Yeni Başbakan'ın ilk işi vergi olsun

Yayın Tarihi: 23/10/20 10:18
okuma süresi: 5 dak.

İngiltere ve birçok Avrupa ülkesinde vergi ödemek bir şereftir. Vergi kaçırmak hem toplum içerisinde büyük bir ayıp hem de en sertinden cezalandırılan bir suçtur.

Özellikle İngiltere’de vergi dilimleri ve vergi sistemi öyle bir ayarlanmıştır ki vergi kaçırmak gibi bir yola başvurmanız ne mümkündür ne de gereklidir.

Şirket o yıl çok kâr etmişse, ya da edecek gibi görünüyorsa, vergi sistemi sizi yatırım yapmaya zorlar. ‘Vergi ödeyeceğime yatırım yapayım’ dersiniz ve para harcarsınız. Harcanan para sisteme dahil olur, alım yaptığınız kuruluşlar bu sefer kârlarını artırır, vergi öder, ya da yine vergi ödeyecek insan çalıştırmaya başlar. Bu da ekonomik canlılık yaratır.

Aldığınız araba, oturduğunuz ev, kredi kartınızdan yaptığınız harcama zaten kayıt altında olduğu için, az kazanmış gibi gösterip, az vergi vererek, lüks bir hayat sürdürmeniz de asla mümkün değil. ‘Harcayacaksan, vergilendirilmiş kazancını harcayacaksın’ diyor İngiliz.

Vergi vermeyen, eksik ödeyeni ya da vergi kaçıranı Büyük Britanya Vergi Dairesi takip etmez. Mali Müşavirlere takip ettirir. Onlar hataya ya da daha ağırından vergi kaçırma suçuna iştirak ederlerse, hem mükellef hem de mali müşavirin işi gerçekten duman.

Esnek yaklaşımlarla da işlerinin bir kısmı nakit ya da kayıt dışı olan işletmelere de kayıt altına girmeleri konusunda bir kez fırsat vermesini de bilir İngiliz. Bizde arada sırada çıkan ve hemen her defasında aynı kişilerin yararlandığı aflar İngiltere’de sürekli var ancak bir işletme bir kere yararlanır. İkinci kez Vergi Müfettişi ile muhatap olmuşsa vay haline.

Bireysel gelir vergisi, kazanca göre yüzde 45’e kadar çıkabilir mesela İngiltere’de.

Çok kazanıyorsan çok ödeyeceksin diyor. Yani çalıştığın 300 günün 135 günü devlet için çalışıyorsun.

Bunu yaptın mı. Bir başka ifadeyle vergini ödedin mi, ‘vergi veren’ yani ecnebicesi ‘Tax Payer’ olarak devletin ve kurumlarının sahibi oluyorsun.

Sağlık, eğitim, güvenlik, yol gibi hizmetler için bir penny ödemek durumunda değilsin. Özel sektöre, ‘Parasını verdim hesap sorarım’ diyoruz ya, İngiltere’de vergi veren aynı tavırla devletin kurumlarından hesap sorabiliyor. Doğrudan vergi düzenli ve adil bir biçimde toplandığı için ise dolaylı vergileri yükseltmeye gerek kalmıyor.

Yani yol vergisi bizdeki gibi astronomik değil. Ya da pasaport fiyatları. Gelirine bakılmaksızın herkesin eşit bir şekilde bir hizmet almak için devlete ödediği vergilerden bahsediyorum.

Şimdi gelelim bize. 2019 vergi listesine baktım uzun uzun.

İsimlerin çoğu tanıdık. Yaşam standartları ve ödedikleri vergiler birbiri ile son derece alakasız. Çok vergi veren şirketler kurumsal oldukları için vermek zorunda kalmışlar, az ya da hiç vergi vermeyenler ise bir yolunu bulmuşlar belli ki.

Peki sonunda ne oluyor. Çok vergi vermesi gerekenler az, az vergi vermesi gerekenler de hiç vermeyince. Ortaya bir açık çıkıyor.

Açık, devletin hizmetlerinin aksamasına, dolayısıyla da yurttaşın, devletten vergileri karşılığında alması gereken hizmetleri özel sektörden yeniden para ödeyerek alması noktasına işi taşıyor. Özel okul, özel hastane, özel hayat sigortası, özel güvenlik, özel bakım vs vs. bunlar da vatandaşın en büyük gider kalemlerini oluşturuyor.

Diğer taraftan açığı kapatmak için, gelirine bakılmaksızın herkesin eşit bir şekilde ödediği dolaylı vergilere yüklenmek zorunda kalınıyor. Bu da büyük bir eşitsizlik ortaya çıkarıyor.

Bu ülke adam olmak istiyorsa, her şeyi bir kenara bırakıp, daha adil, daha eşitlikçi, daha çalışabilen bir vergi sistemi kurmalı.

Bu çözülünce göreceksiniz ki birçok sonumuz kendiliğinden çözülecek.

Yeni Başbakan ilk iş olarak vergi işine baksın.

#mesajınızvar
Levent ÖZADAM'dan
#mesajınızvar
Gözden Kaçmadı
#gozdenkacmadi

Yorumlar

Dikkat!
Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.

Diğer Rasıh REŞAT yazıları