Arşiv tutmak

Dünya döndükçe kaçınılmaz olanı yaşarız. Zaman geçer. Kişisel hayatlarımızın katkıları ile ailemizin, ailelerimizin katkılarıyla toplumumuzun ve toplumların katkıları ile dünyanın tarihi, geçen bu zamanla yazılır. 

Geçmiş, eskimiş bir şey değildir. Değer kazanan ve bugünü bize anlatan temellerdir. Her geçmişte kalan tarih olmasa da bir çok olgu, olay ve kavram tarihtir, bugün ve yarın için bilinmesi gereken değerlerdir.

Bunu bize yansıtan en önemli bilim elbette tarih biliminin kendisidir.  Ancak, arkeolojiden tutun da antropolojiye kadar bir çok başka bilim tarihe destektir. Bunlar ve benzer bilimler aracılığı ile bizler, geçmişlerimiz hakkında bilgi edinirken, dünyanın her konudaki temelleri ile ilgili bilmemiz gerekenleri alıp bugünün aydınlanmasını sağlayabiliriz. Aksi halde geçmiş denen kavram değersizleştikçe, bilinemedikçe, ilerleme yavaşlar, hatta durur. Çünkü tarihi bilmeden ilerlemeye çalışmak, tekrara düşmektir.

Bahsettiklerimin en önemlisi, aslında tarihin araştırılmasında yol açması ve bulunanların geleceğe taşınabilmeleri için “arşiv tutmaktır”.

Tarih kadar önemli bir şeydir arşiv. Geçmişi belgeleme, kalıcı kılma, yaşatma ve araştırılabilir kılma arşivin gücüne bağlıdır. Aksi halde tarih tıkanır. Yaşandığı yerde kalır. 

Örneğin britishpathe.com gibi bir site bize, kendi ülkemizde bile olmayan görüntü arşivi sunarken, bunları, 100 yıldır bu görüntüleri alanların başarısı ile sunmaz. Onu arşivleyen, koruyan ve bugünler için saklayanların da başarısı ile sunar.

Ülkemizde ne yazık ki bir çok estetikle ilgilenemeyecek kadar “iki aylık maaş periyodu arasına sıkışan” devlet yapısı yüzünden, kişisel ilgi ve hassasiyet dışında arşive önem verildiği söylenemez. Devlet arşivciliğinde de önem, yine birimlerdeki kişilerin başarısıdır. Devletin arşive verdiği önemle ilgili bir başarı değildir. Oysa araştırmacılar sadece devletin değil özel arşivlerin de saklanmasına önem verir. Çünkü mihenk noktaları ile halka sunulan resmi tarihin aralarını ancak böyle doldurabiliriz. Arşiv tutmak ve paylaşmak medeni bir eylemdir. 

Daha fazla kayıp vermeden bu bilince erişilmesini dilerim.