ölümden sonraki hesaba çekilmeyi ortaya koymasından dolayı yaşarkenki erdemi değerli kılan temeldir. Çünkü, ölümden sonra sonsuza kadar mutlulukla yaşayabilmek için dünya üstündeki çok kısa süreli erdem sınavını başarıyla vermek gerekir. İnanışlarına göre bu sınavı başarıyla veremeyenler, öldükten sonra yeniden öldürülüp yok edilirler. Tanrı Oziris tahtında oturmaktadır ve önündeki terazinin bir kefesinde dirhem yerine hakikat vardır. Yaşam böyle ölçülmektedir.

Erdemin bulunması 70 yüzyıl önceye rastlar ama kaybedilmesi bugündür!