İnsandan kurtulan doğa bugünlerde iyileşiyor

Koronavirüs pandemisi nedeni ile insanların evde kalması yönünde çağrı yapılan bir dönemde doğa, insansız günlerin tadını çıkarıyor. Yaban hayvanları doğada kendini göstermeye başladı, doğa bu süreci insan müdahalesinden uzakta geçiriyor.

Herpetolog, Taşkent Doğa Parkı Kıbrıs Çevre Eğitim Merkezi Direktörü ve Çevre Eğitimi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Nazım Kaşot, içerisinde bulunduğumuz sürecin insanın doğa ile arasındaki ilişkiyi ve doğanın önemini sorguladığı bir dönem olduğuna dikkat çekti. Sürecin insan ile doğa arasındaki ilişkiye ve doğal ile yaban hayata nasıl yansıdığını Kıbrıs Postası’na değerlendiren Kaşot,  “doğayı hiç tükenmeyecek, zannedip ciddi bir baskı yaratılıyordu, bu da doğal kaynaklara olumsuz yansırken, doğa tükenme noktasına gelmişti. Doğa bu dönemde çok büyük ferah etti” yorumlarında bulundu.  Çevre ve doğa eğitiminin önemine dikkat çeken Kaşot bu süreçte insanların “Doğanın değerini anladık mı? Anlamaya yaklaştık mı?” diye kendini sorgulaması gerektiğini belirterek, doğal güzelliklerin önemini çözüp doğal yaşamın insan hayatı için öneminin farkındalığının artırılmasında çözümün eğitimden geçtiğini ifade etti.

“DOĞAYI KORUYABİLMEK, DOĞAYI TANIMADAN GEÇER BUNUN İÇİN DE EĞİTİM GEREKİR”  

1970lerden sonra yaşanılan ciddi çevre sorunlarının su yüzüne çıkması ile dünyanın sinyal vermeye başladığını belirten Yrd. Doç. Dr. Kaşot,  çevre bilimleri ve ekolojinin öneminin giderek arttığını ifade etti. Bu aşamadan sonra birçok okulda ve çeşitli platformlarda çevre eğitimlerinin ön plana çıktığını kaydeden Kaşot, insanoğlunun doğayı ve çevresini tanıması gerektiğinin anlaşıldığını ve bunu daha geniş kitlelere yayabilmek için çevre bilimi alanında çevre eğitiminin okul müfredatlarına nasıl yerleştirileceği ile ilgili çalışmaların başladığını ifade etti. Ülkemizde bu gelişmelerin yeni başladığını ve henüz istenen düzeyde olmadığını kaydeden Kaşot, Kıbrıs’ın Güney’inin de Kuzey’inin de birçok çevre ve doğa sorunundan müzdarip olduğunu, insanın doğayı koruyabilmesi için doğal güzelliklerin farkına varması ve doğayı tanıması gerektiğini, bunun ise yine eğitim sayesinde olacağı hususuna dikkat çekti.

KAŞOT: DOĞANIN İŞLEYİŞİNE MÜDAHALE ETTİĞİMİZ İÇİN ZARARINI YİNE BİZ GÖRÜRÜZ

Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan ve salgın ardından da tüm dünyanın savaşır hale geldiği bir pandemiye dönüşen Koronavirüs’ün bugün hepimizi evlere kapattığını belirten Kaşot, bu durumun bizleri bazı şeyleri sorgulamaya yönelttiğini ifade etti. Çevre ve doğanın ne kadar değerli ve önemli olduğunu birçok insanın anladığını belirten Kaşot, virüsler her zaman vardır ve canlı yapılar içine girdikleri zaman aktif olurlar. İnsanın kendini doğanın efendisi gibi görmesi, doğayı tüketme düşüncesi bizleri bu noktaya getirdi” ifadelerini kullandı.

Virüsün salgına dönüştüğü Çin’e bakıldığı zaman, yaban hayvanlarının tüketimi ile insan vücudunun virüs ile buluştuğuna dair hipotezlerin olduğunu belirten Kaşot, bu durumunun küresel bir salgına dönüştüğünü belirtti. “İnsanların doğaya yaptığı acımasızlıklar bir şekilde insana olumsuz yansıyor” diyen Kaşot, söylendiği gibi aslında doğanın intikam almadığını, insanın, doğanın var olan işleyişine müdahale etmesinin zararını yine insanın kendisinin gördüğünü belirtti. “Kendimizi doğanın içinde bir parçacık olarak görmedikten sonra ve doğaya hükmetmeye çalıştığımız sürece bu sıkıntılar çok yaşanacak” diyen Kaşot, ülkemizde doldurulan dere yatakları örneğini göstererek, insanın bu şekilde doğaya müdahale ettiğini ancak doğanın normal işleyişine devam ettiği için zararı yine insanların gördüğünü belirtti. İnsanın doğaya yaptığı müdahalelerin bir şekilde karşılığını aldığını söyleyen Kaşot, “yaban hayat yüzyıllardır insandan baskı yaşıyor. İnsan bu dönemde doğadan çekildiği için yaban hayat baskıdan kurtulup kendini göstermeye başladı.  Doğa bu dönemde çok büyük ferah etti” dedi.

ÇEVRE EĞİTİMİ VE KÜLTÜRÜ AŞILANMALI

Dünya nüfusunun kalabalıklaştığını ve bunun da büyük sorunlara yol açmaya başladığını belirten Çevre Eğitimi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Nazım Kaşot, dünyadaki su kaynaklarının ileriki zamanlarda yetmeyecek duruma geleceğini ve besin kaynaklarının da tükendiğini ifade etti. Doğa üzerinde yapılan bütün baskıların etkisini yine insanın gördüğünü kaydeden Kaşot, doğayı tanıyıp, sevmek ve korumak gerektiğini söyledi. Kaşot, doğal sürecin nasıl işlediğini öğrenmek önemine dikkat çekerek, özellikle çocuk yaşta bu alışkanlıkların kazandırılması gerektiğini ifade etti. 

Örnek gösterilen İskandinav ülkelerinde çevre konusunda sıkı bir eğitim olduğunu ve bunun bir kültüre dönüştüğünü kaydeden Kaşot,  eğitimin yanında caydırıcı cezaların olduğunu ifade etti. “Oralarda insanların küçüklükten beri aldıkları eğitim ve kültür vardır. Çevre sorunlarının ortadan kalkmasında en önemli faktör çevre eğitimi ve caydırıcı cezalardır” diyen Kaşot, ülkemizde ciddi anlamda çevre eğitimi olmadığını, eğitimin yanında yeterli yasaların da bulunmadığını ifade etti.  Türkiye’de bu yönde yasalarda iyileştirmeye gidildiğini belirten Kaşot,  ülkemizde ki hayvan hakları yasasının da yeterli olmadığını, Hayvan Refahı Yasası ile durumun biraz iyileştirildiğini ancak yeterli olmadığını vurguladı. 

İNTERNET ÜZERİNDEN ÇEVRE EĞİTİMİ ÇALIŞMALARI BAŞLADI

Yaşadığımız süreç nedeni ile insanların evlere kapandığını ve doğaya yönelik farkındalıkların arttığını düşündüğünü belirten Kaşot, 2019 yılında Taşkent Doğa Parkı bünyesinde Kıbrıs Çevre Eğitim Merkezi’nin kurulduğunu ifade etti. Bu dönemde çevrenin önemine insanların farkındalığını daha da artırmak adına bir çalışma başlattıklarını ifade eden Kaşot, Taşkent Doğa Parkı internet adresleri üzerinden ekolojik yaşam serisi ile ekolojik yaşamın nasıl ilerlediği ile ilgili yayınlar yapılacağını ifade etti. Çocuklara yönelik çevre eğitimi ve evlerinde yapabilecekleri alternatif etkinlikler üzerinde çalışıldığını belirten Kaşot, “evde olsak bile çevreyi fark etmek için neler yapabiliriz? Evimizde atıkları nasıl azaltabiliriz? gibi faydalı bilgilerin yer aldığı bir çalışmanın başlatıldığını kaydetti.